Paul Eugène Bontoux
 | Bu maqolada bir qancha muammolar mavjud. Iltimos, ularni tuzatib yordam qiling yoki shu muammolarni munozara sahifasida muhokama qiling.
|
| Pol Evgeniy Bontu | |
|---|---|
 | |
| Tavalludi |
1820-yil 20-dekabr Embrun |
| Vafoti |
1905-yil 1-yanvar [1] (84 yoshda) Kann |
| Fuqaroligi | Fransiya |
| Kasbi | muhandis, tadbirko, moliyachi |
| Millati | Fransiya |
| Mukofotlari | Faxriy legion |
Pol Eugène Bontoux (fr. Paul Eugène Bontoux) – fransuz temir yoʻl muhandisi, tadbirkor va moliyachi. Parijdagi „Union générale“ ning bosh arbobi.
Biografiya
[tahrir | manbasini tahrirlash]Pol Eugene Bontoux 1824-yil 9-dekabrda Embrun shahrida tugʻilgan. Poytaxtdagi politexnika bilim yurtida oʻqigan, soʻngra temir yoʻl boʻlimida ishlagan. Temir yoʻl transporti boʻyicha mutaxassis sifatida u tez orada Avstriyaga taklif qilindi va u tez fursatda Janubiy yoʻllar (Südbahn) boshqarmasiga, boshliq sifatida ishga qoʻyildi[1].
Fransiyada allaqachon Bontou turli xil ishlarni amalga oshirdi, va katta mablagʻga erishdi, lekin yana hamma narsani yoʻqotdi. Oradan biroz vaqt oʻtib u, Rotshildning uyiga juda yaqin joyda ishga joylashdi va bundan turli firibgarliklar uchun foydalandi. Shunday qilib, u Vengriyada Gatvan-Miskolch temir yoʻl liniyasini qurdi, Gertsda Sagrado ipak zavodiga asos soldi, Pressburg yaqinidagi Mariental shifer konlarini sotib oldi va 1875-yilda Janubiy yoʻlda Gradskiy temir zavodini qurdi. Avstriyadan Fransiyaga katta hajmdagi yogʻoch eksporti asosan uning saʼy-harakatlari bilan tashkil etilgan[2].
Baron Xirsh sharqiy temir yoʻllarni qurishni boshlaganida, Bontu u bilan ittifoq tuzdi. 1873-yil inqirozi paytida Pol Ejen Bontu oʻz boyligining katta qismini yoʻqotdi va shu bilan birga Rotshild bilan xayrlashdi[3].
1880-yilda u Parijdagi „Union générale“ bank uyining prezidenti etib saylandi, u legitimistik-klerikal maqsadlarda tashkil etildi va aksiyalar narxini 125 frankdan eng qisqa vaqt ichida 3200 frankgacha koʻtarishga muvaffaq boʻldi. Shu bilan birga, u Avstriyaning Laender banki boshliqlari bilan yaxshi munosabatlar oʻrnatdi va ular bilan birgalikda Vushtagrad koʻmir konlarini sotib oldi. Vengriya hukumatidan Budapesht-Zemlin temir yoʻl liniyasi, Serbiyadan Belgrad-Nish liniyasini qurish uchun ruhsat oldi. Ammo 1882-yil boshida Bontu bankining qulashi sodir boʻldi va 1882-yil 2-fevralda u bankrot deb eʼlon qilindi. Juda xavfli operatsiyalar muvaffaqiyatsizlikka uchradi, „Union générale“ parokanda boʻldi, unga va ushbu bank boshqaruvining boshqa aʼzolariga nisbatan jinoiy ish qoʻzgʻatildi. Bontu besh yil qamoq jazosiga hukm qilindi va 3000 frank jarimaga tortildi, lekin Fransiyadan qochishga muvaffaq boʻldi.
1888-yilda chet elda u " L’Union generale " asarini yozdi, unda Bontou oʻz faoliyatini tushuntirishga va asoslashga harakat qildi. Brockhaus va Efron yahudiy entsiklopediyasiga koʻra, Bontou bankning qulashini qattiq bosib olish siyosatining alohida epizodi sifatida koʻrsatishga harakat qildi, uning soʻzlariga koʻra, yahudiylar juda uzoq vaqt davomida raqobatchi moliyaviy tuzilmalarga qarshi kurashib kelgan. Bankning asosiy aktsiyadorlari boʻlgan, bankning qulashidan jabr koʻrgan ruhoniylar va ulamolar kitobni tom maʼnoda qabul qildilar, bu keyinchalik Fransiyada antisemitizmning kuchayishiga katta hissa qoʻshdi. Pol Ejen Bontu 1904-yilda Kannda vafot etdi.