Kontent qismiga oʻtish

Nicole Stott

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Nicole Stott
Tavalludi 19-noyabr 1962-yil (1962-11-19) (61 yosh)
Albany, New York, U. S.
Fuqaroligi AQSh
Kosmik karyera
Kosmosdagi vaqt
 103d 5h 49m[1]
Tanlash NASA Astronavti 18-Guruh
Missiyalar STS-128
STS-129
STS-133
Missiya belgisi

Nicole Marie Passonno Stott (1962-yil 19-noyabrda tugʻilgan) – amerikalik muhandis va NASAning sobiq astronavti. U Xalqaro kosmik stantsiyaning 20 va 21-ekspeditsiyalarida bort muhandisi sifatida xizmat qilgan hamda STS-128 va STS-133 parvozlarida missiya mutaxassisi sifatida ishlagan[2]. NASAda 27-yil ishlagan, kosmik agentlik maʼlumotiga koʻra Stott 2015-yil 1-iyunda nafaqaga chiqqan[3]. U Manhs orolida tugʻilgan amerikalik kosmik tadbirkor Christopher Stott bilan turmush qurgan.

Yoshlik yillari va taʼlimi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Stott New-Yorkning Albany shahrida tugʻilgan va Sankt-Petersburgda istiqomat qilgan. Nicole Sankt-Petersburgdagi aviatsiya maʼmuriyatchiligi kollejini tamomlagan, 1987-yilda Embry-Riddle aviatsiya universitetini aviatsiya muhandisligi boʻyicha bakalavr darajasini olgan. 1992-yilda Markaziy Florida universitetida muhandislik menejmenti boʻyicha magistrlik darajasini olgan. Nicole Stott oʻz faoliyatini 1987-yilda Florida shtatining West Palm Beach shahridagi Pratt Whitney, Government Engines kompaniyasida konstruktiv dizayn muhandisi sifatida ish boshlagan. U Advanced Engines Group kompaniyasida bir yil davomida reaktiv dvigatellarning ilgʻor tarkibiy qismlarining tarkibiy tahlillarini amalga oshirgan.

NASAdagi karyerasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Nicole Stott Extravehicular Mobility Unit (EMU) skafandrining mosligini tekshirishda ishtirok etdi.

1988-yilda Stott Florida shtatidagi Kennedy kosmik markazida (KSC) NASAga qoʻshilgan va Orbital apparatlarni qayta ishlash zavodida (OPF) operatsion muhandis sifatida ishlay boshlagan. Olti oydan soʻng, u Shuttleni qayta ishlash direktori qoʻl ostida ikki kishilik jamoaga kiritildi. Ushbu jamoa Shuttleni qayta ishlash jarayonlarining umumiy samaradorligini baholash va takomillashtirish natijalarini oʻlchash va vositalarini joriy etish vazifasini bajarib kelgan. U rejalashtirish vositalarini ishlab chiqish boʻyicha Ames va KSC markazlari orasidagi qoʻshma dasturiy taʼminot loyihasida NASA KSC rahbari sifatida faoliyat yuritgan. Ushbu loyihaning texnologik namoyishi sifatida Yerda ishlov berish jarayonlarini rejalashtirish tizimini (GPSS) ishlab chiqilgan. Stott (GPSS) KSCda muvaffaqiyatga erishgan, shuningdek, PeopleSoft dasturiy mahsulotlar toʻplamining bir qismi sifatida tijorat muvaffaqiyatini ham qoʻlga kiritgan. KSCdagi faoliyati davomida Stott NASAda Shuttlega ishlov berish boʻlimida turli lavozimlarda ishlab kelgan, jumladan, transport vositalari operatsiyalari muhandisi; NASA shuttle kuzatuv qoʻmondoni; „Space Shuttle Endeavour“ uchun ijrochi direktor yordamchisi; va „Columbia“ uchun orbital loyiha muhandisi lavozimlarida ishlagan. KSCdagi soʻnggi ikki yilida u Kosmik stantsiya apparat integratsiyasi idorasining aʼzosi boʻlgan va Kaliforniyaning Huntington-Beach shahriga koʻchib oʻtgan. U yerda Boeing kosmik stantsiyasida qurilayotgan ISS truss elementlari uchun loyiha rahbari boʻlib ishlagan. 1998-yilda Nicole Texasning Hyuston shahridagi Johnson kosmik markazi (JSC) jamoasiga NASA samolyot operatsiyalari boʻlimi aʼzosi sifatida qoʻshilgan va u yerda Shuttle Training Aircraft (STA) da parvozlarni simulyatsiya qilish muhandisi (FSE) boʻlib ishlagan.

Stott STS-128 missiyasining birinchi kosmik yurishida ishtirok etgan.

2000-yil iyul oyida NASA tomonidan missiya mutaxassisi sifatida tanlangan Stott 2000-yil avgust oyida boʻlajak astronavtlar nomzodini tayyorlash uchun hisobot bergan. Ikki yillik oʻqitish va baholashdan soʻng, u Astronavtlar idorasining stansiya operatsiyalari boʻlimida texnik vazifalarni bajargan. U, shuningdek, ISS-10 ekspeditsiyasi ekipajida yordamchi astronavt va CAPCOM sifatida ishlagan. 2006-yil aprel oyida u NEEMO 9 missiyasida (NASA Extreme Environment Mission Operations) ekipaj aʼzosi boʻlgan, u yerda olti kishilik ekipaj bilan Aquarius suv osti tadqiqot yashash joyida 18 kun yashagan va ishlagan[4]. Stott ilgari 20-ekspeditsiya va 21-ekspeditsiyaga tayinlangan. U STS-128 ekipaji bilan Xalqaro kosmik stansiyaga uchirilgan, bu missiyaning birinchi kosmik yurishida ishtirok etgan[5] va STS-129 da qaytib kelgach, soʻnggi ekspeditsiya ekipaji aʼzosiga aylangan. Stott oʻzining ikkinchi kosmik parvozini STS-133 da yakunlagan, bu kosmik kemaning uchinchi (oxirgi) parvozi hisoblangan[6][7].

Kosmosdagi birinchi jonli tvit

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2009-yil 21-oktyabrda Stott va uning 21-ekspeditsiyadagi hamkasbi Jeff Williams bilan birga NASAning Washingtondagi shtab-kvartirasida toʻplangan jamoatchilik aʼzolari bilan stansiyadan birinchi NASA tvitida ishtirok etishgan[8]. Bu astronavtlar uchun birinchi jonli Twitter aloqasini oʻz ichiga olgan[9]. Ilgari Kosmik kema yoki ISS bortidagi astronavtlar tvit sifatida yuborishni xohlagan xabarlarini Missiya nazoratiga yuborgan, keyin ularni Internet orqali Twitterga joylashtirilib borilgan[10].

NASA posti

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Stott „Girls Who Code“ ni targʻib qiluvchi Super Bowl LIV reklamasida suratga tushgan[11]. Stott, shuningdek, „Back to Earth“ asarini yozgan, u „Koinotdagi hayot menga sayyoramiz va uni himoya qilishni oʻrgatdi“ deb taʼriflangan. U, shuningdek, rassom va ISS 21-ekspeditsiyaga kichik akvarel toʻplamini olib kelgan, Stott koinotda akvarel bilan rasm chizgan birinchi odam boʻlib tarixga kirgan. Uning hozirgi asarlari koʻpincha astronomiya, jumladan, Yerni kuzatish toʻplami va kosmik kemalar toʻplami bilan bogʻliq[12][13]. 2022-yilda u Schenectady simfonik orkestri tomonidan ijro etilgan Glen Cortesening „Voyager: A Journer to the Stars“ asarini hikoya qilgan[14].

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ „Astronauts and Cosmonauts (sorted by "Time in Space")“. spacefacts.de (2012-yil 21-yanvar). 2012-yil 6-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 26-yanvar.
  2. ↑ „Expedition 20“. NASA (2010-yil 23-oktyabr). 2012-yil 24-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-noyabr.
  3. ↑ NASA (2015-yil 5-iyun). „Astronaut Nicole Stott Retires From NASA“. Press-reliz.
  4. ↑ „NASA's Undersea Crew is Heads Above Water“. NASA (2006). 2011-yil 16-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-noyabr.
  5. ↑ „STS-128 Mission Summary“. NASA (2009-yil avgust). 2012-yil 12-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-noyabr.
  6. ↑ NASA (2009-yil 3-mart). „NASA - NASA Announces Change for Return of Station Crew Members“. Press-reliz.
  7. ↑ Pearlman. „NASA shuffles shuttle schedule: Endeavour to fly after Discovery for final planned flight“. collectSPACE.com (2010-yil 26-aprel). Qaraldi: 3-noyabr.
  8. ↑ Cioffi. „NASA Live Tweetup Event with International Space Station“. Flickr. NASA (2009-yil 21-oktyabr). 2024-yil 3-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-noyabr.
  9. ↑ NASA (2009-yil 1-oktyabr). „NASA Hosts Long-Distance Tweetup with Astronauts on Space Station“. Press-reliz.
  10. ↑ Horowitz. „The great debate over Astro Mike's 'tweets from space'“. The Orlando Sentinel (2009-yil 22-may). 2009-yil 25-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-noyabr.
  11. ↑ Pearlman. „Astronaut Nicole Stott on 'making space' in Olay Super Bowl ad“. collectSPACE (2020-yil 30-yanvar). 2024-yil 19-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-noyabr.
  12. ↑ „Nicole Stott ~ The Artistic Astronaut“. theartisticastronaut. 2021-yil 20-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-noyabr.
  13. ↑ „Artist“. theartisticastronaut. 2021-yil 20-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-noyabr.
  14. ↑ Freedman, Geraldine. „Astronaut will narrate new piece at Schenectady Symphony concert“. The Daily Gazette (2022-yil 31-mart). 2024-yil 3-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 31-mart.

Havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Nicole_Stott&oldid=5293154" dan olindi