Muhammad Ali (Misr)

Muhammad Ali Poshsho
arabcha: محمد علي باشا usm. محمد علی پاشا
Muhammad Ali Poshsho 1840-yilda
Misr voliysi (poshshosi)
Mansab davri 17-may 1805 – 2-mart 1848
Oʻtmishdoshi	Xurshid Ahmad poshsho
Vorisi	Ibrohim poshsho
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi	4-mart 1769-yil Kavala, Makedoniya, Usmonlilar imperiyasi
Vafoti	2-avgust 1849-yil(1849-08-02) (80 yoshda) Ras al-Tin qasri, Iskandariya, Misr
Turmush oʻrtogʻi	Amina Xonim Mahduran Xonim Ayn al-Hayat Xotin Mumtoz Xotin Mahvish Xotin Namshaz Xotin Zayba Hadicha Xotin Shams Safa Xotin Shami Nur Xotin Ummu Numan Naila Xotin Gulfidan Xotin Qamar Xotin
Bolalari	19 oʻgʻil va 13 qiz
Onasi	Zaynab xonim
Otasi	Ibrohim ogʻa
Kasbi	Siyosatchi va harbiy
Dini	Islom (sunniy)
Mukofotlari
Dafn etilgan joyi	Muhammad Ali masjidi

Muhammad Ali (4-mart 1769-yil, Kavala shahri, Makedoniya — 2-avgust 1849-yil, Iskandariya) — Misr hukmdori (podshosi) (1805—49). 1952-yil iyul inqilobigacha hukmronlik qilgan sulola asoschisi, asli alban, yanicharlardan. M.A. tamaki sotish bilan shugʻullangan, 45 yoshida oʻqishni oʻrgangan. 1799—1801-yillarda turk armiyasi tarkibidagi alban otryadiga boshchilik qilib, Misrdagi Turkiya— Fransiya urushida qatnashgan. Umar Makram boshchiligidagi Qohira musulmon ulamolariga tayanib hokimiyatni egallagan (1805). M.A. dastlab Umar Makramni qatl etgan, soʻngra mamluk beklarini qirib tashlab, nomigagina Turkiyaga tobe, aslida Misrning yakka hokimiga aylangan. Muntazam armiya tuzib, uning yordamida Arabiston yarim orol (1811-18), Sharqiy Sudan (1820-22)ni bosib olgan, Grek mshtliy ozodlik inqilobini bostirishda qatnashgan (1824—28), Turkiya sultoniga qarshi urushlar olib borgan (1831—33 va 1839—40). Harajatlarni qoplash maqsadida vaqf, mamluklar va ijaradorlarning yerlarini davlat ixtiyoriga tortib olgan. 1829-yildan yerlarni oʻz yaqinlariga boʻlib bera boshlagan. M.A. maʼmuriy idoralarni qaytadan tashkil etgan, qishloq xoʻjaligi, sanoatni rivojlantirish tadbirlarini koʻrgan. Bu ishlarni amalga oshirishda chet el, asosan, fransuz mutaxassislariga tayangan. Uning davrida tashqi savdo rivojlangan; bir necha dunyoviy maktablar ochgan. Misr yoshlarini chet ellarga oʻqishga yuborgan.