Mixaylo Staritskiy

Mixaylo Staritskiy
Tavalludi	2 (14) dekabr 1840
Vafoti	14 (27) aprel 1904
Fuqaroligi	Rossiya Imperiyasi
Kasbi	Yozuvchi, shoir, dramaturg
Millati	Ukrain

Staritskiy Ukrainaning 2020-markasida

Mixaylo Petrovich Staritskiy (ukraincha: Михайло Петрович Старицький; 1840-yil 14-dekabr – 1904-yil 27-aprel), inglizcha Michael Starycky ukrainalik yozuvchi, shoir va dramaturg.

Biografiyasi

Isteʼfodagi otliq ofitser (Rittmeyster) Petro Staritskiy va Anastasiya Lisenko oilasida tugʻilgan. Taniqli ukrainalik bastakor Nikolay Lisenkoning amakivachchasi va Ivan Steshenkoning qaynotasi.

Onasi bolaligida vafot etgan, otasi tomonidan tarbiyalangan, shuning uchun kompozitorning tarjimai holi haqida koʻp maʼlumotlarni taqdim etishga muvaffaq boʻlgan. Staritskiy librettolar, qoʻshiqlar, hikoyalar, dramalar va sheʼrlar yozgan. Keyinchalik Staritskiy Lisenko bilan birga ishlagan, ukrain xalq qoʻshiqlarini toʻplagan va ularni Staritskiy librettolarini yozgan spektakl va operalarga aylantirgan (shu jumladan Taras Bulba, Gogol romani). Oxir-oqibat teatr uchun ssenariy yozishdan kitob yozishga oʻtgan. Staritskiy hozirda Lisenko bilan qilgan ishlari, shuningdek, keyingi sheʼrlari va romanlari bilan esga olinadi. Kiyevdagi Baykove qabristoniga dafn etilgan.

Asarlari

Poeziya

• Z davnogo zshitku. Pіsnі і dumi (1881; 1883)
• M. P. Staritskiyning sheʼrlari (1908)

Proza

• Obloga Bushі (1891)
• Bogdan Xmelnitskiy]]
  • Pered bureyu (1895; 1897)
  • Burya (1896)
  • Bіlya pristanі (1897)
• Molodіst Mazepi (1898)
• Rozbіynik Karmelyuk (1903)

Dramaturgіya

• Yak kovbasa ta charka, to minetsya y svarka (1872)
• Chornomorsі (1872)
• Ne sudilos (1881)
• Utoplena, abo Rusalchina nіch (1881)
• Sorochinskiy yarmarok (1883)
• Rіzdvyana nіch (1883)
• Za dvoma zaysyami (1883)
• Kruti, ta ne perekruchuy (1886)
• Oy, ne xodi, Gritsyu, ta y na vechornitsі (1890)
• Taras Bulba (1893; 1897)
• U temryavі (1893)
• Talan (1893)
• Bogdan Xmelnitskiy (1897)
• Marusya Boguslavka (1899)

Tarjimalari

• Serbskі narodnі dumi і pіsnі (1876)
• Gamlet, Prins Danskiy (1882)

Oilasi

• Qizi Lyudmila qamoqda vafot etgan.
  • Nevarasi Veronika otib tashlangan.
• Qizi Oksana Mixaylovna Steshenko (1875—1942) – bolalar yozuvchisi, I. Steshenko bilan turmush qurgan; singlisi bilan birga hibsga olingan, qamoqxonada vafot etgan.
  • Nabirasi Yaroslav Ivanovich Steshenko (1904—1937) – bibliograf, qamoqda vafot etgan.
  • Nevarasi Irina – aktrisa.

Adabiyotlar

• Yensiklopedіya „Cherkaщina“. Uporyadnik Vіktor Jadko. – K., 2010. – S. 814—815.
• Jadko Vіktor. Nekropol na Baykovіy gorі. – K., 2008. – S. 72-74, 107—110, 120, 129, 266.
• Jadko Vіktor. U pam’yatі Kiєva: stolichniy nekropol pismennikіv. – K., 2007. – S. 2, 11, 47, 51, 122, 377.
• Jadko Vіktor. Ukraїnskiy nekropol. – K., 2005. – S. 297.
• Franko І. M. P. Staritskiy, LNV, kn. V – VII. – L. 1902.
• Kurilenko Y. M. P. Staritskiy. – K., 1960.
• Poezіya M. P. Staritskogo: Janrovі ta obrazno-stilovі osoblivostі / І. V. Levchik; vіdp. red. M. T. Yasenko. – K. : Naukova dumka, 1990. – 122 s.
• Skripnik І. Mixaylo Petrovich Staritskiy. U kn. Materіali do vivchennya іstorії ukraїnskoї lіteraturi, t. III. – K., 1960;
• Sokirko L. M. P. Staritskiy. Kritiko-bіografіchniy naris. – K., 1960;
• Komishanchenko M. Mixaylo Staritskiy. – K., 1968.
• Bіblіografіya u slovniku „Ukraїnskі pismenniki“, t. III, 1963. – S. 169—192;
• Razboynik Karmelyuk. – K.: Dnіpro, 1988. – S. 680—681.
• Staritskiy M. Tvori u shesti tomax. – K.: Dnіpro, 1988. – t. 1 . – S. 6-11.
• Novikov A. Ukraїnskiy teatr і  dramaturgіya: vіd naydavnіshix chasіv do pochatku XX st.: monografіya / Anatolіy Oleksandrovich Novikov. – Xarkіv: Xarkіvske іstoriko-fіlologіchne tovaristvo, 2015. – 412 s.
• Kiїv. Yensiklopedіya. / V. G. Ablіsov. – K.: Vidavnitstvo „Fenіks“. 2016. – 288 s.

Havolalar

• Entry in Encyclopedia of Ukraine