Marida binti Shabib

Marida binti Shabib ماردة بنت شبيب
Abbosiy xalifaning ummu al-valadi
Davri	796—809
Tugʻilishi	Kufa, Abbosiylar xalifaligi
Vafoti	820-yillar Bagʻdod, Abbosiylar xalifaligi
Dafn etilgan joy	Bagʻdod
Turmush oʻrtogʻi	Horun ar-Rashid
Farzandlari	Abu Isʼhoq Muhammad ibn Horun ar-Rashid Abu Ismoil ibn Horun ar-Rashid Ummu Habib binti Horun ar-Rashid
Toʻliq nomi Ummu Muhammad Marida binti Shabib
Dini	Islom

Marida binti Shabib (arabcha: ماردة بنت شبيب, vaf. 820-yillar) Abbosiy xalifasi Horun ar-Rashidning sevimli ummu valadi va Abbosiylar xalifasi Muʼtasimning onasi.

Biografiyasi

Marida taxminan 793/795-yillarda haramga qabul qilingan. Marida kanizak boʻlishiga qadar Abbosiylar xonadonida ulgʻaygan. Marida qul boʻlib, musulmon oilasiga mansub edi. Oila aʼzolarining barchasi qullar edi^{[manba kerak]}.

Marida Kufada tugʻilgan. Uning oilasi Soʻgʻddan koʻchib kelgan boʻlib, kelib chiqishi turkiylarga borib taqaladi.

Maridaning otasining ismi Shabib. U Zubayda Horunga sovgʻa qilgan oʻn nafar kanizakdan biri edi. Besh nafar farzandi boʻlgan. Ular Abu Isʼhoq (boʻlajak xalifa Muʼtasim), Abu Ismoil, Ummu Habib va yana ikkitasining ismi nomaʼlum. Marida Horunning sevimli kanizagi boʻlgan.

Oʻgʻli Muhammad, boʻlajak xalifa Muʼtasim, Bagʻdoddagi Xuld saroyida tugʻilgan. Tugʻilgan sanasi aniq emas. Tarixchi Tabariyning maʼlumotlarida hijriy 180-yil shaʼbon oyi (796-yil oktyabr) yoki 179-yil (796-yil bahori yoki avvalroq) koʻrsatilgan.

Marida Horun ar-Rashidning beshta farzand dunyoga keltirgan yagona ummu valadi edi. Boshqa ummu valadlar bunday martabaga erisha olmagan^{[manba kerak]}.

Marida hayotining katta qismini xalifaning haramida oʻtkazgan. Horun ar-Rashid katta oʻgʻillarini oʻziga merosxoʻr etib tayinlagani uchun Maridaning oʻgʻillari merosxoʻrlar roʻyxatida emas edi. Biroq, Maridaning katta oʻgʻli Abu Isʼhoq xalifa Maʼmun vafotidan soʻng xalifalik taxtiga chiqadi. Oʻlim toʻshagida yotgan Maʼmun Abu Isʼhoqni oʻziga merosxoʻr etib tayinlagan^{[manba kerak]}.

Adabiyotlar

• Masudi. The Meadows of Gold: The Abbasids. London and New York: Routledge, 2010. ISBN 978-0-7103-0246-5. 
• Bosworth, C. E. (1993). "al-Muʿtaṣim Bi’llāh". in Bosworth, C. E.. Encyclopaedia of Islam. Volume VII: Mif–Naz (2nd nashri). Leiden: E. J. Brill. p. 776. ISBN 978-90-04-09419-2. http://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-2/al-mutasim-bi-llah-SIM_5656. 
• Kennedy, Hugh. When Baghdad Ruled the Muslim World: The Rise and Fall of Islam's Greatest Dynasty. Cambridge, Massachusetts: Da Capo Press, 2006. ISBN 978-0-306814808. 
• Abbott, Nabia. Two Queens of Baghdad: Mother and Wife of Hārūn Al Rashīd. University of Chicago Press, 1946. ISBN 978-0-86356-031-6. 
• The History of al-Ṭabarī, Volume XXXIII: Storm and Stress Along the Northern Frontiers of the ʿAbbāsid Caliphate: The Caliphate of al-Muʿtasim, A.D. 833–842/A.H. 218–227, SUNY Series in Near Eastern Studies.. Albany, New York: State University of New York Press, 1991. ISBN 978-0-7914-0493-5.