Kontent qismiga oʻtish

Manchester United F.C.

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
(Manchester Uniteddan yoʻnaltirildi)
Manchester United
The words "Manchester" and "United" surround a pennant featuring a ship in full sail and a devil holding a trident.
Toʻliq nomi Manchester United Football Club
Laqabi
  • The Red Devils[1]
  • United
Qisqa nomi Man United[2][3]
Man Utd
Asos solingan
  • 1878 (145 yil avval) (1878)
    (as Newton Heath LYR F.C.)
  • 24-aprel, 1902-yil (122 yil avval) (1902-04-24)
    (as Manchester United F.C.)
Old Trafford
Sigʻimi 74,310[4]
Joylashuv koordinatalari 53°27′47″N 2°17′29″W / 53.4631°N 2.2913°W / 53.4631; -2.2913
Egasi Manchester United plc (72.3%)
Trawlers, Ltd. (27.7%)[5]
Co-chairmen
Head coach Erik ten Hag
Liga Andoza:English football updater
Oʻrni Andoza:English football updater
Vebsayti Klub sayti
Amaldagi mavsum

"Manchester Yunayted" futbol klubi, odatda „Man Yunayted“ (koʻpincha Man Utd deb nomlanadi) yoki oddiygina „Yunayted“ — Angliyaning Manchester shahridagi Old Trafford hududida joylashgan professional futbol klubi. Klub Angliya futbol ligasi tizimidagi oliy divizion boʻlgan Premer-ligada ishtirok etadi. „Qizil iblislar“ laqabini olgan klub 1878-yilda „Nyuton Xit LYR“ futbol klubi sifatida tashkil etilgan, ammo 1902-yilda nomini „Manchester Yunayted“ga oʻzgartirgan. Klub 1910-yilda Nyuton Xitdan hozirgi stadioni Old Traffordga koʻchib oʻtdi.

„Manchester Yunayted“ 20 marta Liga chempionligi, 12 marta Angliya kubogi, besh marta Liga kubogi va 21 marta Angliya chempionatida rekord qoʻlga kiritgan. Ular uch marta UEFA Chempionlar ligasi (Yevropa kubogi avvalgi nomi) va bir martadan UEFA Yevropa ligasi, UEFA Kubok egalari kubogi, UEFA Superkubogi, Qitʼalararo kubogi va FIFA klublar oʻrtasidagi jahon chempionatida gʻolib chiqishgan.[6][7] 1968-yilda Mett Basbi boshchiligida Myunxendagi havo halokatida klubning sakkiz nafar futbolchisi halok boʻlganidan 10 yil oʻtib, ular Yevropa kubogini yutgan birinchi ingliz klubiga aylanishdi. Aleks Fergyuson 1986-2013 yillar oraligʻida 38 ta sovrin, jumladan 13 ta liga, 5 ta Angliya kubogi va 2 ta UEFA Chempionlar ligasi gʻolibi boʻlgan klubning eng uzoq vaqt ishlagan va eng muvaffaqiyatli murabbiyi[8][9][10] 1998—1999-yilgi mavsumda Fergyuson qoʻl ostida klub Angliya futboli tarixida Premer-liga, Angliya kubogi va UEFA Chempionlar ligasida Yevropa trebliga erishgan birinchi boʻldi.[11] 2016-2017 yillarda Joze Mourino qoʻl ostida UEFA Yevropa Ligasida gʻalaba qozonib, ular UEFAning uchta asosiy klub musobaqalarida (Chempionlar Ligasi, Yevropa Ligasi va Kubok Gʻoliblari Kubogi) gʻalaba qozongan beshta klubdan biriga aylandi.

Manchester Yunayted dunyodagi eng koʻp qoʻllab-quvvatlanadigan futbol klublaridan biri[12][13] va „Liverpul“, "Manchester Siti ", „Arsenal“ va " Lids Yunayted " bilan raqobatlashadi. „Manchester Yunayted“ 2016-17 yilgi mavsumda 676,3 million yevro yillik daromad bilan dunyodagi eng koʻp daromad olgan futbol klubi boʻldi.,[14] va 2019-yilda dunyodagi uchinchi eng qimmat futbol klubi, £3,15 bahosi milliard (3,81 milliard dollar).[15] 1991-yilda London fond birjasiga chiqarilgandan soʻng, klub 2005-yilda amerikalik biznesmen Malkolm Gleyzer tomonidan deyarli 800 million funt sterlingga sotib olinganidan keyin xususiylashtirildi. Shundan 500 million funt sterlingdan ortiq qarzga olingan pul klubning qarziga aylandi.[16] 2012-yildan boshlab klubning baʼzi aktsiyalari Nyu-York fond birjasida roʻyxatga olindi, garchi Gleyzerlar oilasi klubning umumiy egaligi va nazoratini saqlab qolsa ham.

Dastlabki davr (1878-1945)

Klub „Nyuton xit (Lancashire and Yorkshire Railway)“ (ingl. 1990-yillarda Manchester temir yoʻl ishchilari guruhi tomonidan tashkil etilgan. Klub formasida ikkita rang bor edi — yashil va oltin. 1886/87-yilgi mavsumda "Nyuton xit" birinchi marta umummilliy turnirda, Angliya Kubogida ishtirok etdi (bundan oldin jamoa mintaqaviy turnirlarda, Lankashir Kubogida va Manchester Kubogida oʻynagan. Ushbu tarkibda Uels terma jamoasining bir qator oʻyinchilari, shu jumladan Jek Pauell, Jek Douti, Roger Douti va Jo Devis ishtirok etdilar. 15 yil davomida" Nyuton xit „kichik yarim vayron boʻlgan“ North Road „maydonida oʻynadi, shundan soʻng 1893-yilda Kleytondagi“ bank Street " stadioniga koʻchib oʻtdi. Bir yil oldin, 1892/93-yilgi mavsumda klub futbol ligasiga qoʻshildi va temir yoʻl stantsiyasidan ajralib, mustaqil boʻldi. Klub kotibi lavozimi taʼsis etildi va „Lancashire and Yorkshire Railway“qoʻshimchasi nomidan gʻoyib boʻldi. Klub shunchaki „Nyuton xit“deb nomlana boshladi. 1902-yilda jamoa 2500 funtdan ortiq qarzdorligi bilan bankrotlik yoqasida edi. Bank Street stadioni hatto sud ijrochilari tomonidan yopilgan. Manchester pivo zavodi menejeri jon Genri Devis klubni yopilishidan qutqardi, u oʻsha paytda jamoaga katta sarmoya kiritgan. 1902-yil 26-apreldan klub nomini oʻzgartirib, rasmiy ravishda „Manchester Yunayted“deb nomlandi. Shu bilan birga, klub ranglari yashil va oltindan qizil va oq rangga oʻzgardi[17].

1903-yil sentyabr oyida Ernest Mangnall klub kotibi (zamonaviy bosh murabbiyning analoglari) etib tayinlandi. Uning rahbarligida „Yunayted“ 1906-yilda birinchi divizionga chiqdi. Oʻsha davrdagi jamoaning asosiy oʻyinchilari darvozabon Garri Moger, hujumchi Jek Peddi, shuningdek, mashhur havbeklar triosi: Dik Dakvort, Charli Roberts va Aleks Bell edi. 1905-yilda kuchli korrupsiya janjallari boshlandi, shundan soʻng qoʻshni Manchester City F.C. dan „Yunayted“ ga bir qator futbolchilar, shu jumladan Billi Meredit, Gerbert Burgess, Jimmi Bannister va Sendi Turnbull oʻtdi. Meredit va Turnbull tez orada jamoaning asosiy oʻyinchilaridan biriga aylanishdi. 1906-yilda" Yunayted „ga“ Barnsli " dan chap tomondagi hujumchi Jorj Uoll oʻtdi. 1907/08-yilgi mavsumda „Manchester Yunayted“ oʻzining birinchi chempionlik unvonini qoʻlga kiritdi. 1908-yilda" Manchester Yunayted „ tarixdagi birinchi Angliya Superkubogida gʻolib chiqdi, 1909-yilda esa oʻzining birinchi Angliya Kubogini qoʻlga kiritdi. 1910-yilda“ Yunayted „ga “Nottingem Forest" dan hujumchi inok Uest oʻtdi, u ketma-ket uch mavsum davomida jamoaning eng yaxshi bombardiriga aylandi. 1910/11-yilgi mavsumda „Manchester Yunayted“ oʻz tarixida ikkinchi marta Angliya chempioni boʻldi. Oʻsha paytda klub oʻzining yangi "Old Trafford" stadioniga koʻchib oʻtgan edi, u yerda u hozirgacha ishtirok etmoqda.

Keyingi oʻn yil ichida" Manchester Yunayted „ yangi sovrinlarni qoʻlga kirita olmadi va 1922-yilda ikkinchi divizionga chiqdi. 1925-yilda“ Yunayted " birinchi divizionga qaytdi, lekin faqat turnir jadvalining birinchi yarmiga kirish uchun kurashdi va 1931-yilda yana ikkinchi divizionga chiqdi. 1920-yillarda „Old Trafford“ tribunalarining qahramonlari hujumchi Jo Spens va havbek Frank barson boʻlgan. Ikkinchi jahon urushidan oldingi sakkiz yil ichida „Yunayted“ doimiy ravishda divizionlar oʻrtasida harakatlanib, 1934-yilda chempionatda oʻz tarixidagi eng past oʻrinni — ikkinchi divizionda 20-oʻrinni egalladi. Uchinchi divizionga chiqishdan jamoa mavsumning eng soʻnggi turida "Millwall" ga qarshi oʻyinda qutqarildi, unga ikkinchi divizionda qolish uchun teng natija bilan oʻynash kifoya edi, „Yunayted“ esa faqat gʻalaba qozondi. „Yunayted“ hal qiluvchi oʻyinda 2:0 hisobida gʻalaba qozondi va ikkinchi divizionda oʻz oʻrnini saqlab qoldi.

1927-yil oktyabr oyida klubning sobiq asosiy investori jon Genri Devis vafot etganidan soʻng, „Manchester Yunayted“ ning moliyaviy ahvoli keskin yomonlashdi va 1931-yil oxiriga kelib klub bankrotlik arafasida edi. Jamoani mahalliy biznesmen Jeyms Uilyam Gibson qutqardi, u klubning qarzlarini toʻlab, uning yangi raisi boʻldi. 1938-yilda klub kotibi Uolter Krikmer Luis Rokka bilan birgalikda „Yunayted“ yoshlar akademiyasining prototipi boʻlgan „Manchester Yunayted“ yoshlar atletika klubini (Manchester United Junior Athletic Club) tashkil etdi, undan urushdan keyingi davrda asosiy tarkib uchun bir qator isteʼdodli futbolchilar chiqadi. 1938/39-yilgi urushdan oldingi mavsumni klub birinchi divizionda 14-oʻrinni egallab yakunladi[18].

Birinchi jamoa tarkibi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
30 August 2022[19]
Amplua Futbolchi
1  TUR DR Altay Bayındır
2  SWE HM Victor Lindelöf
4  MAR YH Sofyan Amrabat (on loan from Fiorentina)[20]
5  ENG HM Harry Maguire
6  ARG HM Lisandro Martínez
7  ENG YH Mason Mount
8  POR YH Bruno Fernandes (captain)
9  FRA HJ Anthony Martial
10  ENG HJ Marcus Rashford
11  DEN HJ Rasmus Højlund
12  NED HM Tyrell Malacia
14  DEN YH Christian Eriksen
16  CIV YH Amad Diallo
17  ARG HJ Alejandro Garnacho
18  BRA YH Casemiro
Amplua Futbolchi
19  FRA HM Raphaël Varane
20  POR HM Diogo Dalot
21  BRA HJ Antony
22  ENG DR Tom Heaton
23  ENG HM Luke Shaw
24  CMR DR André Onana
29  ENG HM Aaron Wan-Bissaka
35  NIR HM Jonny Evans
37  ENG YH Kobbie Mainoo
39  SCO YH Scott McTominay
47  ENG HJ Shola Shoretire
53  FRA HM Willy Kambwala
62  ENG YH Omari Forson
84  ENG HJ Ethan Wheatley

Ijaraga berilgan futbolchilar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Amplua Futbolchi
25  ENG HJ Jadon Sancho (at Borussia Dortmund)[21]
28  URU YH Facundo Pellistri (at Granada)[22]
33  ENG HM Brandon Williams (at Ipswich Town)[23]
34  NED YH Donny van de Beek (at Eintracht Frankfurt)[24]
Amplua Futbolchi
42  ESP HM Álvaro Carreras (at Benfica)[25]
44  ENG YH Dan Gore (at Port Vale)[26]
46  TUN YH Hannibal Mejbri (at Sevilla)[27]
 ENG HJ Mason Greenwood (at Getafe)[28]


  1. „Premier League Handbook Season 2015/16“. Premier League. 2015-yil 6-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 23-may.
  2. „Man United must aim for top four, not title challenge – Mourinho“. Reuters (2018-yil 2-noyabr). 2022-yil 27-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 27-noyabr.
  3. „Marcus Rashford's 92nd minute winner enough for Man United to scrape a win at Bournemouth“. Irish Independent (2018-yil 3-noyabr). 2018-yil 7-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 6-noyabr.
  4. „Old Trafford“. premierleague.com. Premier League. 2019-yil 5-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 25-avgust.
  5. Wiacek, Conrad „INEOS and Ratcliffe are the largest single shareholders at Manchester United. What now?“. Sportcal (2024-yil 16-yanvar). 2024-yil 29-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 7-mart.
  6. Smith. „Leeds United England's 12th biggest club, according to Sky Sports study“. Sky Sports (30-noyabr 2016-yil).
  7. McNulty, Phil. „Liverpool v Manchester United: The bitter rivalry“. BBC Sports (21-sentyabr 2012-yil).
  8. „The 49 trophies of Sir Alex Ferguson – the most successful managerial career Britain has ever known“. The Independent. London: Independent Print (8-may 2013-yil). Qaraldi: 30-oktabr 2015-yil.
  9. Stewart, Rob. „Sir Alex Ferguson successful because he was given time, says Steve Bruce“. The Daily Telegraph (1-oktabr 2009-yil). 10-yanvar 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-may 2011-yil.
  10. Northcroft, Jonathan. „20 glorious years, 20 key decisions“. The Sunday Times. London: Times Newspapers (5-noyabr 2006-yil). 2007-yil 9-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-iyun 2010-yil.
  11. „BBC ON THIS DAY – 14 – 1969: Matt Busby retires from Man United“. BBC News.
  12. Hamil (2008), p. 126.
  13. „Barça, the most loved club in the world“. Marca. Retrieved 15 December 2014
  14. Wilson, Bill. „Manchester United remain football's top revenue-generator“. BBC News (British Broadcasting Corporation) (23-yanvar 2018-yil). Qaraldi: 14-aprel 2018-yil.
  15. „The Business Of Soccer“. Forbes. Qaraldi: 16-avgust 2019-yil.
  16. Maidment, Neil. „Could the Glazers lose their public enemy No.1 tag at Manchester United?“. Reuters (15-iyun 2015-yil). Qaraldi: 30-avgust 2020-yil.
  17. „Manchester United : 1878-1926“. Qaraldi: 2024-yil 28-may.
  18. „Manchester United - History 1892-1976“. Qaraldi: 2024-yil 28-may.
  19. „Man Utd First Team Squad & Player Profiles“. ManUtd.com. Manchester United. Qaraldi: 29-avgust 2022-yil.
  20. „United complete loan move for Sofyan Ambrabat“. ManUtd.com. Manchester United (2023-yil 1-sentyabr). 2023-yil 1-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 1-sentyabr.
  21. „Loan news: Jadon Sancho rejoins Borussia Dortmund from Man Utd for rest of 2023/24 season“ (2024-yil 11-yanvar). 2024-yil 4-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 11-yanvar.
  22. „Manchester United transfer news: Winger Facundo Pellistri joins Granada on loan“. BBC Sport (2024-yil 31-yanvar). 2024-yil 1-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 31-yanvar.
  23. „Williams completes loan move“. ManUtd.com. Manchester United (2023-yil 24-avgust). 2023-yil 24-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 24-avgust.
  24. „Van de Beek joins Eintracht Frankfurt on loan“ (2024-yil 1-yanvar). 2024-yil 17-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 11-yanvar.
  25. Bostock, Adam. „Alvaro Fernandez secures loan move“. ManUtd.com. Manchester United (2024-yil 16-yanvar). 2024-yil 20-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 16-yanvar.
  26. „Gore goes out on loan“. ManUtd.com. Manchester United (2024-yil 23-yanvar). 2024-yil 26-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 24-yanvar.
  27. „Hannibal heads out on loan“. ManUtd.com. Manchester United (2024-yil 15-yanvar). 2024-yil 17-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 15-yanvar.
  28. „Greenwood joins Getafe on loan“. ManUtd.com. Manchester United (2023-yil 1-sentyabr). 2023-yil 23-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 1-sentyabr.