Kontent qismiga oʻtish

Kersti Kaljulaid

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Kersti Kaljulaid
estoncha: Kersti Kaljulaid
 Estoniya Prezidenti
Mansab davri
2016-yil 10-oktyabrdan – 2021-yil 11-oktyabrgacha
Hukumat boshligʻi Taavi Ryvas
Jüri Ratas
Oʻtmishdoshi Toomas Hendrik Ilves
Vorisi Alar Karis
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi 30-dekabr 1969-yil (1969-12-30) (54 yosh)
Tartu
Mukofotlari Finlyandiyaning Oq atirgullar ordeni katta xochi|1-darajali Knyaz Yaroslav Mudriy ordeni

Kersti Kalyulayd (estoncha: Kersti Kaljulaid; 30-dekabr 1969-yil, Tartu, Estoniya, SSSR) – estoniyalik siyosatchi, 2016-2021-yillarda Estoniyaning beshinchi prezidenti boʻlgan va mamlakat 1918-yilda mustaqillikni eʼlon qilganidan beri birinchi va yagona ayol davlat rahbari[1]. U saylangan paytda 46 yoshda boʻlgan va bu bilan eng yosh prezident ham hisoblanadi[2][3].

Yevropa Auditorlar sudida Estoniya vakili boʻlib ishlagan Kaljulaid 2016-yilgi Estoniya prezidentligi saylovi poygasiga avvalgi beshta muvaffaqiyatsiz urinishdan soʻng oltinchi turda kirdi. 2016-yil 30-sentyabrda koʻpchilik parlament partiyalari tomonidan prezidentlikka qoʻshma nomzod va oltinchi turga yagona rasmiy nomzod sifatida koʻrsatilgan. Kaljulaid 2016-yil 3-oktyabrda 81 ovoz va 17 betaraf ovoz bilan prezidentlikka saylangan edi[4][5].

Biografiyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1987-yilda Tallindagi 44-oʻrta maktabni tamomlagan[6]. Oʻqish paytida ornitologiya boʻyicha ixtisoslashgan Talabalar ilmiy uyushmasining aʼzosi edi[7]. 1992-yilda Tartu universitetini biolog mutaxassisligi boʻyicha tamomlagan[8][9]. Estoniya talaba qizlar birlashmasi aʼzosi boʻlgan[10]. 2001-yilda Tartu universitetini biznes menejmenti boʻyicha diplomi bilan tamomlagan[11]. Uning dissertatsiyasi „Davlat asos solgan fondlarni boshqarish tizimini takomillashtirish“ deb nomlangan[12][13].

1996-yildan 1997-yilgacha davlatga tegishli Eesti Telefon telekom kompaniyasida savdo menejeri va 1997-yildan 1998-yilgacha Hoiupanga Investeeringute AS kompaniyasida loyiha menejeri boʻlgan[14]. 1999-yilgacha Hansabankning Hansabank Markets investitsiya banki boʻlimida ishlagan[15]. 1999-yildan 2002-yilgacha Kaljulayd Estoniya Bosh vaziri Mart Laarning iqtisodiy maslahatchisi boʻlib ishlagan[16]. 2002-yildan 2004 yilgacha Eesti Energia davlat energetika kompaniyasining shoʻba korxonasi Iru Power Plant direktori boʻlgan[17]. Estoniyada elektr stansiyasini boshqargan birinchi ayol edi[18][19].

2004-yilda, Estoniya Yevropa Ittifoqiga qoʻshilgach, Kalyulayd mamlakatning Yevropa auditorlik sudidagi vakili etib tayinlandi[20][21]. 2011-yildan buyon Kaljulaid Tartu universiteti boshqaruvi raisi hisoblanadi[19][22].

2004-yildan 2016-yilgacha Yevropa hisob palatasi aʼzosi[23]. 2016-yildan rivojlanishni monitoring qilish kengashi raisi[19]. 2016-yil 27-sentyabr kuni prezidentlikka nomzod boʻldi[24]. 3-oktyabrda prezident etib saylandi[25][26][27][28][29]. 10-oktyabrda president sifatida qasamyod qildi[30]. Forbes jurnalining Dunyoning eng qudratli ayollari roʻyxatida 78-oʻrinni egallagan[31].

2021-yilda Kaljulaid Jahon bankining Jahon taraqqiyoti hisoboti uchun maslahat kengashida ishlagan[32]. 2022-yildan boshlab Keyt J. Krach bilan birgalikda Atlantika kengashi va Purdue universiteti qoshidagi Krach Texnik diplomatiya instituti tomonidan birgalikda tashkil etilgan texnologik avtoritarizmdan ozodlikni himoya qilish boʻyicha Global Texnik xavfsizlik komissiyasiga hamraislik qilmoqda[33].

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ Former European auditor Kersti Kaljulaid elected president of Estonia Estonian World, 2 October 2016. Retrieved 3 October 2016.
  2. ↑ „Президент Ильвес поздравил Керсти Кальюлайд“. Postimees.ee (2016-yil 3-oktyabr). 2016-yil 4-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 3-oktyabr.
  3. ↑ {url=https://www.riigikogu.ee/en/agenda/election-of-the-president-of-the-republic/%7Ctitle=Alar[sayt ishlamaydi] Karis was elected President of the Republic|publisher=www.riigikogu.ee|date=2021-10-11}
  4. ↑ Kersti Kaljulaid sai 81 häälega uueks Eesti presidendiks ERR, 3 October 2016 (in Estonian). Retrieved 3 October 2016
  5. ↑ „Estonia's parliament elects country's first female president“. Reuters (2016-yil 3-oktyabr). Qaraldi: 2016-yil 6-oktyabr.
  6. ↑ Tallinna Mustamäe Gümnaasiumi vilistlased (in Estonian). Retrieved 30 September 2016.
  7. ↑ Kaljulaid, K. (1986) Vainurästa (Turdus ilacius) pesitsusbioloogiast Eestis. In: Eesti NSV Õpilaste Teadusliku Ühingu VI teaduskonverentsi teesid, Tallinn, p. 24 (in Estonian)
  8. ↑ „Кандидат в президенты Эстонии Керсти Кальюлайд. Досье“. Аргументы и факты (2016-yil 3-oktyabr). 2016-yil 3-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 3-oktyabr.
  9. ↑ Kersti Kaljulaid. „The improvement of the management system of state-founded foundations“ in ETIS, the Database of Estonian Science (in Estonian) Accessed on 30 September 2016.
  10. ↑ „Керсти Кальюлайд представлена на пост президента ЭР“. postimees. 2016-yil 3-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 3-oktyabr.
  11. ↑ „Kersti Kaljulaid – elu Euroopas, kodu Eestis – Elustiil, Postimees.ee“. majandus24.postimees.ee. 2016-yil 3-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 1-avgust.
  12. ↑ Proshla v damki. Kak Estoniya vnezapno cherez pyat nedel vibrala sebe prezidenta
  13. ↑ Tallinna Mustamäe Gümnaasiumi vilistlased (Wayback Machine saytida 2017-06-01 sanasida arxivlangan)
  14. ↑ Kersti Kaljulaid. „The improvement of the management system of state-founded foundations“ in ETIS, the Database of Estonian Science (in Estonian) Accessed on 30 September 2016.
  15. ↑ „Керсти Кальюлайд — новый президент Эстонской Республики“. ru.sputnik-news.ee (2016-yil 3-oktyabr). 2016-yil 5-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 3-oktyabr. (Wayback Machine saytida 2016-10-05 sanasida arxivlangan)
  16. ↑ „Как партии пришли к кандидатуре Кальюлайд“. postimees (2016-yil 29-sentyabr). 2016-yil 2-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 3-oktyabr.
  17. ↑ ETIS (in Estonian)
  18. ↑ Former European auditor Kersti Kaljulaid elected president of Estonia Estonian World, 2 October 2016. Retrieved 3 October 2016.
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 Артур Тооман, Виктор Сольц. „Керсти Кальюлайд избрана президентом Эстонии“. ERR (2016-yil 3-oktyabr). 2016-yil 5-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 3-oktyabr.
  20. ↑ Former European auditor Kersti Kaljulaid elected president of Estonia Estonian World, 2 October 2016. Retrieved 3 October 2016.
  21. ↑ „Первая в истории Эстонии женщина-президент вступает в должность“. postimees (2016-yil 10-oktyabr). 2016-yil 10-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 10-oktyabr.
  22. ↑ Tartu Ülikooli nõukogu esimeheks sai Kersti Kaljulaid, University of Tartu’s press release, 2011 (in Estonian). Retrieved 30 September 2016.
  23. ↑ „Кто такая Керсти Кальюлайд и почему ее предложили выдвинуть кандидатом в президенты“. delfi (2016-yil 28-sentyabr). 2016-yil 3-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 3-oktyabr.
  24. ↑ „Керсти Кальюлайд выдвинута единственным кандидатом в президенты Эстонии“. РИА Новости (2016-yil 27-sentyabr). 2016-yil 5-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 3-oktyabr.
  25. ↑ „Новым президентом Эстонии стала Керсти Кальюлайд“ (2016-yil 3-oktyabr). 2016-yil 4-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 3-oktyabr.
  26. ↑ „Керсти Кальюлайд стала новым президентом Эстонии“. delfi (2016-yil 3-oktyabr). Qaraldi: 2016-yil 3-oktyabr.
  27. ↑ „Керсти Кальюлайд стала президентом Эстонии“. postimees (2016-yil 3-oktyabr). 2016-yil 4-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 3-oktyabr.
  28. ↑ „Первый брифинг Керсти Кальюлайд: я готова общаться с людьми на русском языке“. mke.ee (2016-yil 3-oktyabr). 2016-yil 5-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 3-oktyabr.
  29. ↑ „Президент Кальюлайд не переедет в Кадриорг, роль её супруга определится в ближайшее время“. delfi (2016-yil 11-oktyabr). 2016-yil 12-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 12-oktyabr.
  30. ↑ „Новый президент Эстонии Керсти Кальюлайд принесла присягу перед Рийгикогу“. delfi. Qaraldi: 2016-yil 10-oktyabr.
  31. ↑ http://rus.delfi.ee/daily/estonia/kalyulajd-stala-pervoj-estonkoj-v-spiske-samyh-vliyatelnyh-zhenschin-mira-po-versii-forbes?id=80040290
  32. ↑ WDR 2021 World Bank.
  33. ↑ Atlantic Council and Krach Institute for Tech Diplomacy at Purdue Launch Global Tech Security Commission Atlantic Council, press release of 26 May 2022.

Havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Kersti_Kaljulaid&oldid=5130755" dan olindi