Kontent qismiga oʻtish

Purdue universiteti

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Purdue universiteti

Universitet logosi
Xalqaro nomi
 Purdue University
Turi Universitet
Asos solingan sanasi 6-may, 1869-yil (155 yil avval) (1869-05-06)
Prezidenti Mitch Daniels
Rektori Jay T. Akridge
Fakultetlar 3,055 (Fall 2014)[1]
Talabalari 49,639 (2021 kuz)[2]
Bakalavriat 37,101 (2021 kuz)[2]
Magistratura 12,538 (2021 kuz)[2]
Manzili
610 Purdue Mall West Lafayette, IN 47907
Veb-sayti purdue.edu

Purdue universiteti — Indiana shtatining West Lafayette shahridagi davlat yer granti tadqiqot universiteti va Purdue universiteti tizimining yetakchi kampusidir[3]. Universitet 1869-yilda Lafayette biznesmen Jon Purdue oʻz nomiga fan, texnologiya va qishloq xoʻjaligi kollejini tashkil etish uchun yer va pul xayriya qilganidan keyin tashkil etilgan[4]. Birinchi darslar 1874-yil 16-sentabrda boʻlib oʻtdi, unda oltita oʻqituvchi va 39 talaba qatnashdi[4]. U asosiy institutsional reytinglar boʻyicha Qoʻshma Shtatlardagi eng yaxshi davlat universitetlari qatoriga kiritilgan va muhandislik dasturi bilan mashhur[5].

Purdue universiteti Amerika Universitetlari Assotsiatsiyasining aʼzosi boʻlib, „R1: Doktorantura universitetlari — juda yuqori tadqiqot faoliyati“ qatoriga kiradi. Purdue oʻqituvchilari, talabalari, bitiruvchilari va boshqa filiallari biznes, ommaviy axborot vositalari, siyosat va fanda koʻplab taniqli va nufuzli lavozimlarga erishdilar. Purdue 13 ta Nobel mukofoti sovrindori, 1 ta Tyuring mukofoti laureati, 2 ta Jahon oziq-ovqat mukofoti laureati, 3 ta Pulitser mukofoti sovrindori, 18 ta Olimpiya oʻyinlari sovrindorlari, 3 ta Texnologiya va innovatsiyalar milliy medali, 2 ta Milliy fan medali, 7 Kongress aʼzosi, 3 AQSh gubernatori va 2 davlat rahbari, 3 ta Prezidentlik mukofoti sovrindorlari bilan hamkorlik qilgan[6][7]. Purdue 400 000 dan ortiq tirik bitiruvchilarga ega. Uning bitiruvchilari orasida 26 astronavt, 6 ta Fortune 500 ning amaldagi bosh direktori, 2 ta Rhodes stipendiyasi, 4 ta Truman stipendiyasi va 3 ta Geyts olimlari bor[8][9][10][11][12][13].

Tarixi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
John Purdue, universitetning shu nomdagi xayrixohi

1865-yilda Indiana Bosh Assambleyasi 1862-yilgi Morrill Land-Grant kollejlari toʻgʻrisidagi qonundan foydalanish uchun ovoz berdi va qishloq xoʻjaligi va muhandislik sohasiga eʼtibor qaratadigan institut yaratishni rejalashtira boshladi. Butun shtat boʻylab jamoalar yangi kollejni joylashtirish boʻyicha tenderlarda ob’ektlar va mablagʻlarni taklif qilishdi. Ommabop takliflar orasida Indiana shtat universitetiga, hozirgi Butler universitetiga qishloq xoʻjaligi boʻlimini qoʻshish kiradi. 1869-yilga kelib, Tippecanoe okrugining taklifiga Lafayette biznes rahbari va xayriyachi Jon Purduedan 150 000 dollar (2021-yilda 3,1 million dollar ekvivalenti) kiritilgan; Tumandan 50 000 AQSh dollari; va mahalliy aholidan 100 akr (0,4 km2) yer.

1869-yil 6-mayda Bosh Assambleya Tippekanoe okrugidagi institutni asosiy xayrixoh nomiga Purdue universiteti sifatida tashkil etdi. Purdue shahrida 1874-yil 16-sentabrda oltita oʻqituvchi va 39 nafar talaba bilan darslar boshlandi. Professor Jon S. Xougham Purduening birinchi oʻqituvchisi boʻlib, Shortridge va White prezidentlari maʼmuriyati oʻrtasida prezident vazifasini bajaruvchi boʻlib ishlagan. 1874-yil oxirida beshta binodan iborat kampus qurib bitkazildi[14]. 1875-yilda Indiana davlat kutubxonachisi Sara A. Oren botanika professori etib tayinlandi[15].

Purdue 1875-yilda kimyo boʻyicha bakalavr darajasini oldi. Birinchi qiz talaba oʻsha kuzda qabul qilindi[16].

1876-yildan 1883-yilgacha universitet prezidenti boʻlgan Emerson E. White Morrill qonunining qatʼiy talqiniga amal qildi. Klassik universitetlarga taqlid qilish oʻrniga, White Purdue „sanoat kolleji“ boʻlishi va oʻz resurslarini ilm-fan, texnologiya va qishloq xoʻjaligiga eʼtibor qaratgan holda keng, liberal taʼlim berishga bagʻishlashi kerak deb hisobladi. U oʻquvchilarni nafaqat ishlab chiqarish mehnatiga tayyorlash, balki ularni yaxshi fuqaro, oila aʼzolari boʻlib yetishtirishni ham maqsad qilgan.

Whitening Purdueni klassik universitetlardan ajratish rejasining bir qismi birodarliklarni taqiqlash boʻyicha munozarali urinishni oʻz ichiga oladi, bu oxir-oqibat Indiana Oliy sudi tomonidan bekor qilindi va Whitening isteʼfoga chiqishiga olib keldi. Keyingi prezident James H. Smart 1894-yilda asl Heavilon zalini yongʻin natijasida vayron boʻlganidan keyin „bir gʻisht balandroq“ tiklashga chaqirganligi bilan esda qoladi.

XIX asr oxiriga kelib universitet qishloq xoʻjaligi, muhandislik (mexanika, fuqarolik va elektrotexnika) va farmatsiya maktablariga tashkil etildi; AQShning sobiq prezidenti Benjamin Harrison vasiylar kengashida ishlagan. Purdue muhandislik laboratoriyalarida lokomotiv va oʻsha davrning eng samarali dvigatellaridan biri boʻlgan Corliss bug 'dvigatellari uchun sinov uskunalari mavjud edi. Qishloq xoʻjaligi maktabi oʻz tadqiqotlarini butun shtatdagi fermerlar bilan oʻzining kooperativ kengaytma xizmatlari bilan oʻrtoqlashdi va keyingi yigirma yil ichida oʻsish davrini boshdan kechiradi. Tez orada taʼlim va uy xoʻjaligi dasturlari, shuningdek, qisqa muddatli tibbiyot maktabi tashkil etildi. 1925-yilga kelib, Purdue mamlakatdagi eng katta muhandislik bakalavriatiga qabul qilindi, bu holat yarim asr davomida saqlanib qoladi.

Purdue Universiteti 1904-yil

Prezident Edward C. Elliott jahon urushlari orasida kampus qurish dasturini boshqargan. Ixtirochi, bitiruvchi va ishonchli shaxs David E. Ross bir nechta mablagʻ yigʻish ishlarini muvofiqlashtirgan, universitetga yerlarni hadya qilgan va Purdue tadqiqot fondini tashkil etishda muhim rol oʻynagan. Rossning sovgʻalari va mablagʻ yigʻuvchilari Ross-Ade stadioni, Memorial Union, qurilish muhandislik lageri va Purdue universiteti aeroporti kabi loyihalarni qoʻllab-quvvatladi. Purdue aeroporti mamlakatdagi birinchi universitetga tegishli aeroport va mamlakatdagi birinchi kollej-kredit parvozlar boʻyicha oʻquv kurslari oʻtkazilgan joy edi[17].

Amelia Earhart 1935-yilda Purdue fakultetiga ushbu parvoz kurslari boʻyicha maslahatchi va ayollar martaba boʻyicha maslahatchi sifatida qoʻshildi. 1937-yilda Purdue tadqiqot jamgʻarmasi Lockheed Electra 10-E Earhartning dunyo boʻylab parvozini amalga oshirish uchun mablagʻ ajratdi.

Universitet zali

Universitetdagi har bir maktab va boʻlim Ikkinchi Jahon urushi davrida harbiy tadqiqotlar yoki mashgʻulotlar bilan shugʻullangan. Purdue fiziklari radar qabul qiluvchilar boʻyicha loyiha davomida germaniyning xususiyatlarini kashf etdilar, bu birinchi tranzistorni yaratishga olib keldi[18][19]. Armiya va dengiz floti Purdueda oʻquv dasturlarini oʻtkazdi va 17,500 dan ortiq talabalar, xodimlar va bitiruvchilar qurolli kuchlarda xizmat qildilar. Purdue mudofaa sanoati uchun malakali ishchilarni tayyorlash uchun Faxriylar G.I. qoshidagi universitetga qaytganlarida Indiana boʻylab yuzga yaqin markazlarni tashkil etdi. Billning soʻzlariga koʻra, ushbu saytlarning baʼzilarida kampus maydoniga boʻlgan talabni kamaytirish uchun birinchi yil darslari oʻqitildi. Ushbu saytlardan toʻrttasi hozirda Purdue universiteti tizimining daraja beruvchi mintaqaviy kampuslaridir. 1947-yilda Purdue prezidenti Frederick L. Hovde va Indiana gubernatori Ralph F. Gatesning bosimidan soʻng, kampusdagi turar joylar irqiy jihatdan ajratildi[20].

Urushdan keyin Hovde universitetda akademik imkoniyatlarni kengaytirish ustida ishladi. Oʻn yillik qurilish dasturi ilm-fan va tadqiqotga urgʻu berdi. 1950-yillarning oxiri va 1960-yillarning boshlarida universitet veterinariya tibbiyoti, sanoat menejmenti va hamshiralik ishi boʻyicha dasturlarni, shuningdek, Qoʻshma Shtatlardagi birinchi kompyuter fanlari boʻlimini tashkil etdi[21]. Bakalavriat gumanitar fanlar kurslari kuchaytirildi, garchi Hovde bu sohalarda magistratura bosqichida oʻqishni istamay maʼqullagan. Purdue oʻzining birinchi sanʼat bakalavriat darajasini 1960-yilda berdi. Ilgari Fanlar maktabi tomonidan boshqariladigan liberal sanʼat va taʼlim dasturlari tez orada mustaqil maktabga boʻlindi.

Purduening rasmiy muhri 1969-yilda universitetning yuz yillik yubileyida rasman ochilgan. 1890-yillardan beri norasmiy ravishda qoʻllangan gerb elementlaridan iborat boʻlib, hozirgi muhrda kuch ramziy maʼnoda griffin va taʼlim, tadqiqotni ifodalovchi uch qismli qalqon tasvirlangan va xizmat qilgan.

Soʻnggi yillarda Purdue rahbarlari yuqori texnologiyali tadqiqotlar va xalqaro dasturlarni qoʻllab-quvvatlashda davom etishdi. 1987-yilda AQSh prezidenti Ronald Reagan texnologik taraqqiyotning ish oʻrinlarini yaratishga taʼsiri haqida nutq soʻzlash uchun West Lafayette kampusiga tashrif buyurdi[22].

1990-yillarda universitet chet elda taʼlim olish uchun koʻproq imkoniyatlarni qoʻshdi va jahon tillari va madaniyatlari boʻyicha oʻz kurslarini kengaytirdi[23]. Discovery Park fanlararo tadqiqot markazining birinchi binolari 2004-yilda qurilgan[24].

Purdue 2010-yilda texnik bilimlarning davlat siyosati qarorlariga potentsial taʼsirini oʻrganish uchun Global siyosat tadqiqot institutini ishga tushirdi[25].

2017-yil 27-aprelda Purdue universiteti Kaplan universitetining tijorat kollejini sotib olish va uni Indiana shtatidagi davlat universitetiga aylantirish rejasini eʼlon qildi, bu esa bir necha darajali maʼqullash sharti bilan[26]. Ushbu maktab hozirda Purdue University Global sifatida faoliyat yuritadi va katta oʻquvchilarga xizmat koʻrsatishga qaratilgan[27].

Akademik

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Kollej/maktab tashkil etish
Kollej/maktab
Tashkil etilgan yili
Qishloq xoʻjaligi kolleji
1869
Taʼlim kolleji
1908
Muhandislik kolleji
1876
Sogʻliqni saqlash va gumanitar fanlar kolleji
2010
Liberal sanʼat kolleji
1953
Krannert menejment maktabi
1962
Farmatsevtika kolleji
1884
Purdue politexnika instituti
1964
Fan kolleji
1907
Veterinariya tibbiyot kolleji
1959

Purdue 211 dan ortiq asosiy taʼlim yoʻnalishlari boʻyicha bakalavr va magistratura dasturlarini taklif qiladi va raqobatbardosh muhandislik oʻquv dasturlari bilan mashhur. Universitet Amerika aviatsiya tarixida ham ajralmas boʻlib, parvozlar boʻyicha oʻqitish boʻyicha birinchi kollej kreditini yaratdi; aviatsiya boʻyicha birinchi toʻrt yillik bakalavr darajasi; va birinchi universitet aeroporti: Purdue universiteti aeroporti. Purdue aviatsiya texnologiyasi va aviatsiya muhandisligi dasturlari dunyodagi eng raqobatbardosh aviatsiyaga oid dasturlardan biri boʻlib qolmoqda[28]. 20-asr oʻrtalarida Purdue aviatsiya dasturi ilgʻor kosmik parvozlar texnologiyasini qamrab olgan holda kengayib, Purduening Astronavtlar beshigi[29] va Astronavtlar onasi[30] laqablarini keltirib chiqardi. 26 nafar Purdue bitiruvchilari astronavtga aylanishdi, jumladan, Mercury Sevenning asl astronavtlaridan biri Gus Grissom; Oyda birinchi boʻlib yurgan Neil Armstrong; va oyda yurgan oxirgi odam boʻlgan Eugene Cernan[31].

Purduedagi ingliz tili boʻlimi 1994-yilda birinchi Onlayn Yozish Laboratoriyasini (OWL) ishga tushirdi[32][33]. Koʻpgina kollej va universitetlar Purdue OWL veb-saytidan soʻzlarni toʻgʻri ishlatish, tinish belgilari, grammatika va uslub uchun akademik yozuv manbasi sifatida foydalanadilar.

Purdue 10 ta kollej va maktablarda tashkil etilgan. 2010-yil 1-iyulda mavjud oʻquv boʻlinmalarini, jumladan, Hamshiralik ishi maktabi, Sogʻliqni saqlash fanlari maktabi, Isteʼmolchi va oila fanlari kolleji hamda psixologiya va eshitish boʻyicha nogumanitar fanlarni birlashtirish orqali Sogʻliqni saqlash va gumanitar fanlar kolleji va liberal sanʼat kollejidan nutq patologiyasi tashkil etildi[34].

Reyting

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Academic rankings
Milliy
ARWU[35] 36
Forbes[36] 61
THE/WSJ[37] 48
U.S. News & World Report[38] 53
Washington Monthly[39] 26
Global
ARWU[40] 86
QS[41] 129
THE[42] 105
U.S. News & World Report[43] 127

USNWR magistratura dasturining reytingi[44]

Audiologiya 9
Biologiya fanlari 62
Biznes 44
Kimyo 24
Kompyuter fanlari 20
Yer fanlari 41
Iqtisodiyot 49
Taʼlim 51
Muhandislik 4
Ingliz tili 46
Tasviriy sanʼat 110
Tarix 73
Matematika 26
Hamshiralik 31
Dorixona 7
Fizika 37
Siyosatshunoslik 63
Psixologiya 39
Aholi salomatligi 72
Sotsiologiya 54
Nutq-til patologiyasi 3
Statistika 27
Veterinariya tibbiyoti 13

U.S. News & World Report 2021-yilgi nashrida Purdue universitetini 5-eng innovatsion milliy universitet, Qoʻshma Shtatlardagi 17-eng yaxshi davlat universiteti bilan bogʻlangan, umumiy reytingda 53-oʻrin va jahon miqyosida 114-oʻrinni egallagan[45]. US News & World Report shuningdek, Purdueni „Bakalavriat uchun eng yaxshi taʼlim“ boʻyicha 36-oʻrin, „Eng yaxshi qiymatga ega maktablar“ reytingida 83-oʻrin, „Ijtimoiy harakatchanlik boʻyicha eng yaxshi ijrochilar“ reytingida 284-oʻrin va bakalavriat muhandislik dasturi eng yuqori fan doktori darajasiga ega boʻlgan maktablarda 9-oʻrinni egalladi[45].

Barqarorlik

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Universitet maʼmurlari va professorlaridan tashkil topgan Purdue Barqarorlik Kengashi har oy Purdueda atrof-muhit muammolari va barqarorlik tashabbuslarini muhokama qilish uchun yigʻiladi[46]. Universitetning LEED sertifikatiga ega boʻlgan birinchi binosi 2011-yil kuzida qurib bitkazilgan Mashinasozlik binosiga qoʻshimcha bino boʻldi[47]. Maktab shuningdek, kampusda dendroparkni qurish jarayonida[48]. Bundan tashqari, kampus kommunal zavodida joriy energiya ishlab chiqarish haqida jonli maʼlumotlarni koʻrsatish uchun tizim oʻrnatildi[48]. Maktab har yili kuzda „Yashil haftalik“ ni oʻtkazadi, bu Purdue hamjamiyatini ekologik barqarorlik bilan bogʻliq masalalarga jalb qilishga intiladi[49].

Tadqiqot

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Universitet 2017-yilda shtat va federal hukumatlar, sanoat, fondlar va individual donorlardan olingan mablagʻlardan foydalangan holda tadqiqot tizimini qoʻllab-quvvatlash uchun 622,814 million dollar sarfladi. Fakultet va 400 dan ortiq tadqiqot laboratoriyalari Purdue universitetini yetakchi ilmiy muassasalar qatoriga qoʻydi[50]. Purdue universiteti Karnegi oliy taʼlim muassasalari tasnifiga koʻra „juda yuqori ilmiy faollikka ega“ deb hisoblanadi. Purdue, shuningdek, 2007-yil noyabr oyida The Scientist jurnali tomonidan eʼlon qilingan reytingga koʻra, mamlakatning akademiyada ishlash uchun toʻrtinchi eng yaxshi joyi deb topildi. Purdue tadqiqotchilari koʻplab muhim sohalarda tushuncha, bilim, yordam va yechimlarni taqdim etadilar. Bularga qishloq xoʻjaligi kiradi, lekin ular bilan cheklanmaydi; Biznes va iqtisodiyot; Taʼlim; Muhandislik; Atrof-muhit; Sogʻliqni saqlash; Shaxslar, jamiyat, madaniyat; ishlab chiqarish; fan; Texnologiya; Veterinariya tibbiyoti[51]. Global iqtisodiy boshqaruv muammolariga (savdo, iqlim, resurslardan foydalanish) qaratilgan global tadqiqot konsorsiumi Global Savdoni tahlil qilish loyihasi (GTAP) ham universitet tomonidan muvofiqlashtiriladi. Purdue universiteti 2009-10 moliya yilida Milliy fan jamgʻarmasi, Milliy aeronavtika va kosmik maʼmuriyat hamda AQShning qishloq xoʻjaligi, mudofaa, energetika, sogʻliqni saqlash va inson xizmatlari departamentlari ishtirokida homiylik qilingan tadqiqot mablagʻlari hisobidan rekord darajadagi 438 million dollar ishlab chiqardi. Purdue universiteti 2017-yilda Qoʻshma Shtatlardagi barcha kollejlar orasida muhandislik tadqiqoti xarajatlari boʻyicha toʻrtinchi oʻrinni egalladi, tadqiqot xarajatlari byudjeti 244,8 million[52].

Purdue universiteti multidisipliner harakatlar orqali innovatsiyalarni olib kelish uchun Discovery Parkni tashkil etdi[53]. Discovery Parkning tadbirkorlikdan tortib energetika va ilgʻor ishlab chiqarishgacha boʻlgan barcha oʻn bitta markazida tadqiqot loyihalari katta iqtisodiy taʼsirni aks ettiradi va global muammolarni hal qiladi[54]. Purdue universitetining Discovery Parkdagi yangi Birck Nanotexnologiya markazi atrofida qurilgan nanotexnologiya tadqiqot dasturi mamlakatdagi eng yaxshi dasturlardan biri hisoblanadi[55].

1961-yilda ochilgan Purdue tadqiqot parki[56] Purdue tadqiqot jamgʻarmasi tomonidan ishlab chiqilgan boʻlib, u Purduega yordam berish uchun yaratilgan xususiy, notijorat fonddir. Park hayot fanlari, ichki xavfsizlik, muhandislik, ilgʻor ishlab chiqarish va axborot texnologiyalari sohalarida faoliyat yurituvchi kompaniyalarga qaratilgan[57]. Bu tajribali Purdue tadqiqotchilari va xususiy biznes va yuqori texnologiyali sanoat uchun interaktiv muhitni taʼminlaydi. Hozirda 155 ta kompaniyada 3000 dan ortiq kishi ishlaydi, shu jumladan 90 ta texnologiyaga asoslangan firma[58]. Purdue tadqiqot parki 2004-yilda Universitet tadqiqot parklari uyushmasi tomonidan birinchi oʻrinni egalladi[59].


Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ „Purdue University Student Enrollment Fall 2014“. Purdue University. 2014-yil 6-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11 iyul, 2022.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 „Student Enrollment, Fall 2021“. 2021-yil 16-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11 iyul, 2022.
  3. ↑ „Purdue Points of Pride“. Purdue University. 2004-yil 8-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11 iyul, 2022.
  4. ↑ 4,0 4,1 „Purdue History“. Purdue University. 22-mart 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11 iyul, 2022.
  5. ↑ „Purdue University-West Lafayette Engineering School overview“. US News & World Report. 10-dekabr 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11 iyul, 2022.
  6. ↑ „Fast Facts About Purdue University“ (en). Purdue University. Qaraldi: 16 iyul, 2022.[sayt ishlamaydi]
  7. ↑ „The President's National Medal of Science: Recipient Search Results“ (en). National Science Foundation. 12-aprel 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16 iyul, 2022.
  8. ↑ Hess, Abigail „University of Wisconsin produced the most current Fortune 500 CEOs—here's how 29 other schools stack up“ (en). CNBC (2018-yil 29-noyabr). 3-dekabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16 iyul, 2022.
  9. ↑ „Purdue In Space“ (en). Purdue University. 14-aprel 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16 iyul, 2022.
  10. ↑ „U.S. Rhodes Scholarships Number of Winners by Institution U.S. Rhodes Scholars 1904 – 2021“ (en). Rhodes Trust. 2021-yil 12-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 16-iyul.
  11. ↑ „Search our Scholars“ (en). The Harry S. Truman Scholarship Foundation. 12-aprel 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16 iyul, 2022.
  12. ↑ „Gates Cambridge Directory“ (en). Gates Cambridge (6-aprel 2020-yil). 12-aprel 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16 iyul, 2022.
  13. ↑ „Purdue Olympians“. 28-iyul 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16 iyul, 2022.
  14. ↑ „Frequently Asked Questions about Purdue History“. Purdue Libraries, Archives and Special Collections. 8-mart 2012-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16 iyul, 2022.
  15. ↑ The annual register of Purdue University, Lafayette, Indiana. Indianapolis: Purdue University, 1894 — 69-bet. Qaraldi: 16 iyul, 2022. 
  16. ↑ Hovde, David M. „John Bradford Harper: the first graduate of Purdue University“. Purdue Libraries, Archives and Special Collections (2009). 2010-yil 13-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16 iyul, 2022.
  17. ↑ American Institute of Aeronautics and Astronautics. „Historic Aerospace Site: Purdue University Airport, West Lafayette, Indiana“ 2–3 (2005). 1-dekabr 2006-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16 iyul, 2022.
  18. ↑ „1941 – Semiconductor diode rectifiers serve in WW II“. The Silicon Engine: A Timeline of Semiconductors in Computers. Computer History Museum (2007). 24-sentabr 2008-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16 iyul, 2022.
  19. ↑ „Germanium Comes of Age“. Transistorized! The History of the Invention of the Transistor. PBS.org (1999). 13-dekabr 2011-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16 iyul, 2022.
  20. ↑ Purdue Libraries, Archives and Special Collections. „Or the Fire Next Time: A Timeline of African American History at Purdue“ (2010). 2015-yil 14-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16 iyul, 2022.
  21. ↑ Rice, John R.; Rosen, Saul „History of the Department of Computer Sciences at Purdue University“. Purdue University (1994). 2016-yil 10-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16 iyul, 2022.
  22. ↑ Boyd, Gerald M.. „Reagan Hails U.S. Technology's Role“ (10-aprel 1987-yil), s. A12. 18-may 2013-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16 iyul, 2022.
  23. ↑ „Campus Life: Purdue; The Race Is On To Ready Students For Globalization“ (25-mart 1990-yil), s. 47. 18-may 2013-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16 iyul, 2022.
  24. ↑ „Purdue Dedicates Center For Entrepreneurship“. Inside Indiana Business (21-oktabr 2004-yil). 2012-yil 13-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16 iyul, 2022.
  25. ↑ „NSF director to lead new Purdue research institute“. Associated Press (5-fevral 2010-yil). 24-may 2013-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16 iyul, 2022.
  26. ↑ „Purdue to acquire Kaplan University, increase access for millions“. Purdue University. 2017-yil 28-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 16-iyul.
  27. ↑ „Kaplan University Is Now Purdue University Global“ (en). Kaplan. 8-sentabr 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16 iyul, 2022.
  28. ↑ „Purdue Aviation“. www.purdueaviationllc.com. 2-mart 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17 iyul, 2022.
  29. ↑ „Purdue Astronauts“. Purdue University News Service. 16-dekabr 2004-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2006-yil 12-iyun.
  30. ↑ Purdue News Service. „New history course to explore the space age“. Purdue News (1998-yil yanvar). 2019-yil 20-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17 iyul, 2022.
  31. ↑ „Apollo 17 (AS-512) | National Air and Space Museum“. airandspace.si.edu. 2021-yil 16-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 17-iyul.
  32. ↑ Evans, Norman W.. ESL Readers and Writers in Higher Education: Understanding Challenges, Providing Support. New York: Routledge, 2015 — 73-bet. ISBN 978-1138791718. 
  33. ↑ „Purdue OWL“. purdue.edu. 2-iyun 2013-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17 iyul, 2022.
  34. ↑ „Purdue College of Health and Human Sciences“. Hhs.purdue.edu (1-iyul 2010-yil). 2012-yil 13-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17 iyul, 2022.
  35. ↑ „Academic Ranking of World Universities 2020: National/Regional Rank“. Shanghai Ranking Consultancy. Qaraldi: 2020-yil 15-avgust.
  36. ↑ „America's Top Colleges 2021“. Forbes. Qaraldi: 2021-yil 9-sentyabr.
  37. ↑ „Wall Street Journal/Times Higher Education College Rankings 2021“. The Wall Street Journal/Times Higher Education. Qaraldi: 2020-yil 20-oktyabr.
  38. ↑ „2021 Best National University Rankings“. U.S. News & World Report. Qaraldi: 2020-yil 24-sentyabr.
  39. ↑ „2020 National University Rankings“. Washington Monthly. Qaraldi: 2020-yil 31-avgust.
  40. ↑ „Academic Ranking of World Universities 2020“. Shanghai Ranking Consultancy (2020). Qaraldi: 2020-yil 15-avgust.
  41. ↑ „QS World University Rankings 2022“. Quacquarelli Symonds. Qaraldi: 2021-yil 18-iyun.
  42. ↑ „World University Rankings 2021“. Times Higher Education. Qaraldi: 2020-yil 2-sentyabr.
  43. ↑ „2021 Best Global Universities Rankings“. U.S. News & World Report. Qaraldi: 2020-yil 20-oktyabr.
  44. ↑ „Purdue University – U.S. News Best Grad School Rankings“. U.S. News & World Report. 31-mart 2021-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 17 Iyul, 2022. {{cite magazine}}: sana kiritilishi kerak boʻlgan parametrga berilgan qiymatni tekshirish lozim: |access-date= (yordam)
  45. ↑ 45,0 45,1 „Purdue University--West Lafayette Rankings“ (2021). 1-dekabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17 iyul, 2022.
  46. ↑ „Sustainability Council“. Purdue University. 13-mart 2009-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17 iyul, 2022.
  47. ↑ „Campus Buildings & Features“. Purdue University. 15-sentabr 2008-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17 iyul, 2022.
  48. ↑ 48,0 48,1 „Purdue's Sustainability Initiatives“. Purdue University. 14-sentabr 2008-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17 iyul, 2022.
  49. ↑ „GreenWeek 2008“. Purdue University. 1-aprel 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17 iyul, 2022.
  50. ↑ „Purdue University - NSF - Total R&D Expenditure“. 6-avgust 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17 iyul, 2022.
  51. ↑ „Purdue University – Research Areas“. Purdue.edu. 2008-yil 8-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17 iyul, 2022.
  52. ↑ „Engineering by the Numbers ASEE.org“. 24-oktabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17 iyul, 2022.
  53. ↑ „Discovery Park at Purdue University“. Purdue.edu. 19-may 2011-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17 iyul, 2022.
  54. ↑ Buck, Charles; Sharma, Pankaj (2008). „Discovery Park at Purdue University: Engine for Academic and Commercial Growth“. 22-dekabr 2009-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17 iyul, 2022.
  55. ↑ „Purdue's nanotechnology research facilities rank 8th in U.S. survey“. News.uns.purdue.edu (12-iyun 2007-yil). 2018-yil 29-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17 iyul, 2022.
  56. ↑ „Purdue Research Park“. News.uns.purdue.edu (10-yanvar 2002-yil). 2013-yil 3-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17 iyul, 2022.
  57. ↑ „About Purdue Research Park“. Purdue Research Park. 14-avgust 2012-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17 iyul, 2022.
  58. ↑ „Purdue generates record $333.4 million in research funding“. News.uns.purdue.edu (4-avgust 2008-yil). 2013-yil 4-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17 iyul, 2022.
  59. ↑ „AURP Annual Award Recipients: Outstanding Research/Science Park Achievement Award“. Association of University Research Parks (2004). 2008-yil 12-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17 iyul, 2022.

Havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Purdue_universiteti&oldid=5253387" dan olindi