Juan O'Donojú
Bu maqola oʻzbek tilining imlo qoidalariga muvofiq yozilmagan. Qarang: VP:ORFO. |
Juan de O'Donojú y OʻRyan (ispancha talaffuzi: [ˈxwan de oˌðonoˈxu i ˌoˈraʝan] ( tinglang), 1762-yil 30-iyul – 1821-yil 8-oktyabr) ispaniyalik harbiy ofitser va Meksikaning Mustaqillik urushi paytida 1821-yil 21-iyuldan 1821-yil 28-sentyabrgacha Yangi Ispaniyaning „Jefe Politico Superior“ („vitsekor“) edi. U Yangi Ispaniyaning soʻnggi ispan vitse-qiroli boʻlgan.[1]
Yoshligi
[tahrir | manbasini tahrirlash]O'Donojú Sevilyada tugʻilgan.[2] O'Donojú otasi Richard Dunphy OʻDonnoxuning ikkinchi nikohidan homilador boʻlgan besh aka-ukadan uchinchisi edi.[3][4]
O'Donojú tugʻilishidan oldin, uning otasi va onasi 1720-yillarda Irlandiya Qirolligida protestantlik hukmronligi tomonidan oʻrnatilgan anti-katolik jazo qonunlaridan qochib, Ispaniyaga koʻchib ketishgan.[5]
Harbiy martabasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]U yoshligida armiyaga qoʻshilgan va yarim orol urushida alohida xizmat qilgan.
O'Donojú Talavera jangi paytida (1809-yil 27 va 28-iyul) general Gregorio Garsia de la Kuestaning shtab boshligʻi edi. 1809-yil 11-iyulda O'Donojú Kuesta va Britaniya qoʻmondoni, general-leytenant ser Artur Uellsli (keyinchalik 1814-yil may oyida Vellingtonning 1-gersogi yaratildi) oʻrtasida tarjimon boʻlib xizmat qildi.[6]
U fransuz istilosidan ozod boʻlgan yagona ispan shahri boʻlgan Kadizga borishga muvaffaq boʻldi.
1814-yilda O'Donojú regens tomonidan urush vaziri etib tayinlandi. Ferdinand VII qaytib kelishi bilan u qirolning yordamchisi boʻldi.
O'Donojú liberal isyonchi Rafael del Riegoning doʻsti edi. 1820-yilda O'Donojú Andalusiya general-kapitani edi. O'Donojú general-leytenant darajasiga yetdi va ispan masonlariga yuqori zobit boʻldi. 1821-yilda Kortes Generales uni general kapitan va „jefe politico superior“ etib tayinladi. Bu esa unga sobiq vitse-kvinlarning vakolatlarini (lekin rasmiy unvonni emas) berdi. O'Donojú Yangi Ispaniyaga joʻnab ketganida, Kortes qayta tiklangan konstitutsiyaga koʻra, xorijdagi ispan mulklariga berilgan avtonomiyani sezilarli darajada kengaytirishni koʻrib chiqdi.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Nucamendi, Mario. „Consumación de la Independencia de México“ (inglizcha).
{{cite magazine}}
: Cite magazine requires|magazine=
(yordam) - ↑ „Tracing your Irish ancestry - The O'Donoghue clan“. IrishCentral.com. Irish Central. Qaraldi: 2014-yil 2-avgust.
- ↑ Montoya. „Juan O'Donojú“ (es). Historia y biografía de (2020-yil 6-mart). Qaraldi: 2021-yil 4-mart.
- ↑ „Biografía de Juan O'Donojú (Su vida, historia, bio resumida)“. www.buscabiografias.com. Qaraldi: 2021-yil 4-mart.
- ↑ Fanning, Tim. Paisanos: The Irish and the Liberation of Latin America.. University of Notre Dame Press, 2016 — 174–184-bet. ISBN 978-0-268-10491-7.
- ↑ Oman, Charles. A History of the Peninsular War Volume II. Mechanicsburg, Pennsylvania: Stackpole, 1995 — 472-bet. ISBN 1-85367-215-7.