Kontent qismiga oʻtish

Juan O'Donojú

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
F.I.O: Juan de O'Donojú y OʻRyanTug'ilgan yili va sanasi:1762-yil 30-iyul

Juan de O'Donojú y OʻRyan (ispancha talaffuzi: [ˈxwan de oˌðonoˈxu i ˌoˈraʝan] ( tinglang), 1762-yil 30-iyul – 1821-yil 8-oktyabr) ispaniyalik harbiy ofitser va Meksikaning Mustaqillik urushi paytida 1821-yil 21-iyuldan 1821-yil 28-sentyabrgacha Yangi Ispaniyaning „Jefe Politico Superior“ („vitsekor“) edi. U Yangi Ispaniyaning soʻnggi ispan vitse-qiroli boʻlgan.[1]

O'Donojú Sevilyada tugʻilgan.[2] O'Donojú otasi Richard Dunphy OʻDonnoxuning ikkinchi nikohidan homilador boʻlgan besh aka-ukadan uchinchisi edi.[3][4]

O'Donojú tugʻilishidan oldin, uning otasi va onasi 1720-yillarda Irlandiya Qirolligida protestantlik hukmronligi tomonidan oʻrnatilgan anti-katolik jazo qonunlaridan qochib, Ispaniyaga koʻchib ketishgan.[5]

Harbiy martabasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

U yoshligida armiyaga qoʻshilgan va yarim orol urushida alohida xizmat qilgan.

O'Donojú Talavera jangi paytida (1809-yil 27 va 28-iyul) general Gregorio Garsia de la Kuestaning shtab boshligʻi edi. 1809-yil 11-iyulda O'Donojú Kuesta va Britaniya qoʻmondoni, general-leytenant ser Artur Uellsli (keyinchalik 1814-yil may oyida Vellingtonning 1-gersogi yaratildi) oʻrtasida tarjimon boʻlib xizmat qildi.[6]

U fransuz istilosidan ozod boʻlgan yagona ispan shahri boʻlgan Kadizga borishga muvaffaq boʻldi.

1814-yilda O'Donojú regens tomonidan urush vaziri etib tayinlandi. Ferdinand VII qaytib kelishi bilan u qirolning yordamchisi boʻldi.

O'Donojú liberal isyonchi Rafael del Riegoning doʻsti edi. 1820-yilda O'Donojú Andalusiya general-kapitani edi. O'Donojú general-leytenant darajasiga yetdi va ispan masonlariga yuqori zobit boʻldi. 1821-yilda Kortes Generales uni general kapitan va „jefe politico superior“ etib tayinladi. Bu esa unga sobiq vitse-kvinlarning vakolatlarini (lekin rasmiy unvonni emas) berdi. O'Donojú Yangi Ispaniyaga joʻnab ketganida, Kortes qayta tiklangan konstitutsiyaga koʻra, xorijdagi ispan mulklariga berilgan avtonomiyani sezilarli darajada kengaytirishni koʻrib chiqdi.

  1. Nucamendi, Mario. „Consumación de la Independencia de México“ (inglizcha). {{cite magazine}}: Cite magazine requires |magazine= (yordam)
  2. „Tracing your Irish ancestry - The O'Donoghue clan“. IrishCentral.com. Irish Central. Qaraldi: 2014-yil 2-avgust.
  3. Montoya. „Juan O'Donojú“ (es). Historia y biografía de (2020-yil 6-mart). Qaraldi: 2021-yil 4-mart.
  4. „Biografía de Juan O'Donojú (Su vida, historia, bio resumida)“. www.buscabiografias.com. Qaraldi: 2021-yil 4-mart.
  5. Fanning, Tim. Paisanos: The Irish and the Liberation of Latin America.. University of Notre Dame Press, 2016 — 174–184-bet. ISBN 978-0-268-10491-7. 
  6. Oman, Charles. A History of the Peninsular War Volume II. Mechanicsburg, Pennsylvania: Stackpole, 1995 — 472-bet. ISBN 1-85367-215-7.