John Tenniel

Ser John Tenniel (1820-yil 28-fevralda Londonda tugʻilgan; † 1914-yil 25-fevralda) ingliz rassomi va akvarelchisi boʻlgan.

Tenniel Britaniyaning Punch satirik jurnali uchun koʻplab karikaturalar chizdi. Uning eng mashhur karikaturalaridan biri — 1890-yilda Germaniya kansleri Otto fon Bismarckni ishdan boʻshalishi.

Tennielning Lewis Carrollning "Alice moʻjizalar mamlakatida" va uning ikkinchi qismi "Through the Looking-Glass" uchun rasmlari katta shuhrat qozondi. Rasimlari tufayli u Royal Institute of Painters in Water Coloursga aʼzo etib saylangan.

Hayoti

Tenniel Londonda tugʻilgan. Garchi u dastlab faqat sinovchi boʻlgan, keyin esa Royal Academy of Arts talabasi boʻlgan boʻlsa-da, u keyingi martaba uchun koʻpgina texnikalarni oʻziga oʻrgatgan . 1836-yilda u oʻzining birinchi rasmini Royal Society of British Artists koʻrgazmaga taqdim etdi. 1845-yilda u yangi Westminster saroyining devorlarini bezashga "An Allegory of Justice" karikaturasini qoʻshgan. Komissiya unga 200 funt sterling mukofot va Lordlar palatasining Upper Waiting Hallda (Hall of Poets) freska yaratishga ruxsat berdi.

„Oliy tasviriy sanʼat“ ni afzal koʻrganiga qaramay, u birinchi navbatda oʻzining kulgili rasmlari uchun qadrlangan. Uning rassom va illyustrator Charles Keene bilan tanishishi ham uning akademik karikaturaga boʻlgan isteʼdodini ragʻbatlantirdi.

1850-yil Rojdestvoda Tenniel Punch satirik jurnalining asoschisi Mark Lemon tomonidan John Leech bilan birga karikaturachi sifatida rasm chizishga taklif qilindi. Lemon uni Ezop ertaklariga chizgan rasmlari tufayli tanlagan. Tennielning birinchi rasmi Punch Volume XIX da 224-betda paydo boʻlgan. Uning birinchi karikaturasi Lord Jack Giant Killerda, u John Russell bilan kardinal Nicholas Wisemanni tasvirlagan.

1857-yilgi Sipohiylar qoʻzgʻoloni uchun Tenniel "Justice" va "The British Lionʼs Vengeance on the Bengal Tiger" kabi illyustratsiyalar yaratdi, ular Britaniya aholisining sezgirligini aks ettirdi. 1865-yilda Tenniel Alice moʻjizalar mamlakatida birinchi nashrini tasvirladi. 2000 ta birinchi nashrlarning sotuvi toʻxtatildi, chunki Tenniel bosib chiqarish sifatidan norozi edi. 1866-yilgi yangi nashr 1865-yil dekabrda paydo boʻldi. Kitob katta muvaffaqiyat erishdi va Tennielning shon-shuhratini doimiy ravishda mustahkamladi. Carrollning hikoyasi kabi illyustratsiyalar adabiy tarixga kirdi va 1933-yilda (rejissyor Norman Z. McLeod) keyingi Paramount filmiga moslashtirilgan liboslar uchun shablon boʻlib xizmat qildi.

Tennielning rasmlari chop etish uchun yogʻoch bloklarga oʻyilgan. Asl nusxalari hozirda Oxford universitetining Bodleian kutubxonasi kolleksiyasida saqlanmoqda. Karyerasi davomida Tenniel 2300 ga yaqin karikaturalar, son-sanoqsiz kichikroq chizmalar, Punch’s Almanac uchun ikki sahifali karikaturalar va boshqa maxsus nashrlar, jumladan , Punch’s Pocket-books uchun 250 ta dizayn yaratdi. Taxminan 1885-yilda u oʻzining haftalik Punch karikaturalari uchun yiliga 7000 dollar maosh oldi. 1893-yilda Tenniel Knigh unvoniga sazovor boʻldi.

1895 va 1900-yillarda Jon Tennielning ishlari koʻrgazmalarda namoyish etildi. U tomonidan yaratilgan mozaika Victoria and Albert Museumda joylashgan. Tenniel 1901-yil yanvar oyida nafaqaga chiqqanida, ziyofatda oʻsha paytdagi House of Commonsning rahbari Arthur Balfour Tenniel bilan xayrlashdi. Tennielning Punchdagi „chief cartoonis“ vorisi John Bernard Partridge edi.

Tasvirlangan asarlar

1846: Juvenile Verse and Picture Book
1846: Undine
1848: Aesops Fables, 100 ta chizma
1858: Robert Blairs Grave
1860: The Gordian Knot Shirley Brooks tomonidan
1861: The Silver Cord Shirley Brooks tomonidan
1861: Thomas Moores Lalla Rookh, 69 ta chizma
1865: Lewis Carroll tomonidan Alicening moʻjizalar mamlakatidagi sarguzashtlari
1867: The Mirage of Life
1870: Through the Looking-Glass Lewis Carroll tomonidan
1879: Hot Pies!

Hamkorlikda

1857: Course of Time von Robert Pollok
1857: Poets of the Nineteenth Century
1857: Edgar Allan Poe Works
1858: Home Affections (1858)
1859: Poems und andere Werke von Barry Cornwall (d. i. Bryan Procter)
1860: Proverbial Philosophy Martin Farquhar Tupper tomonidan
1863: Puck on Pegasus Henry Cholmondeley Pennell tomonidan
1863: The Arabian Nights (ming bir kecha)
1864: English Sacred Poetry
1865: Legends and Lyrics

Faxrlar

Antarktidadagi Mount Tenniel uning sharafiga nomlangan.

Adabiyot

Rodney K. Engen: Sir John Tenniel — Aliceʼs white knight. Ashgate Publishing, 1991. ISBN 0-85967-872-5 (inglizcha)
Roger Simpson: Sir John Tenniel — Aspects of His Work. Fairleigh Dickinson University Press, 1994, ISBN 0-8386-3493-1 (inglizcha)

Veb havolalar

Gutenberg loyihasida Alice moʻjizalar mamlakatida rasmlari
HeidICON-da John Tenniel rasmlari

Manbalar