Kontent qismiga oʻtish

Janet L. Kolodner

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Janet Kolodner
Tavalludi 10-dekabr 1952-yil
Fuqaroligi AQSh
Sohasi Case-based reasoning[1]
Ish joylari Boston College
Georgia Institute of Technology
Tezis sarlavhasi Kontseptual xotirada qidirish va tashkiliy strategiyalar: kompyuter modeli
Mashhur shogirdlari Katia Sycara[2]
Mukofotlari AAAI Fellow (1992)
Veb-sayt [P856 P856] Buni Vikimaʼlumotlarda tahrirlash

Janet Lynne Kolodner – amerikalik kognitiv olimlardan biri. U Boston kollejidagi Lynch School of Education taʼlim muassasasining amaliyotchi professori va oʻquv muhandisligi boʻyicha magistratura dasturining hamrahbarlaridan biri[3] [4] [5] [6] [7]. U shuningdek Georgia texnologiyalar institutining School of Interactive Computing maktabining nafaqadagi professori va taniqli professorlarga beriladigan faxriy unvon Regentlar professori Emeritaga ega[1]. Ushbu kognitiv olim ''The Journal of Learning Sciencesning[8] bosh muharriri edi hamda 19 yil davomida shu lavozimda faoliyat yuritdi. U International Society of the Learning Sciences (ISLS) nomli xalqaro taʼlim tashkilotining asoschi maʼmuriy direktori boʻlgan[9]. Olim 4 yil mobaynida, yaʼni 2010-yil avgustidan 2014-yilning iyuliga qadar National Science Foundationda dastur xodimi boʻlgan va Cyberlearning and Future Learning Technologie[10] dasturiga rahbarlik qilgan (dastlabki nomi Cyberlearning: Transforming Education[11]). NSF ni tamomlagandan keyin Janet Lyenne Kolodner intizomiy va kundalik taʼlimni qoʻllab-quvvatlash, loyihaga asoslangan pedagogikani qoʻllab-quvvatlash va faol oʻrganish uchun eng yaxshi oʻquv dasturiga ulanish maqsadida taʼlim texnologiyalarini izchil birlashtiradigan bir qator loyihalar ustida ishlamoqda[12].

Kolodner akademik faoliyatini 1976-yilda Brandeis universitetida boshlagan, u yerda matematika va informatika boʻyicha bakalavr darajasini olgan. Ushbu dastur unga oʻrganmoqchi boʻlgan sohalarning nazariy va amaliy jihatlarida mustahkam poydevor qoʻydi. Kolodner bakalavriatni tamomlagach, Yale universitetida oʻqishni davom ettirdi. U yerda kompyuter fanlari boʻyicha magistratura dasturiga oʻqishga kirdi. Ushbu dastur odatda ilgʻor kurs ishlari va tadqiqotlarni oʻz ichiga oladi va bu talabalarga kompyuter fanlari tushunchalari va metodologiyalarini chuqurroq tushunish imkonini beradi. Kolodner magistrlik darajasini 1977-yilda qoʻlga kiritishga muvaffaq boʻldi. Olim kompyuter fanlari boʻyicha PhD darajasini olish uchun Yale universitetida qoldi. PhD dasturi juda koʻp tadqiqot talab qiladi va talabalardan oʻz sohalariga doir original bilimlarni qoʻshishlarini talab qiladi. Kolodnerning doktorlik tadqiqotlari xotira tuzilishi va axborot qidirish kabi sohalarga qaratilgan boʻlib, ular intellektual tizimlarni rivojlantirish uchun juda muhimdir. U 1980-yilda doktorlik dissertatsiyasini muvaffaqiyatli tamomladi.

Karyerasi va tadqiqoti

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kolodner Georgia Tech’s College of Computing kollejining tarkibiga kiruvchi Interactive Computing maktabida Regentlarning Computing and Cognitive Science boʻyicha faxriy professori unvoniga ega. Ushbu nufuzli unvon uning sohaga qoʻshgan katta hissasini va Georgia Tech bilan uzoq yillik hamkorlikni aks ettiradi. 1996-97-oʻquv yilida Kolodner Isroilning Hebrew University of Jerusalemda tashrif buyuruvchi professor sifatida ishlagan. Bu tajriba unga qimmatli xalqaro istiqbollarni va boshqa yetakchi tadqiqotchilar bilan hamkorlik qilish imkoniyatlarini taqdim etgan. 2010-yil avgustidan 2014-yilning iyuligacha Kolodner National Science Foundationga (NSF) vaqtincha ishlashga yuborilgan. NSFda u CISE va EHR direksiyalarida dastur boʻyicha mutaxassis boʻlib ishlagan. U Cyberlearning: Transforming Education dasturi uchun mas’ul edi, keyinchalik u Cyberlearning va Future Learning Technologies deb oʻzgartirildi va 2020-yilda u RETTL (Oʻqitish va oʻrganish uchun rivojlanayotgan texnologiyalar boʻyicha tadqiqotlar) nomi bilan mashhur boʻldi. 1992-yilda Kolodner Association for the Advancement of Artificial Intellegence ning (AAAI) „xotira tuzilishi, axborot qidirish, muammolarni hal qilish va bilimlarni oʻzlashtirish kabi holatlarga asoslangan fikrlash va oʻrganish boʻyicha dastlabki tadqiqotlar“ uchun aʼzo etib saylandi[13]. 2017-yilda u International Society of the Learning Sciences (ISLS) jamiyatining inauguratsion aʼzosi etib saylandi.


Kolodnerning tadqiqotlari kompyuterda ham, odamlarda ham oʻrganish, xotira va muammolarni hal qilish bilan bogʻliq vaziyatlarni hal qiladi[1] Janet L. Kolodner case-based reasoning (xolatga asoslangan fikrlash) deb nomlangan usulni yaratdi. Bu usul kompyuterlarga oʻtmishdagi oʻxshash muammolarni koʻrib chiqish orqali muammolarni hal qilishga yordam beradi. Uning laboratoriyasi murakkab real muammolarni hal qilish uchun ushbu usuldan foydalanishga qaratilgan. Vaziyatga asoslangan mulohaza yuritishda oldingi holatlar natijalari yangi vaziyatlarga qoʻllanadi, keyingi vaziyatlarda zarur boʻlgan mulohazalarning murakkabligini kamaytiradi va muammoni hal qiluvchiga oldindan yoʻl qoʻyilgan xatolarni oldindan koʻrish va oldini olishga imkon beradi. Uning laboratoriyasidagi avtomatlashtirilgan vaziyatlarga asoslangan asoslovchilar MEDIATOR va PERSUADER sogʻlom fikr va ekspert vositachilik dasturlarini oʻz ichiga oladi; JULIA vaziyatga asoslangan dizayn muammosini hal qiluvchi; CELIA korpusga asoslangan avtomobil mexanik; MEDIC vaziyatga asoslangan shifokor; va EXPEDITOR vaziyatga asoslangan logistika menejeri. Kolodnerning ushbu sohadagi klassik ishi Case-based Learning (1993) tadqiqotchilar tomonidan minglab marta sitata sifatida keltirildi[14].

Uning ilmiy qiziqishlari bilimning taʼlim va taʼlim texnologiyasiga taʼsiri va qoʻllanishi, sunʼiy intellekt, kognitiv fan, holatlarga asoslangan fikrlash, boshlovchi-mutaxassis evolyutsiyasi, tajribaning ekspert va sogʻlom fikrlashdagi roli, dizayn bilimi, ijodkorlik, qaror qabul qilishga yordam berish vositalarining dizayni va interfaol taʼlim muhiti.

Kolodner quyidagi kitob va maqolalarni chop ettirgan[1].:

  • Kolodner, J. L. et al. (lead author; 2010 – 2020). Project-Based Inquiry Science, a set of 13 science units covering 3 years of middle school science. Itʼs About Time Inc. Mt. Kisco, NY.[15]
  • Bruckman, A. S., Guzdial, M., Kolodner, J. L., Ram, A., (Eds.) (1998). Proceedings of the International Conference of the Learning Sciences 1998. AACE, Charlottesville, VA, 1998.
  • Kolodner, J. L. (1993). Case-Based Reasoning. Morgan-Kaufmann Publishers, Inc., San Mateo, CA.[16]
  • Kolodner, J. L. (Ed.), (1993). Case-Based Learning. Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, Netherlands.[16]
  • Kolodner, J. L. (Ed.) (1988). Proceedings: Case-Based Reasoning Workshop. Morgan Kaufmann Publishers, Inc., San Mateo, CA.
  • Kolodner, J. L. & Riesbeck, C. (Eds.) (1986). Experience, Memory, and Reasoning. Lawrence Erlbaum Associates, Inc., Hillsdale, NJ.[17]
  • Kolodner, J. L. (1984). Retrieval and Organizational Strategies in Conceptual Memory: A Computer Model. Lawrence Erlbaum, Associates, Inc., Hillsdale, NJ.[18]
  • Tawfik, A. A. & Kolodner, J. L. (2016). 'Systematizing scaffolding for problem-based learning: A view from case-based reasoningʻ. The Interdisciplinary Journal of Problem-Based learning. 10(1). Retrieved from https://docs.lib.purdue.edu/ijpbl/vol10/iss1/6/
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Janet L. Kolodner tomonidan indekslangan nashrlar Google Scholarda Buni Vikimaʼlumotlarda tahrirlash
  2. Sycara, Ekaterini Panagiotou (1987). Resolving Adversarial Conflicts: An approach integrating case-based and analytic methods (PDF). gatech.edu (PhD thesis). Georgia Institute of Technology. OCLC 17660810. ProQuest 303466343.
  3. „Janet Kolodner - Lynch School of Education - Boston College“ (en). www.bc.edu. Qaraldi: 2018-yil 13-sentyabr.
  4. Kolodner, Janet L. „Biosketch“. Georgia Institute of Technology. 2007-yil 7-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 24-yanvar.
  5. Kolodner, Janet L. „Academic History“. Georgia Institute of Technology. 2007-yil 7-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 24-yanvar.
  6. Kolodner, Janet L. „Selected Publications“. Georgia Institute of Technology. 2008-yil 29-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 24-yanvar.
  7. „Janet Kolodner at Georgia Tech“. 2007-yil 19-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 9-oktyabr.
  8. Journal of the Learning Sciences. „Journal of the Learning Sciences“.
  9. International Society of the Learning Sciences. „ISLS International Society of the Learning Sciences - ISLS International Society of the Learning Sciences“.
  10. National Science Foundation. „Cyberlearning for Work at the Human-Technology Frontier | NSF - National Science Foundation“ (2023-yil 26-sentyabr).
  11. National Science Foundation. „Cyberlearning: Transforming Education | NSF - National Science Foundation“.
  12. CIRCL Center. „Meet Janet Kolodner – CIRCL“.
  13. Elected AAAI Fellows
  14. Kolodner, Janet L.. Case-based Reasoning. San Francisco, CA: Morgan Kaufmann, 1993. ISBN 978-1-55860-237-3. 
  15. It's About Time. „Project-Based Inquiry Science“ (2023-yil 8-iyun).
  16. 16,0 16,1 Amazon. Case-based Reasoning. Morgan Kaufmann Publishers, 1993. ISBN 978-1558602373. 
  17. Amazon. Experience, Memory, and Reasoning. Psychology Press, 1986. ISBN 978-0898596441. 
  18. Google Books. Retrieval and Organizational Strategies in Conceptual Memory: A Computer Model. L. Erlbaum Associates, 1984. ISBN 9780898593655.