Kontent qismiga oʻtish

Isroildagi fohishalik

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Isroilda fohishalik 2018-yil dekabrigacha qonuniy edi, biroq fohishaxona va sutenyorlik koʻrinishidagi uyushtirilgan fohishalik taqiqlangan. 2018-yil 31-dekabrda Knessetda qabul qilingan fohishalarning “mijozlari”ni jinoiy javobgarlikka tortuvchi qonun 2020-yilning may oyida kuchga kirdi.[1][2]Ushbu qonun Isroilni "Skandinaviya modeli" ni qabul qilgan o'ninchi davlatga aylantiradi.[3] Ijtimoiy ishlar va ijtimoiy xizmatlar vazirligi mamlakatda 14 ming fohisha borligini taxmin qilmoqda.[3]

Isroilda fohishalikning asosiy markazi Tel-Avivdir. Maʼlumotlarga koʻra, mamlakatdagi fohishaxonalarning 62 foizi va massaj salonlarining 48 foizi Tel-Avivda joylashgan.[4] Eski avtovokzal hududining an'anaviy qizil chiroqli tumani 2017-yilda bir qator reydlarga duchor bo'lganligi sababli yopilgan.[5][6]

Tarixi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Fohishalik Isroilda Bibliya davridan beri mavjud bo'lib, u bilan ayollar ham, erkaklar ham shug'ullangan. Isroilda fohishalik "sharmandali kasb" deb hisoblangan.[7] XIX asr boshlarida Sharqiy Yevropadagi yahudiy ayollar iqtisodiy tanazzulga uchradi. Bu ayollarning aksariyati fohishalik yoki jinsiy savdoga majburlangan.[8] Birinchi jahon urushi paytida fohishalik Tel-Aviv, Hayfa, Ramla va boshqa ko'plab shaharlarda yaxshi yo'lga qo'yilgan. Fohishaxonalarga ham yahudiylar, ham arablar tegishli edi. Britaniya askarlari 1930 va 1940-yillarda fohishalikka bo'lgan talabni oshirdi. Tel-Aviv Yaqin Sharqdagi jinsiy savdo markazi hisoblangan.[9] 1949-yilda Isroilda fohishalik to'g'risidagi qonunga binoan fohishalik qonuniylashtirildi, ammo gomoseksual fohishalik 1954-yilgacha qonuniylashtirilmagan. 1990-yillarda, boshqa mamlakatlarda bo'lgani kabi, qonunchilik faoliyati uchun siyosiy lobbichilik bilan shug'ullangan Isroildagi ayollar harakatlarida ayollar savdosi siyosiy muammoga aylandi. 2003-yilda Isroil davlatga odam savdogarlarining daromadlarini musodara qilishga ruxsat beruvchi qonunni qabul qildi.[10] 2007-yilda reklamani taqiqlash masalasi muhokama qilindi.[11] 2009-yil dekabr oyida Isroil parlamentiga jinsiy aloqa sotib olishni taqiqlovchi qonun loyihasi kiritildi. 2012-yil fevral oyida yana bir qonun loyihasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan ma'qullandi.[12][13] 2017-yilda Knessetga “Fohishalik xizmatlarini iste’mol qilishni jinoiy taqiqlash va jamiyat bilan muomala qilish toʻgʻrisida”gi qonun loyihasi kiritildi.[4][14] 2018-yilning 31-dekabrida taklif qilingan qonun loyihasi qabul qilindi, unda fohishalarni emas, balki “jinsiy mijozlar”ni jinoiy javobgarlikka tortadi. Huquqbuzarlar uchun 2000 NIS miqdorida jarima belgilandi. Uch yil ichida takroriy huquqbuzarliklar uchun esa 4000 NISgacha koʻtarildi. Jinsiy aloqani sotib oluvchilarga qarshi qo'zg'atilishi mumkin bo'lgan maksimal jarima - 75,300 NIS. 2020-yil iyul oyida qonun loyihasi ba'zi davlat idoralari va ijtimoiy guruhlarning e'tirozlari tufayli kuchga kirdi, ular hukumatning reabilitatsiya dasturlari minglab yangi ishlamay qolgan fohishalarga yordam berishga tayyor bo'lishini ta'minlash uchun kechiktirishni talab qildi.[15]

Iqtisodiyoti

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Isroilda jinsiy savdo yiliga 500 million dollargacha daromad keltiradi.[16]

Immigratsiyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Isroilda yahudiy boʻlmagan rus, ukrain va markaziy osiyolik muhojirlar koʻp. Immigrant ayollar orasida fohishalar ham bor, boshqalari esa yangi yerdagi iqtisodiy qiyinchiliklar tufayli fohishalik bilan shug'ullanishgan. Isroildagi fohishalikda 1990-yillardagi ommaviy immigratsiyadan beri sobiq Sovet Ittifoqidan kelgan muhojirlar ustunlik qilmoqda.[9] 2005-yilda chop etilgan tadqiqotda 1000 nafar rus, ukrainalik va markaziy osiyolik fohishalar Isroilda, asosan Tel-Aviv va Quddusda ishlayotgani aniqlangan. 1991-yildan 1994-yilgacha rus, ukrain va markaziy osiyolik muhojirlar tomonidan boshqariladigan “massaj salonlari” soni 14 tadan 111 taga koʻtarildi.[17]

Siyosati

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Turli guruhlar fohishalikni qonuniylashtirish yoki xaridorlarni jinoiy javobgarlikka tortish tarafdori. Konservativ diniy siyosiy partiyalar axloqsizlik asosida qonuniylashtirishga doimo qarshi bo'lib keladi. (Knaan 1982) Knesset bir ovozdan jinsiy aloqa sotib olishni taqiqlovchi qonunni qabul qildi, chunki Isroil so'nggi yillarda Shvetsiya va Fransiya kabi ushbu yo'lni bosib o'tgan boshqa mamlakatlarga qo'shildi.

Jinsiy savdo

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2005-yilning mart oyida parlament tergov qo'mitasi tomonidan e'lon qilingan xulosalarga ko'ra, oldingi to'rt yil ichida 3000 dan 5000 gacha ayollar Isroilga yashirincha olib kelingan va fohishalikka sotilgan. Fohishalarning aksariyati Ukraina, Moldova, O'zbekiston, Xitoy va Rossiyadan kelgan va ko'plari Misr orqali noqonuniy olib o'tilgan.[10][18][19]

2007-yilda Knessetning Xotin-qizlar maqomi bo'yicha qo'mitasi hisobotida so'nggi yillarda odam savdosiga uchragan ayollar soni 1000 dan kamaygani haqida xabar berilgan edi. 2010-yildan beri Isroilda odam savdosi bilan bogʻliq holatlar qayd etilmagan va faqat cheklangan miqdordagi ayollar mamlakatga fohishalik qilish uchun olib kelingan.[20]

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ Berg, Raffi. „Israel's fight against sex trafficking“. Jerusalem: BBC News (6-noyabr 2007-yil). Qaraldi: 14-yanvar 2008-yil.
  2. ↑ Israel. „Knesset Passes Bills Punishing Prostitution Clients, Compelling Security Cameras in Old Age Homes“ (en-US). JewishPress (31-dekabr 2018-yil). Qaraldi: 31-dekabr 2018-yil.
  3. ↑ 3,0 3,1 Harkov. „Israel becomes 10th country to criminalize hiring prostitutes“. The Jerusalem Post (31-dekabr 2018-yil). Qaraldi: 31-dekabr 2018-yil.
  4. ↑ 4,0 4,1 „City in Focus: Tel Aviv, Israel - Exodus Cry“. Exodus Cry (4-oktabr 2017-yil). Qaraldi: 10-mart 2018-yil.
  5. ↑ „Tel Aviv sex workers resist gentrification and raids“ (en). Global Network of Sex Work Projects (8-yanvar 2018-yil). Qaraldi: 10-mart 2018-yil.
  6. ↑ Lee, Vered. „Empty Streets and Locked Doors: Prostitution Is Disappearing From Tel Aviv's Underbelly“ (en). Haaretz (2-oktabr 2017-yil). Qaraldi: 10-mart 2018-yil.
  7. ↑ "Issues in Jewish Ethics: Prostitution". The Jewish Virtual Library. The Jewish Virtual Library. Retrieved 12 October 2018.
  8. ↑ „Prostitution“ (en). www.jewishvirtuallibrary.org. Qaraldi: 4-oktabr 2018-yil.
  9. ↑ 9,0 9,1 Miller. „Meet Angelique Sabag Gautiller, Israel's First Female Pimp“ (en). Tablet Magazine (10-dekabr 2012-yil). Qaraldi: 10-aprel 2018-yil.
  10. ↑ 10,0 10,1 Hasson, Miri. „Israel's sex trade booming“. Tel Aviv: Yedioth Internet (23-mart 2005-yil). Qaraldi: 14-yanvar 2008-yil.
  11. ↑ „Selling Their Bodies and Their Souls - Haaretz - Israel News Haaretz.com“. Haaretz (12-iyul 2007-yil). Qaraldi: 4-aprel 2016-yil.
  12. ↑ „Should Israel Make Paying for Sex a Criminal Offense?“. Huffingtonpost.com (5-aprel 2012-yil). Qaraldi: 4-aprel 2016-yil.
  13. ↑ Lis, Jonathan; Weiler-Polak, Dana. „Israel Cabinet Approves Bill That Criminalizes Soliciting Prostitution“. Haaretz (12-fevral 2012-yil). Qaraldi: 4-aprel 2016-yil.
  14. ↑ „Proposed Legislation“. ATZUM Justice Works. Qaraldi: 10-mart 2018-yil.
  15. ↑ „Seeking prostitution services is now illegal in Israel“ (en-US). www.timesofisrael.com. Qaraldi: 2021-yil 3-yanvar.
  16. ↑ „Prostitution Revenue By Country“. Havocscope.com. Qaraldi: 4-aprel 2016-yil.
  17. ↑ Patrick Cockburn. „Sex slur enrages Russian Jews | World | News“. The Independent (21-sentabr 1995-yil). Qaraldi: 4-aprel 2016-yil.
  18. ↑ „Israel women trafficking soars“. BBC News (24-mart 2005-yil). Qaraldi: 26-noyabr 2012-yil.
  19. ↑ „Trafficking in Persons Report“. State.gov (2009-yil iyun). Qaraldi: 4-aprel 2016-yil.
  20. ↑ „Trafficking for Prostitution in Israel“ (en). Trafficking for Prostitution and Sexual Exploitation. Qaraldi: 4-oktabr 2018-yil. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Isroildagi_fohishalik&oldid=2805805" dan olindi