Hoji Javad masjidi
| Masjid | |
 | |
| Mamlakat |  Ozarbayjon
|
| Shahar | Boku |
| Yoʻnalishi | shia |
| Masjid turi | Jomeʼ-Masjid |
| Meʼmoriy uslub | Shirvan-Absheron arxitektura maktabi |
| Meʼmor | Ədalət Məmmədov |
| Asosiy sana: | |
| Holati | amaldagi |
| Tarovih | 
|
| Saharlik va iftorlik |
|
 Hoji Javad masjidi Vikiomborda
| |
40°22′09″N 49°49′33″E / 40.36917°N 49.82583°E
Hoji Javad masjidi (ozarbayjoncha: Hacı Cavad məscidi) — Ozarbayjon poytaxti Boku shahri, Yasamal tumani, Abdulla Shaiq koʻchasi, 79-uyda joylashgan mahalliy ahamiyatga ega masjid[1].
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Mahalliy aholining aytishicha, masjidni qurgan Hoji Javad savdogar boʻlgan. Masjidning old eshigida uchta tosh yozuvlar oʻyib yozilgan. Ushbu yozuvlardan biriga koʻra, hijriy-qamariy taqvimi boʻyicha masjid qurilgan sana 1305-yil.
Ushbu masjidni qurgandan soʻng, Hoji Javad Eronning Mashhad shahriga yoʻl olgan va u yerda 1902-yilda vafot etgan. Shundan keyin masjidni boshqarish oqsoqol va mahallada hurmatga sazovor boʻlgan Hoji Abdulhasanbeyga ishonib topshirilgan.
Masjid jamoat ibodat joyidan tashqari, madrasa ham boʻlgan. Mahalla oqsoqollarining soʻzlariga koʻra, Aliaga Vohid boshlangʻich maʼlumotni ushbu madrasada olgan.
Sovet hokimiyatining dastlabki yillarida bu ibodat va ilm markazi oʻz faoliyatini tugatdi. Keyinchalik, madrasa hujralari aholiga yashash uchun berilgan va masjid binosi bolalar bogʻchasi sifatida ishlatilgan. Keyinchalik, bolalar bogʻchasi yopildi va masjid bayroq-plakatlar ustaxonasiga aylantirildi.
SSSR qulaganidan soʻng, ozarbayjon xalqi, boshqa millatlar singari, mustaqillikka erishgach, ziyoratgohlar, masjidlar va boshqa muborak qadamjolar odamlarga ochila boshladi. Mahalliy jamoat va oqsoqollarning saʼy-harakatlari bilan ushbu masjid ochilib, qayta tiklandi. Avvalo, masjid nomida xato bor edi. Mahalliy aholining aksariyati masjid asoschisini emas, balki uni boshqargan Hoji Abdulhasanbeyni esladilar. Shuning uchun ham masjid dastlab "Hoji Abdulhasanbey" deb nomlangan. Biroq, Hoji Javadning nabirasi Kubra xonim va uning oʻgʻli Seyyid Rasim masjid kim tomonidan qurilganini tarixiy faktlar bilan isbotladilar. Shundan soʻng masjidning nomi Hoji Javad deb oʻzgartirildi.
Hoji Namig Boboxonov Hoji Javad masjidining ochilganidan va dindorlar foydalanganidan keyin birinchi diniy jamoat raisi boʻlgan.
Hozirda Azizov Kanan Sarvan oʻgʻli boshchiligidagi Hoji Javad masjidi diniy jamoasi faoliyat yuritmoqda[2].
Buzilishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]2017-yil aprel oyida masjidning buzilishi kun tartibida boʻlgan va bu aholining noroziliklariga sabab boʻlgan[3][4].
2017-yil iyun oyida Ozarbayjon Respublikasi Prezidenti Ilhom Alievning topshirigʻiga binoan Boku shahrining Yasamal tumani, Abdulla Shaiq koʻchasi, 79-uyda joylashgan Hoji Javad masjidi buzib tashlandi va poydevorni hududdagi yangi manzil - Abbos Mirza Sharifzoda koʻchasida oʻrnatishga qaror qilindi[5][6].
2017-yilda, 30-iyundan 1-iyulga oʻtar kechasi, masjid Yasamal ijroiya hokimiyati tomonidan buzib tashlandi[7][8].
Ushbu voqeadan keyin Prezident Ilhom Aliyev gʻazablanib[9][10][11], Hoji Javad masjidini buzib tashlaganligi uchun Yasamal tumani ijroiya hokimiyati boshligʻi Ibrohim Mehdiyevni ishdan boʻshatdi[12][13][14].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti. <span lang="(Ozarbayjoncha)" xml:lang="(Ozarbayjoncha)">„Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin qərarı“ ((Ozarbayjoncha)). e-qanun.az (2001-yil 2-avgust). 2017-yil 12-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 11-aprel.
- ↑ <span lang="(Ozarbayjoncha)" xml:lang="(Ozarbayjoncha)">„Dini Qurumlar“ ((Ozarbayjoncha)). yasamal-ih.gov.az. 2017-yil 12-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 11-aprel.
- ↑ <span lang="(Ozarbayjoncha)" xml:lang="(Ozarbayjoncha)">„Sökülmək istənən “Hacı Cavad” məscidi dini icmasından prezidentə AÇIQ MƏKTUB“ ((Ozarbayjoncha)). islamazeri. 2017-yil 12-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 11-aprel.
- ↑ „"Sovetski"nin yeni layihəsində məscidlər yoxdur - FOTO-VİDEO“ ((Ozarbayjoncha)). islamazeri (2017-yil 11-aprel). 2017-yil 12-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 12-aprel.
- ↑ „"Hacı Cavad" məscidinin yeri dəyişdirilir“ ((Ozarbayjoncha)). islamazeri (2017-yil 1-iyun). 2017-yil 1-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 1-iyun.
- ↑ „Hacı Cavad məscidinin Yasamal rayonu ərazisində yeni ünvanda təməlinin qoyulacağı məkana baxış keçirilib“ ((Ozarbayjoncha)). azertag.az (2017-yil 1-iyun). 2017-yil 1-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 1-iyun.
- ↑ „“Sovetski”də yerləşən Hacı Cavad məscidi söküldü (FOTO-VİDEO)“ ((Ozarbayjoncha)). İslamın Səsi (2017-yil 30-iyun). 2017-yil 1-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 1-iyul.
- ↑ „Hacı Cavad məscidi söküldü; yeni Hacı Cavad məscidi nə vaxt istifadəyə veriləcək? - FOTO“ ((Ozarbayjoncha)). islamazeri (2017-yil 1-iyul). 2017-yil 1-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 1-iyul.
- ↑ "Prezident bərk qəzəblənmişdi" - Şeyx, 2019-03-24da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2020-10-03
- ↑ “Prezident bunu eşidəndə bərk qəzəblənmişdi” - Şeyx
- ↑ „Şeyx: "Prezident bərk qəzəblənmişdi"“. 2019-yil 24-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 3-oktyabr.
- ↑ İbrahim Mehdiyev Hacı Cavad məscidinin "sökülməsinə görə" işdən çıxarılıb
- ↑ Yasamal rayonunun icra başçısı Hacı Cavad məscidinə görə işdən çıxarıldı
- ↑ Prezident icra başçısını məscidə görə cəzalandırdı (Video)