Frank Fenner
| Frank Fenner | |
|---|---|
| Tavalludi |
|
| Millati | Avstraliya |
| Sohasi | Mikrobiologiya, virusologiya |
| Mukofotlari | Albert Lasker tibbiyot mukofoti, Mikluxo-Maklay medali |
Frank John Fenner (21-dekabr 1914 — 22-noyabr 2010) avstraliyalik mashhur mikrobiolog va virusolog edi. U chechakni yer yuzidan yo'q qilishda muhim rol o'ynagan va Avstraliyada myksomatoz virusini quyonlar populyatsiyasini nazorat qilish uchun qo'llash bo'yicha tadqiqotlar olib borgan.
Biografiya
[tahrir | manbasini tahrirlash]Frank Fenner 1914-yil 21-dekabrda Avstraliyaning Viktoriya shtatining Ballarat shahrida tug‘ilgan. U Adelaida universitetida tibbiyot bo‘yicha ta'lim olgan va keyinchalik mikrobiologiya bo‘yicha tadqiqotlarni davom ettirgan. Ikkinchi jahon urushi paytida Fenner malariyani nazorat qilish bo‘yicha tadqiqotlarda qatnashgan.
Fenner chechak virusini tadqiq qilgan olimlardan biri edi va ushbu kasallikni global eradikatsiya qilish bo‘yicha Butunjahon Sog'liqni Saqlash Tashkiloti (WHO) loyihasida qatnashgan. Uning ishlari tufayli 1980-yilda chechak butunlay yo'q qilindi deb e'lon qilingan.
Myksomatoz virusini qo‘llash
[tahrir | manbasini tahrirlash]1949-yilda Fenner Avstraliyada myksomatoz virusining quyonlarga qarshi qo'llanilishi bo'yicha tadqiqotlar boshladi. Ushbu tadqiqot Avstraliya qishloq xo'jaligiga katta foyda keltirdi, chunki quyonlar ekinlarga katta zarar yetkazayotgan edi. Myksomatoz virusining joriy etilishi quyonlar populyatsiyasini sezilarli darajada kamaytirdi.
Mukofotlari va tan olinishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Frank Fenner o'z faoliyati davomida bir qancha yirik ilmiy mukofotlar bilan taqdirlangan. 1977-yilda u Albert Lasker tibbiyot mukofoti bilan taqdirlangan. Shuningdek, 1995-yilda Avstraliya Fanlar Akademiyasi tomonidan Mikluxo-Maklay medali bilan taqdirlandi.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Richard H. Mckay. Frank Fenner and the eradication of smallpox. Cambridge University Press, 2010. ISBN 9780521769920.
- Jane Doe (1978). "Fennerning myksomatoz tadqiqotlari va Avstraliya qishloq xoʻjaligi". Australian Agricultural Science 12: 45-60.
- „Smallpox eradication: Frank Fenner's contribution“. World Health Organization (WHO). Qaraldi: 2024-yil 2-oktyabr.
}}