Florensiya Ageyenko

Flora Ageyenko
Tavalludi	14-sentyabr 1928-yil
Fuqaroligi	SSSR, Rossiya
Sohasi	filologiya, orfoepiya
Ish joylari	SSSR Markaziy televideniyesi
Institutlar	Moskva davlat universiteti
Ilmiy darajasi	fan doktori
Ilmiy unvoni	Televideniye va radio aʼlochisi

Florensiya (Flora) Leonidovna Ageyenko (1928-yil 14-sentyabr) — sovet va rus filologi, amaliy orfoepiya va nutq madaniyati boʻyicha mutaxassis. Filologiya fanlari nomzodi.

Biografiyasi

Florensiya M. V. Lomonosov nomidagi Moskva davlat universitetining filologiya fakultetini tamomlagan va 1954-yilda Butunittifoq radiosining diktorlar guruhiga taklif qilingan. 1954—1974-yillarda Markaziy televideniening diktorlar guruhida hamda 1975—1991-yillarda Markaziy televideniyening diktorlik boʻlimida faoliyat olib borgan. Keyingi yillarda Ageyenko oʻz faoliyatini Axborot televideniyesi agentligidagi („Vremya“ dasturi), „Delovaya Rossiya“, „Kultura“, „TV Sentr“ telekompaniyalarida davom ettirgan. Dastur boshlovchilari, muxbirlar, sharhlovchilar bilan rus tilining orfoepiya va stilistikasi boʻyicha mashgʻulotlar oʻtkazgan.

Radio va televideniye dasturlarini tayyorlashga qoʻshgan ijodiy hissasi uchun Radioeshittirish va televideniye qoʻmitasining diplomi, Sovet televideniyesining 50 yilligi munosabati bilan Davlat qoʻmitasining Faxriy yorligʻi hamda „Televideniye va radio aʼlochisi“ koʻkrak nishoni bilan taqdirlangan.

Florensiya Leonidovna „Russkaya rech“, „Televideniye i radioveshaniye“ jurnallarida, shuningdek, „Diktor u mikrofona“ toʻplamida televideniye va radioda nutq madaniyati muammolari haqida maqolalar chop etgan.

Ageyenko 1983-yildan Moskva Jurnalistlar uyushmasi aʼzosi, 1985-yildan Rossiya geografiya jamiyatining toʻliq aʼzosi boʻlgan.

Flora 1992-yilda M. V. Lomonosov nomidagi Moskva davlat universitetida „Problemi orfoepicheskoy normi na televidenii i radio“ mavzusida filologiya fanlari nomzodi ilmiy darajasiga nomzodlik dissertatsiyasini himoya qilgan. Floraning ilmiy maslahatchisi filologiya fanlari doktori V. L. Vorontsova, Rasmiy opponentlari filologiya fanlari doktori S. M. Kuzmina hamda filologiya fanlari nomzodi I. S. Stam boʻlgan. Bosh muassasasi A. S. Pushkin nomidagi Rus tili instituti boʻlgan.

Lugʻat

Diktorlar jamoasi ogʻzaki nutqning toʻgʻriligi va sofligi masalalariga katta ahamiyat bergan. Flora Ageyenko radioga kirib kelgan birinchi yillardan boshlab diktorlar guruhida „qiyin soʻzlar“ kartotekasini yuritadi. Bu yerga talaffuz va stressda qiyinchiliklarga olib keladigan soʻzlarni kiritdi. Florensiya professor K. I. Bilinskiy rahbarligida kartotekaga asoslanib, 1951 va 1954-yillarda Radioqoʻmitada foydalanish uchun ikkita: „V pomosh diktoru“ va „Slovar udareniy. V pomosh diktoru“ qoʻllanmalarini chiqargan. 1955-yilda boʻlim rahbariyati davlat nashriyotida yangi lugʻat yaratish zarurligi toʻgʻrisida masala qoʻygan. Lugʻatning birinchi nashri professor K. I. Bilinskiy rahbarligida 1960-yilda Xorijiy va milliy lugʻatlar davlat nashriyotida „Slovar udareniy dlya rabotnikov radio i televideniya“ nomi bilan nashr etilgan. Lugʻatning birinchi nashri mualliflari F. L. Ageyenko va M. V. Zarva boʻldi. Lugʻat sarlavhasi oʻzgartirilgani sabab foydalanuvchilar doirasi ham kengaydi: bular nafaqat diktorlar boʻlib qolmay, balki sharhlovchilar, radio va televideniye muxbirlari ham qoʻshiladi.

Lugʻat bir necha bor qayta nashr etilgan. 1960-yildan 2000-yilgacha lugʻatning 8 ta nashri F. L. Ageyenko va M. V. Zarva tomonidan nashr etilgan. Lugʻat ikkinchidan oltinchi nashrigacha (1967, 1970, 1971, 1984, 1985) professor D. E. Rozental boshchiligida chop etilgan. Ikkinchidan toʻrtinchi nashrigacha (1967, 1970, 1971) „Sovetskaya ensiklopediya“ nashriyotida, beshinchi nashrdan yettinchi nashrigacha (1984, 1985, 1993) „Ruskiy yazik“ nashriyotida chop etilgan. Lugʻatning yettinchi va sakkizinchi nashrlarida „dlya rabotnikov radio i televideniya“ sarlavhasi olib tashlanib, „Slovar udareniy russkogo yazika“ nomi ostida nashr etilgan. Bu foydalanuvchilar doirasi sezilarli darajada kengayganligini koʻrsatdi. Lugʻatning sakkizinchi nashri 2000-yilda M. A. Shtudiner tomonidan tahrirlangan „Ayris Press“ tomonidan nashr etilgan.

Mukofotlari

• Televideniye va radio aʼlochisi