Kontent qismiga oʻtish

FN Five-seven

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
FN Five-seven

Five-seven USG 5.7×28mm
Turi Yarim avtomat to'pponcha
Davlat Belgiya
Xizmat tarixi
Ishlatilgan yillari 2000-yildan hozirga qadar
Qurolli kuchlarida 20dan ortiq davlatlarda
Ishlab chiqarilish tarixi
Konstruktor FN Herstal
Islab chiqarilgan 1993–1998
Islab chiqaruvchi FN Herstal
Islab chiqarilgan yillari 1998-yildan hozirga qadar
Tavsifi
Ogʻirligi
  • 610 gr
  • 744 gr
Uzunligi 208 mm
122 mm
Eni 36 mm
Balandligi 137 mm

FN Five-seven — Belgiyada FN Herstal kompaniyasi tomonidan ishlab chiqilgan yarim avtomatik toʻpponcha[1]. Toʻpponcha 5,7 × 28 mm oʻq diametriga ega va tovar belgisi ishlab chiqaruvchining bosh harflarini taʼkidlash uchun moʻljallangan(FN)[2].

Five-seven toʻpponchasi FN P90 shaxsiy mudofaa quroli va FN 5,7×28 mm patron bilan birgalikda ishlab chiqilgan[3]. P90 1990-yilda, Five-seven esa 1998-yilda xuddi shu 5,7 × 28 mm oʻqlardan foydalangan holda toʻpponcha sifatida taqdim etilgan[4]. P90 toʻpponchasi sifatida ishlab chiqilgan Five-seven oʻzining koʻplab dizayn xususiyatlariga ega: nisbatan katta oʻq sigʻimi, ikki tomonlama boshqaruv va foydalanish paytida tana zirhlarini oʻtkazib yuborish qobiliyatiga ega yengil polimer asosidagi qurol[5].

Five-seven toʻpponchasining sotuvi dastlab FN tomonidan harbiy va huquq-tartibot idoralari uchun cheklangan edi, ammo 2004-yildan boshlab toʻpponcha shaxsiy himoya, nishonga otish va shunga oʻxshash maqsadlarda foydalanish uchun sotila boshlagan[6][7].

Five-seven toʻpponchasi hozirda Kanada, Fransiya, Gretsiya, Hindiston, Polsha, Ispaniya va Qoʻshma Shtatlar kabi 40 dan ortiq mamlakatlarda harbiy va politsiya kuchlari tomonidan foydalanilmoqda. Qoʻshma Shtatlarda „ Five-seven“ koʻplab huquq-tartibot idoralari, shu jumladan AQSh Maxfiy xizmati xodimlari tomonidan qoʻllanadi[8][9]. Qoʻshma Shtatlarda toʻpponcha fuqarolik bozoriga kiritilganidan soʻng, u fuqarolik otishmalarida ham keng foydalanilmoqda[10].

FN Five-seven (FDE) Flat Dark Earth
Photo of an all-black Five-seven USG with an extended 30-round magazine
Polimer materiallar „ Five-seven“ dizaynida keng qoʻllanadi; hatto poʻlat slayd ham polimer qobiq bilan qoplangan[11].
Photo of three 5.7×28mm cartridges as used in the Five-seven pistol. The left cartridge has a plain hollow tip, the center cartridge has a red plastic V-max tip, and the right cartridge has a blue plastic V-max tip.
Five-sevenda ishlatilganidek 5,7 × 28 mm patronlar. Chapdan oʻngga: SS195LF ichi boʻsh nuqta, SS196SR V-Max va SS197SR V-Max. [10]
Five-seven
Original Five-seven 1998-yilda[12] taqdim etilgan va hozirda uni ishlab chiqarish toʻxtatilgan. Unda qoʻldagi xavfsizlik moslamasi yoʻq edi. Original Five-seven faqat ikki tomonlama harakatga ega boʻlib, 4,5 dan 6,5 gacha ogʻir tortishish kuchiga ega edi[12][13]. Original Five-seven shagʻalli tutqichli naqshga, silliq konturlangan qoʻshimcha relsga, qoʻlqopda foydalanishni osonlashtirish uchun moʻljallangan katta dumaloq shakldagi qoʻriqchiga ega edi[14][15]. Uning slaydni boʻshatish joyi yoʻq edi va slayd yangi modellardagidek tishli emas edi.Yangi toʻpponchada ham biroz boshqacha belgilar bor edi, FN logotipi ramkaning chap tomonida joylashgan.
Five-seven tactical
Five-seven tactical faqat ikki harakatli original modeldan koʻp oʻtmay, bir harakatga alternativ sifatida taqdim etildi[16][17]. Five-seven tactical 2 dan 3 gacha qisqa va yengil tortish kuchiga ega edi. Shuningdek, u ikki tomonlama qoʻlda xavfsizlik moslamasi (hozirgi modellarda boʻlgani kabi ramkaning har bir tomonida joylashgan) va slaydni boʻshatish qoʻshimchasiga ega edi.
Five-seven IOM
Five-seven IOM (Individual Officer Model) [10] 2004-yilda debyut qilingan, fuqarolik otishmachilarga taklif qilingan Five-seven toʻpponchasining birinchi modeli edi[18]. Five-seven IOM oʻzining asosiy dizayni boʻyicha Tactic versiyaga oʻxshardi, biroq uning MIL-STD-1913 (Pikatinni) aksessuar relsi, tishli slayd va qoʻriqchi himoyasi va toʻliq sozlanishi borligi bilan ajralib turardi. Bundan tashqari, toʻpponchadan jurnalsiz oʻq otilishining oldini olish uchun dizaynga jurnal xavfsizligi mexanizmi kiritilgan.
FN Five-seven USG toʻpponchasi Viridian X5L (Gen. 2) yorugʻlik/lazer kombinatsiyasi bilan jihozlangan.
Five-seven USG
Five-seven USG (United States Government)[10] modeli 2004-yilda ATF tomonidan sport oʻqotar quroli sifatida tasdiqlangan[19].Five-seven USG IOM modeli oʻrnini bosgan. USG XMTga kiritilgan oʻzgarishlarni saqlab qoldi, biroq u qoʻshimcha modifikatsiyalarga ega edi, jumladan, anʼanaviy shakldagi kvadrat tetik himoyasi, mahkam kataklangan tutqich namunasi va kattaroq, qaytariladigan jurnal nashri[20][21]. USG modeli standart sifatida boshqaruvli qora ramkaga ega edi, ammo u qora boshqaruv elementlari bilan cheklangan miqdorda taklif qilindi[22]. 2013-yildan boshlab USG modeli FNH USA roʻyxatiga kiritilmagan.
Five-seven FDE
Five-seven FDE (Flat Dark Earth)[23] modeli Five-seven USG bilan bir xil xususiyatlarga ega boʻlgan, ammo u standart qora ramka qoplamasi va kulrang boshqaruv elementlaridan farqli oʻlaroq jigarrang ramka qoplamasi va qora boshqaruvga ega edi.
Five-seven ODG
Five-seven ODG (Olive Drab Green)[24] modeli Five-seven USG modeli bilan bir xil texnik xususiyatlarga ega boʻlgan, ammo u standart qora ramka qoplamasi va kulrang boshqruvdan farqli oʻlaroq, zaytun rangli ramka qoplamasi va qora boshqaruvga ega edi.
Five-seven MK2
Five-seven MK2 modeli 2013-yilda taqdim etilgan va hozirda FN Herstal tomonidan taqdim etilgan Five-sevenning standart versiyasidir[25]. Ushbu yangi model slaydning old tomonida xoʻroz tishlari bor va bir boʻlakli metall slaydga ega (polimer qopqogʻi ostida), oldingi modellarda esa ikki qismli payvandlangan metall slayd mavjud edi[26].Uning sozlanishi mumkin boʻlgan koʻrish versiyasidagi orqa koʻrinish ham oʻzgartirildi[27].

MK2

MK2 qora ramka va slaydga ega, IOM va USG modellarining kulrang boshqaruvlari oʻrnida tekis qora boshqaruv elementlari mavjud. Uning ramkasi oldingi modellarga qaraganda biroz kengroq va Five-sevenning oldingi versiyalari uchun tayyorlangan koʻpchilik maxsus gʻiloflarga mos kelmaydi. 
Five-seven MK3 MRD
Five-seven MK3 MRD modeli 2022-yilda taqdim etilgan, asosiy farq FN patentlangan yangi interfeys boʻlib, u eng koʻp ishlatiladigan qizil nuqta manzaralari va koʻp sirtli teksturalarni qabul qiladi. Optik jihatdan u MK2 bilan solishtirganda yangi slayd va koʻproq teksturali tutqichga ega.

Five-seven toʻpponchasidan foydalanadigan davlatlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

"Five-seven" toʻpponchasini qabul qilgan birinchi harbiy tashkilot Kipr Milliy Gvardiyasi hisoblanadi. Kipr Milliy Gvardiyasi 2000-yil may oyida maxsus kuchlar guruhi uchun 250 ta toʻpponcha sotib olgan[28]. 2009-yilga kelib „Five-seven“ toʻpponchasi dunyoning 40 dan ortiq mamlakatlarida harbiy va politsiya kuchlari bilan xizmat qilgan. Qoʻshma Shtatlarda „Five-seven“ toʻpponchasi (2010-yil holatiga koʻra) 300 dan ortiq huquqni muhofaza qilish idoralari, shu jumladan AQSh Maxfiy xizmati tomonidan qoʻllanadi[29][30]. „Five-seven“ toʻpponchasidan foydalanadigan harbiy va huquqni muhofaza qiluvchi tashkilotlarga quyidagilar kiradi:

Davlat Tashkilot Model Soni Yil Ref
Belgiya bayrogʻi Belgiya Belgiya havo kuchlari [31][32]
Belgiya armiyasi Mk2 2013 [33][34]
Maxsus qidiruv guruhlari [35]
Maxsus Qurolli kuchlar [36][32][37]
Politsiya xodimlari [35][38]
Kanada bayrogʻi Kanada Politsiya [39]
Kipr bayrogʻi Kipr Maxsus kuchlar Five-seven 250 2000 [40][31]
 Fransiya Agentliklar [41]
GIGN terrorizmga qarshi kurashish birlashmasi [42][43]
RAID va milliy politsiya [44]
Gruziya bayrogʻi Gruziya Gruziya armiyasi [45]
Qurolli kuchlar vazirligi [45][46]
Yunoniston bayrogʻi Gretsiya Yunoniston politsiyasi [47]
 Guatemala DIGICI agentligi USG 2008 [48]
Hindiston bayrogʻi Hindiston maxsus himoya kuchlari USG 2008 [49]
Indoneziya bayrogʻi Indoneziya Komando Pasukan Katak (Kopaska) Indoneziya Qurolli kuchlarining taktik guruhi [50]
Komando Pasukan Khusus (Kopassus) Indoneziya armiyasining maxsus guruhi [50]
Italiya bayrogʻi Italiya Italiya armiyasi maxsus kuchlari USG
Liviya bayrogʻi Liviya Liviya Qurolli kuchlari USG 367 2008 [51][52]
Meksika bayrogʻi Meksika Meksika armiyasi [53][31]
Meksika maxsus kuchlari [54]
   Nepal Nepal Qurolli kuchlari [31]
Peru bayrogʻi Peru Peru Qurolli kuchlari USG 2009 [55]
Polsha bayrogʻi Polsha Markaziy qidiruv byurosi [34]
Polsha maxsus kuchlari USG 2007 [56][57]
Saudiya Arabistoni bayrogʻi Saudiya Arabistoni Saudiya Arabistoni Qurolli kuchlari USG 12,000 2007 [58]
 Singapur Singapur maxsus kuchlari Five-seven Tactical 500 [59]
Ispaniya Ispaniya Qurolli kuchlari [31]
Madrid politsiyasi [60]
 Surinam Maxsus kuchlar [61]
Tailand bayrogʻi Tailand Tailand Qirollik armiyasi [62]
 Amerika Qo'shma Shtatlari AQSH Maxfiy xizmati
Politsiya departamenti [63]
SWAT birligi 2002 [64]
Shimoliy Karolina politsiyasi USG & Mk2 toʻpponchasi 5 2011 [65]
  • Ruger-57 — 5,7 × 28 mm patron uchun kamerali yarim avtomatik avtomat
  • Heckler & Koch UCP — Germaniyada Heckler & Koch tomonidan qisqacha ishlab chiqilgan 4,6 × 30 mm PDW kalibrli toʻpponcha loyihasi.
  • FK BRNO dala toʻpponchasi — Darbogʻli, yuqori tezlikda 7,5 FK oʻq-dorilar uchun kamerali zamonaviy chex toʻpponchasi.
  • QSZ-92 — 5,8 × 21 mm zirhli teshuvchi oʻq-dorilardan foydalangan holda Norinco tomonidan ishlab chiqilgan Xitoy toʻpponchasi.
  • Remington XP-100 — Remington XP-100 (100-sonli eksperimental toʻpponchadan) — bu Remington Arms tomonidan 1963 yildan 1998 yilgacha ishlab chiqarilgan murvatli toʻpponcha. XP-100 uzoq masofadan otish uchun moʻljallangan birinchi toʻpponchalardan biri boʻlib, .221 Fireball va 6×45 mm ni taqdim etdi.
  • Tompson/Center Contender — Tompson/Center Contender 1967-yilda Thompson/Center Arms tomonidan taqdim etilgan bir martalik toʻpponcha yoki miltiqdir. U .22 Long Miltiqdan .45-70 Hukumatgacha boʻlgan patronlarda boʻlishi mumkin.
  1. „FNH USA Five-seveN Autoloading Pistol Owner's Manual“. FNH USA (2009). 2018-yil 25-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 31-avgust.
  2. Wood, J.B. „FNH USA Five-seveN Pistol 5.7×28mm“. Tactical Life (2009-yil 26-iyun). 2012-yil 17-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 18-oktyabr.
  3. Ars Mechanica – The Ultimate FN Book Francotte: . Vottem: Herstal Group, January 2008. ISBN 978-2-87415-877-3. 
  4. Hogg, Ian. Jane's Guns Recognition Guide, Jane's Recognition Guides. Glasgow: Jane's Information Group and Collins Press, 2002. ISBN 978-0-00-712760-3. 
  5. Bahde, Dave. „FNH Five-seveN ODG 5.7×28mm“. Combat Handguns (2009-yil noyabr). 2010-yil 17-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 28-noyabr.
  6. „Five-seveN Pistol“. FN Manufacturing LLC (2001). 2001-yil 3-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 20-aprel.
  7. „The Five-seveN“. FNH USA (2012). 2012-yil 8-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 31-avgust.
  8. Wood, J.B. „FNH USA Five-seveN Pistol 5.7×28mm“. Tactical Life (2009-yil 26-iyun). 2012-yil 17-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 18-oktyabr.
  9. Jane's Infantry Weapons 2009/2010, 35th Jones: , Coulsdon: Jane's Information Group, January 27, 2009. ISBN 978-0-7106-2869-5. 
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 Grevillius, Nils (September 11, 2006). „One Hot Number“. Guns & Ammo, Vol. 50 (No. 10): pp 48-53.
  11. Humphries, Michael O. „Radical Tactical Firepower“. Tactical Weapons (2008-yil may). 2011-yil 11-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 4-fevral.
  12. 12,0 12,1 Hogg, Ian. Jane's Guns Recognition Guide, Jane's Recognition Guides. Glasgow: Jane's Information Group and Collins Press, 2002. ISBN 978-0-00-712760-3. 
  13. Massad Ayoob. „Defensive Handguns – The FN Five-seveN“. On Target (2010-yil 16-aprel). 2011-yil 2-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 28-yanvar.
  14. Sterett, Larry S. „FN 5.7mm Five-seveN Pistol Makes Civilian Model Debut“. Gun Week (2005). 2012-yil 29-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 19-oktyabr.
  15. „The Five-seveN Pistols, 5.7×28mm“. FN Herstal (2002). 2002-yil 14-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 15-oktyabr.
  16. Marchington, James. The Encyclopedia of Handheld Weapons. Miami: Lewis International, Inc., 2004. ISBN 978-1-930983-14-4. 
  17. „The Five-seveN Pistols, 5.7×28mm“. FN Herstal (2002). 2002-yil 14-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 15-oktyabr.
  18. Sterett, Larry S. „FN 5.7mm Five-seveN Pistol Makes Civilian Model Debut“. Gun Week (2005). 2012-yil 29-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 19-oktyabr.
  19. „Responses to Frequently Asked Questions about 5.7×28mm Ammunition and Firearms Systems“. FNH USA (2006). 2006-yil 11-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 1-fevral.
  20. „FNH USA Five-seveN Autoloading Pistol Owner's Manual“. FNH USA (2009). 2018-yil 25-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 31-avgust.
  21. „The Five-seveN“. FNH USA (2012). 2012-yil 8-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 31-avgust.
  22. „AcuSport to Sell Exclusive All-Black FNH Five-seveN Personal Defense Pistol“. FNH USA (2010-yil 23-aprel). 2011-yil 14-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 4-may.
  23. „The Five-seveN“. FNH USA (2012). 2012-yil 8-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 31-avgust.„The Five-seveN“. FNH USA. 2012. Archived from the original on September 8, 2012. Retrieved August 31, 2012.
  24. Bahde, Dave. „FNH Five-seveN ODG 5.7×28mm“. Combat Handguns (2009-yil noyabr). 2010-yil 17-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 28-noyabr.
  25. „FN Five-seveN® MK2“. FN Herstal (2013). 2014-yil 28-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 28-sentyabr.
  26. „Five-seveN redesign“. fnforum.net. 2013-yil 2-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 23-yanvar.
  27. „Five-seveN redesign“. fnforum.net. 2013-yil 14-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 23-yanvar.
  28. Gourley, S.; Kemp, I (November 26, 2003). „The Duellists“. Janeʼs Defence Weekly (ISSN 0265-3818Skript xatosi: „check isxn“ moduli yoʻq.), Volume 40 Issue 21, pp 26-28.
  29. Jane's Infantry Weapons 2009/2010, 35th Jones: , Coulsdon: Jane's Information Group, January 27, 2009. ISBN 978-0-7106-2869-5. 
  30. „FNH USA 2010 Product Catalog – Military and Law Enforcement“. FNH USA (2010). 2011-yil 11-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 27-oktyabr.
  31. 31,0 31,1 31,2 31,3 31,4 Valpolini, Paolo. „There are Two Types of Men in this World...“. Armada International (2009-yil iyun). 2016-yil 13-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 13-fevral.
  32. 32,0 32,1 Koller, Martin. „Belgické Království: Obranný Průmysl“ (cs). Armed Forces of the Czech Republic (2009). 2009-yil 11-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 13-fevral.
  33. „Composante Terre – Armement Léger: Five-seveN“ (fr). Belgian Armed Forces. 2012-yil 13-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 13-fevral.
  34. 34,0 34,1 „RIS 2013: FN Five-seveN Mk 2“ (pl). Raport (2013-yil 28-aprel). 2013-yil 28-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 28-sentyabr.
  35. 35,0 35,1 „Belgisch 'Copkiller' Maakt Kogelvrije Vest Zinloos“ (nl). Het Nieuwsblad (2005-yil 29-yanvar). 2005-yil 27-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 17-oktyabr.
  36. „Special Forces: Tout Sauf des Rambo“ (fr). La Libre Belgique (2006-yil 25-mart). 2012-yil 22-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 6-fevral.
  37. „Armas Ligeras para Unidades Militares y Policiales“ (es). Revista ARMAS. 2010-yil 1-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 9-fevral.
  38. „Belgische Senaat: Gebruik van het Pistool Five-SeveN – Gebruik door de Federale Politie“ (nl). Belgian Senate (2005-yil 9-fevral). 2011-yil 16-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 1-oktyabr.
  39. Selves, Bertrand. „La Police Quebecoise D'Investigation“ (fr). OFQJ: Office Franco-Québécois pour la Jeunesse. 2008-yil 16-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 16-sentyabr.
  40. Jane's Infantry Weapons 2009/2010, 35th Jones: , Coulsdon: Jane's Information Group, January 27, 2009. ISBN 978-0-7106-2869-5. 
  41. „Algunos Teletipos de Armas desde Francia“ (es). Revista ARMAS. 2009-yil 12-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 25-dekabr.
  42. Kemp, Ian. „Individual Weapons – Combat Pistols: Poised for a Shift“. Asian Military Review (2008-yil dekabr). 2013-yil 28-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 1-oktyabr.
  43. Thompson, Leroy. „France's GIGN Anti-Terror Unit“. Special Weapons For Military & Police (2010-yil iyun). 2010-yil 26-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 21-iyul.
  44. „Le RAID: Arme de Poing“ (fr). 2009-yil 18-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 13-fevral.
  45. 45,0 45,1 „Account Suspended“. geo-army.ge. 2015-yil 20-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 25-avgust.
  46. „Account Suspended“. geo-army.ge. 2014-yil 29-mayda asl nusxadan arxivlangan.
  47. „Greece Ministry of Public Order Press Office: Special Anti-Terrorist Unit“. Hellenic Police (2004-yil iyul). 2009-yil 8-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 27-sentyabr.
  48. Sas, Luis Ángel. „Digici Comprará Medio Centenar de Armas y 10 mil Municiones“ (es). El Periodico (2008). 2011-yil 28-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 6-fevral.
  49. Unnithan, Sandeep. „If Looks Could Kill“. India Today (2008-yil 22-avgust). 2010-yil 12-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 4-aprel.
  50. 50,0 50,1 „Kopassus & Kopaska – Specijalne Postrojbe Republike Indonezije“ (hr). Ministarstvo obrane Republike Hrvatske. 2010-yil 22-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 24-sentyabr.
  51. „FN Libye: un Rapport Accablant du délégué Wallonie-Bruxelles“ (fr). La Libre Belgique (2009-yil 16-dekabr). 2011-yil 28-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 5-yanvar.
  52. Al-Rubaye, Ahmad. „Libyan National Transitional Council (NTC) fighters flash the V-for-victory sign“. AFP / Getty Images (2011-yil 3-oktyabr). Qaraldi: 2011-yil 17-oktyabr.
  53. Cruz Flores, Alejandro. „La PGR evalúa desde el viernes crimen de Mireya López Portillo“ (es). La Jornada (2007-yil 3-aprel). 2011-yil 4-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 6-fevral.
  54. „Exige la ALDF al Gobierno Federal Investigar a Fondo Decomiso de Armas“ (es). La Jornada (2008-yil 21-fevral). 2010-yil 11-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 6-fevral.
  55. Taibo, Javier. „Así fue SITDEF 2009“ (es). Defensa (2009). 2010-yil 10-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 9-fevral.
  56. „GROM ma już 21 lat“ (pl). Raport (2011-yil 14-iyun). 2011-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 24-oktyabr.
  57. Meter, Sebastian. „GROM Utility and Equipment“ (pl). Gdansk House Publishing. 2012-yil 8-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 2-avgust.
  58. Mortier, Karel. „Opnieuw Belgische wapens naar Saoedi-Arabië!?“. Linkse Socialistische Partij (2007-yil 6-avgust). 2011-yil 22-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 23-dekabr.
  59. „Singapurske Specijalne Postrojbe“ (hr). Ministarstvo obrane Republike Hrvatske. 2009-yil 15-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 25-oktyabr.
  60. Gutiérrez, Antonio. „FN Five-seveN 5.7x28mm – La pistola del futuro que se quedó anclada en el pasado“ (es). Armas.es (2011-yil aprel). 2011-yil 27-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 24-oktyabr.
  61. Madhuban, Reita. „Five Seven Pistool in Omloop“ (nl). Dagblad Suriname (2005-yil 2-oktyabr). 2009-yil 12-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 2-yanvar.
  62. Popenker, Maxim. Modern Combat Pistols: The Development of Semi-automatic Pistols for Military and Police Service Since 1945. Swindon: Crowood, May 1, 2007. ISBN 978-1-86126-894-5. 
  63. Warren, Beth. „Two Bullets Struck Duluth Police Officer, At Least One Was 'Friendly Fire'“. Atlanta Journal-Constitution (2002-yil 28-avgust). 2002-yil 3-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 19-sentyabr.
  64. Humphries, Michael O. „Radical Tactical Firepower“. Tactical Weapons (2008-yil may). 2011-yil 11-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 4-fevral.
  65. Hosey. „Assistant Chief Benfield congratulates Officer File — in Landis, North Carolina.“. Landis Police Department Facebook. Landis Police Department. Qaraldi: 2017-yil 1-noyabr.