Kontent qismiga oʻtish

Eskimo oʻpish

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Er-xotin burunlarini ishqalamoqda

Eskimos oʻpishi, burun oʻpishi yoki burun ishqalanishi — bu birovning burnining uchini boshqasining yonoqlariga bosish yoki ishqalash harakatidir. Inuit tillarida birovning burnini boshqasining yonoqlariga surtish harakati uchun asl atama kunikdir[1]. Burun oʻpishning kunik versiyasi boshqa madaniyatlarda uchraydi.

Arktikaning ilk gʻarbiy tadqiqotchilari Inuitlarning burnini ishqalashni birinchi marta salomlashish harakati sifatida koʻrganlarida, ular buni Eskimo oʻpishi deb atashgan, garchi bu amaliyot eskimo boʻlmagan madaniyatlarda keng tarqalgan boʻlsa ham. Bu inuitlar tomonidan samimiy tabrik sifatida ishlatilgan.

Inuit madaniyatida

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Kunik

Inuitlar orasida kunik odatda oila aʼzolari va yaqinlari yoki yosh bolalar oʻrtasidagi mehrni ifodalash shaklidir[2][3]. Keng tarqalgan notoʻgʻri tushuncha shundan iboratki, bu amaliyot Inuitlarning ogʻizlari muzlamasdan oʻpishishi uchun paydo boʻlgan. Aksincha, bu erotik boʻlmagan, lekin tashqarida uchrashganda, koʻpincha burunlari va koʻzlari ochiq boʻlgan odamlar tomonidan qoʻllanadigan samimiy salomlashishdir.

Bu salomlashish 1890-yillarda tadbirkor konchi W. Bruce bilan Amerika Qo‘shma Shtatlariga sayohat qilgan Alyaska tub aholisi guruhining bir qismi bo‘lgan Kerlungner va Wearnerning hisobotlarida tasvirlangan: „Kecha janob Bryus Kerlungner va Wearnerga bu mamlakatda burunlarini ishqalamasliklarini va darsni tugatish uchun ikki yosh ayol bir-birlarini yangi uslubda oʻpishdi, ikkalasi ham xuddi shunday qilganlarida ahmoqona koʻrinishdan qoʻrqishdi.[4]

Boshqa madaniyatlarda

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Boshqa xalqlar shunga oʻxshash salomlashish amaliyotlaridan foydalanadilar, xususan Yangi Zelandiya maorilari va mos ravishda honi va honi bilan salomlashadigan Gavayiliklar. Gobi choʻlidagi moʻgʻul koʻchmanchilari, xuddi Bengallar, Xmerlar, Laoslar, Tailandlar, Vetnamlar, Timorlar, Savular, Sumbalar[5] va Ibanlar kabi Janubi-Sharqiy Osiyoning ayrim madaniyatlarida xuddi shunday amaliyotga ega. Burun oʻpish arab qabilalari tomonidan bir qabila vakillari bilan salomlashishda anʼanaviy salomlashish sifatida ham qoʻllanadi. Ushbi salomlashish Eronning janubiy qismidagi arab qabilalarida, masalan Bushehr viloyatida ham mashhur.

  1. Elder. „An 'Eskimo kiss' is a kunik, and maybe not what you think“. South Coast Today (16-fevral 2005-yil). Qaraldi: 9-yanvar 2008-yil.
  2. Doucleff, Michaeleen; Greenhalgh, Jane. „How Inuit Parents Teach Kids To Control Their Anger“ (inglizcha). NPR (13-mart 2019-yil). Qaraldi: 26-dekabr 2022-yil.
  3. „Eskimo Kisses, Arm Hair, Moon Flags & Spike Lee vs. Stan Lee vs. Bruce Lee“. Esquire Magazine (9-may 2007-yil). Qaraldi: 9-yanvar 2008-yil.
  4. „All Eager to See the Eskimo“. The Seattle Post-Intelligencer (21-sentabr 1895-yil), s. 7. Qaraldi: 30-iyul 2019-yil.
  5. „Sumba: Keeping a vow -- blessings, curse and sweet potatoes“ (5-fevral 2006-yil). 2014-yil 14-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-sentabr 2013-yil., The Jakarta Post