Kontent qismiga oʻtish

Davlatobod gaz koni

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Davlatobod gaz koni
Mamlakat Turkmaniston
Hudud Turon neft-gaz provinsiyasi
Joylashuv Mari viloyati
Dengiz/Quruqlik quruqlik
Operator Turkmangaz
Kon tarixi
Kashf etilishi 1974
Ishga tushish sanasi 1982
Ishlab chiqarish
Recoverable gas 25,000×10^9 cu ft (710×10^9 m3)
Kon joylashgan joylashuv Shodlik gorizontining qizil qumtosh zaxirasi Goteriv bosqichi Erta boʻr davri

Davlatobod gaz koni yoki Davlatobod Doʻnmas (1991-yilgacha Sovetobod) – Turkmanistonning Mari viloyati Saraxs shahri yaqinidagi yirik tabiiy gaz koni. Turkmaniston-Eron chegarasi yaqinida joylashgan va chegara oldi aholi punkti – Davlatobod nomi bilan atalgan[1]. Kon Turon neft-gaz provinsiyasi Murgʻob neft-gaz viloyatining bir qismi sanaladi[1].

Davlatobod va uning transportirovkasi

Davlatobod strukturasi 1957—1960-yillardagi geologik qidiruvlar davomida aniqlangan. Davlatobod arkasi 1968-yilda seysmik tadqiqotlar bilan tasdiqlangan. Tabiiy gaz zaxiralari mavjudligini tasdiqlovchi qidiruv quduqlari 1972—1974-yillarda burgʻulangan[1]. Davlatobod konida ishlab chiqarish 1982-yilda boshlangan[2][3].

Turkmaniston mustaqillikka erishganidan keyin ishlab chiqarish keskin pasaydi, ammo 1998-yildan keyin oshdi. Gaz Markaziy Osiyo—Markaz magistral gaz quvuri orqali eksport qilinadi. 2009-yil dekabrdan boshlab gaz Davlatobod-Salipyor quvuri orqali Eronga yetkazib berila boshlandi[4].

Qazib olish 1982-yilda boshlangan, qayta tiklanadigan tabiiy gaz zaxirasi 60 trillion cubic feet (1.7×10^12 m3) baholanmoqda[2]. 1992-yilda qayta tiklanadigan zaxiralar 48.7 trillion cubic feet (1.38×10^12 m3) baholandi[1]. 1997-yilda AQShning DeGolyer and McNaughton mustaqil konsalting kompaniyasi qayta tiklanadigan zaxiralarni 25 trillion cubic feet (710×10^9 m3) deb baholadi[2]. 2005-yilda Osiyo taraqqiyot banki yalpi zaxiralarni 49.5 trillion cubic feet (1.40×10^12 m3) baholadi[5].

Yangi ochilgan Yoʻloʻtan konidagi zaxiralarni baholash ommaga maʼlum qilinguncha, Turkmanistonning eng yirik gaz ombori hisoblangan[6].

Davlatobod koni Trans Afgʻoniston quvuri uchun ehtimoliy taʼminot manbai sifatida tilga olingan, biroq OTBga koʻra, konning ishlab chiqarish prognozlari „kutilganidan pastroq“ va „qazib olish hajmining pasayishi bashorat qilinmoqda[5]".

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Clarke, James W.; Kleshchev, Konstantin (1992). "Dauletabad-Donmez Field — Commonwealth of Independent States (Former USSR), Amu-Dar'ya Basin, Turkmenistan/Uzbekistan". AAPG Treatise of Petroleum Geology (Amerika neftchi-geologlar assosiatsiyasi) Stratigraphic Traps III: 285–300. http://search.datapages.com/data/specpubs/fieldst4/images/a025/a0250001/0250/02850.pdf. Qaraldi: 2010-07-07. 
  2. 2,0 2,1 2,2 „Turkmenistan's Producers - The Gas Sector“. Entrepreneur Media, Inc. (2008-yil 22-sentyabr). Qaraldi: 2010-yil 7-iyul.
  3. Yoon Sung-hak. „Strategic Opportunities for South Korean Development of Energy Resources in Central Asia“. Hankuk University of Foreign Studies (2009-yil mart). Qaraldi: 2010-yil 7-iyul.
  4. „Iran-Turkmenistan gas pipeline inauguration slated for late Dec.“ (2009-yil 15-avgust). Qaraldi: 2009-yil 16-noyabr.
  5. 5,0 5,1 Gill, Ian. „Gas Pipeline Race“. Osiyo taraqqiyot banki (2005-yil oktyabr). 2011-yil 7-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 7-iyul.
  6. Pannier, Bruce. „Independent Audit Shows Turkmen Gas Field 'World-Class'“. Radio Free Europe/Radio Liberty (2008-yil 14-oktyabr). Qaraldi: 2010-yil 7-yanvar.