Kontent qismiga oʻtish

Damashq xalqaro aeroporti

Koordinatalari: 33°24′41″N 36°30′56″E / 33.41139°N 36.51556°E / 33.41139; 36.51556
Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Damashq xalqaro aeroporti
مطار دمشق الدولي
Maṭār Dimašq al-Duwaliyy
IATA kodi: DAM – ICAO kodi: OSDI
Qisqacha bayon
Aeroport turi Qoʻshma
(fuqarolik va harbiy)
Egasi Suriya hukumati
Operator Fuqaro aviatsiyasi bosh boshqarmasi
Xizmat doirasi Damashq, Suriya
Ochilgan 1973 (51 yil avval) (1973)[1]
Havo yoʻli tuguni * Syrian Air
Qurilgan 1965
Dengiz sathidan balandligi 616 m / 2 020 ft
Koordinatalari 33°24′41″N 36°30′56″E / 33.41139°N 36.51556°E / 33.41139; 36.51556
Vebsayti damascus-airport.com
Uchish/qoʻnish yoʻlaklari
Uzunligi Yuzasi
m ft
05R/23L 3,600 11,811 Asfalt
05L/23R 3,598 11,804 Asfalt
Maʻlumotlar (2010)
Yoʻlovchilar soni 5,500,000

(50,1%)

Damashq xalqaro aeroporti (arabcha: مَطَار دِمَشْق الدَّوْلِيّ, lotinchasiga: Maṭār Dimašq ad-Duwaliyy) (IATA: DAM, ICAO: OSDI) Suriya poytaxti Damashq shahriga xizmat koʻrsatuvchi xalqaro aeroport. 1970-yillarning oʻrtalarida ochilgan bu aeroport mamlakatning eng gavjum aeroporti ham boʻlgan. 2010-yilda aeroportdan taxminan 5,5 million yoʻlovchi foydalangan, bu 2004-yildan buyon 50% dan oshgan[2]. Biroq, fuqarolar urushi Damashqqa koʻplab reyslarni toʻxtatib, shahar aholisini koʻplab xalqaro reyslardan uzib qolishiga olib keldi.

Tarixi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
2007-yilda aeroport minorasi

Aeroport qurilishi 1965-yilda SCB boshchiligidagi fransuz kompaniyalari (SCB, CSF, Spie va Cegelec) guruhiga ishonib topshirilgan[3]. 1980-yillarda aeroportga 30 dan ortiq aviakompaniyalar xizmat koʻrsatgan va Yevropa, Shimoliy Afrika, Yaqin Sharq va Janubiy Osiyoga toʻxtovsiz parvozlar amalga oshirgan[4]. Bu aeroport Karachidan Nyu-York va Torontoga Pakistan International Airlines parvoz yoʻnalishidagi toʻxtash aeroporti boʻlgan[5]. 2007-yil mart oyida Iran Air Damashq orqali Tehrondan Karakasga parvoz yoʻnalishini yoʻlga qoʻydi[6]. Yetti oydan soʻng uning kodlar bilan ishlash boʻyicha hamkori Conviasa marshrutni egallab oldi[7][8].

Suriya fuqarolar urushi boshlanganidan beri aeroport va unga olib boradigan yoʻl vaqti-vaqti bilan yopilgan va Emirates va EgyptAir kabi koʻpgina xalqaro aviakompaniyalar parvozlarni toʻxtatgan[9]. Conviasa 2012-yil avgust oyida Karakasga toʻgʻridan-toʻgʻri xizmatini tugatdi[10].

2022-yil iyun oyida Damashq xalqaro aeroporti Eronning taxminiy qurol uzatilishini nishonga olgan Isroil raketa hujumi ortidan uchish-qoʻnish yoʻlaklariga katta zarar yetdi[11][12]. Infratuzilmaga katta zarar yetkazilishi sababli aeroportga parvozlar ikki haftaga toʻxtatildi[13]. 2023-yilning 2-yanvarida Damashq xalqaro aeroporti Isroilning raketa zarbasidan keyin vaqtincha ishlamay qoldi[14]. Aeroport 7 soatdan keyin qayta ochildi va xizmatni davom ettirdi[15].

2023-yil 12-oktyabr kuni Isroil–Hamas urushi bilan bir vaqtda chegaradan oʻtgan toʻqnashuvlar paytida Isroil Halab va Damashq aeroportlariga katta raketa hujumi uyushtirdi, bu ularning uchish-qoʻnish yoʻlaklariga zarar yetkazdi va vaqtincha yopib qoʻydi[16]. Aeroport 18-oktyabrda qayta ishga tushirildi[17]. 22-oktyabr kuni Halab va Damashq aeroportlari bir vaqtning oʻzida zarbaga uchradi va ular ikki hafta ichida ikkinchi marta ishdan chiqdi[18], reyd paytida ikki ishchi halok boʻldi[19].

Infratuzilmasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Terminallari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
2007-yildagi duty-free doʻkonlari

Aeroport islom meʼmorchiligida qurilgan boʻlib, ikkita terminali bor, biri xalqaro reyslar, ikkinchisi esa mahalliy reyslar uchun. Aeroportda ikkita bojsiz savdo nuqtalari mavjud. Uchib ketish zali, shuningdek, ichki qahvaxona, bir nechta yodgorlik doʻkonlari, uchta restoran, birinchi va biznes toifadagi yoʻlovchilar uchun dam olish xonasini oʻz ichiga oladi[20]. Aeroportning janubiy qismida samolyotlarning boshpanalari va artilleriya qoplamalari mustahkamlangan[21].

Uchinchi terminal qurilishi rejalashtirilgan, ammo uning qurilishi fuqarolar urushi voqealari tufayli qoldirildi, bu aeroportning oʻtkazish qobiliyatini yiliga 16 million yoʻlovchiga yetkazishi kerak edi.

Uchish-qoʻnish yoʻlaklari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Aeroportning yuqoridan koʻrinishi

Hozirgi uchish-qoʻnish yoʻlaklari hozirda dunyoda qoʻllanilayotgan deyarli barcha turdagi samolyotlar (jumladan, Airbus A380, Boeing 787 Dreamliner va Boeing 747-8) qoʻnishiga imkon beradi. Aeroportda ikkita parallel uchish-qoʻnish yoʻlagi mavjud (05R/23L va 05L/23R), ular 2010-yillarda toʻliq taʼmirlangan.

Aviakompaniyalar va yoʻnalishlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Aviakompaniya Manzillar
Caspian Airlines Tehron–Imom Xumayniy
Cham Wings Airlines[22] Abu-Dabi, Bahrayn, IroqBasra, Bagʻdod, LivanBayrut, LiviyaBingʻozi, IroqErbil, Halab, Karachi, Kuvayt, Moskva-Sheremetyevo, UmmonMaskat, Najaf, SuriyaQamishli, Tehron-Imom Xumayniy, SudanXartum, Yerevan, Sharja
FlyErbil IroqErbil[23]
Mahan Air Tehron-Imom Xumayniy
Meraj Airlines Mashhad, Tehron-Imom Xumayniy[24]
Pakistan International Airlines Karachi, Lohur[25]
Syrian Air[26] Abu-Dabi, IordaniyaAmman-Qirolicha Aliya, Bahrayn, LivanBayrut, Bagʻdod, Doha, Dubay-Xalqaro, JazoirJazoir, Kuvayt, SuriyaLoziqiya, LiviyaMisrata, Moskva-Vnukovo, Najaf, SuriyaQamishli, Qohira, Sharja
Mavsumiy: Jidda
UR Airlines[27] Bagʻdod, Najaf

Yer usti transporti

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aeroport Damashq shahridan 30 kilometr janubi-sharqda, Rif Damashq muhofazasida joylashgan. Obyekt shahar bilan avtomagistral orqali bogʻlangan. Shahar markazi va aeroport oʻrtasida avtobus qatnaydi. Uni Hijoz vokzaliga ulash uchun temir yoʻl liniyasi va aeroportda savdo markazi joylashgan avtovokzal qurilishi rejalashtirilgan.

Baxtsiz hodisalar va falokatlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • 1975-yil 20-avgustda ČSA 540 reysi Damashq xalqaro aeroportiga yaqinlashayotganda halokatga uchradi. Bortdagi 128 yoʻlovchi va ekipaj aʼzolaridan faqat ikkitasi omon qolgan.

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ „New Damascus International Airport“. centreforaviation.com. Qaraldi: 2022-yil 17-iyun.
  2. ↑ „The Report: Syria 2010“ (Wayback Machine saytida 29 August 2009 sanasida arxivlangan),
  3. ↑ Agence France-Presse. „Un groupe de firmes françaises va construire l'aéroport international de Damas“ (fr). Le Monde (1965-yil 1-aprel). Qaraldi: 2019-yil 8-iyul.
  4. ↑ „Airlines and Aircraft Serving Damascus Effective January 15, 1989“. Official Airline Guide: Worldwide Edition. 2021-yil 17-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 30-noyabr.
  5. ↑ „Airlines and Aircraft Serving Toronto Effective January 15, 1989“. Official Airline Guide: Worldwide Edition. 2021-yil 10-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 27-aprel.
  6. ↑ Spaeth, Andreas. „Nach Diktatur verreist“ (de). Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung (2007-yil 17-iyun). 2007-yil 25-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 10-aprel.
  7. ↑ „La compañía venezolana Conviasa inaugura la ruta Caracas-Teherán con escala en Damasco“ (es). Notimérica (2007-yil 7-oktyabr). 2023-yil 10-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 9-aprel.
  8. ↑ Romero, Simon.. „Venezuela and Iran Strengthen Ties With Caracas-to-Tehran Flight“. The New York Times (2007-yil 3-mart). Qaraldi: 2021-yil 30-noyabr.
  9. ↑ „Damascus under siege“. Salon (2012-yil 11-dekabr).
  10. ↑ „Conviasa resumes Syria service from late-May 2023“. AeroRoutes (2023-yil 25-mart). 2023-yil 25-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 27-iyul.
  11. ↑ „'Heavy' damage to Damascus airport confirmed after Israeli attack“ (en). www.aljazeera.com. Qaraldi: 2022-yil 12-iyun.
  12. ↑ Harel, Amos „Analysis | Israel Shut Down Damascus Airport to Thwart Weapons Smuggling From Iran“. Haaretz (2022-yil 12-iyun).
  13. ↑ „Israeli strike on Damascus airport in June halted aid in Syria for two weeks: UN“ (en). Al Arabiya English (2022-yil 14-sentyabr). Qaraldi: 2023-yil 2-yanvar.
  14. ↑ Al-Khalidi, Suleiman. „Syria says Israel strike puts Damascus airport briefly out of service“ (en). Reuters (2023-yil 2-yanvar). Qaraldi: 2023-yil 2-yanvar.
  15. ↑ „Damascus airport reopens after Israeli raid kills Syrian soldiers“ (en). www.aljazeera.com. Qaraldi: 2023-yil 2-yanvar.
  16. ↑ „Syria says Israeli missiles hit Damascus, Aleppo airports“ (en). Reuters (2023-yil 12-oktyabr). Qaraldi: 2023-yil 12-oktyabr.
  17. ↑ „Syria's Damascus airport to be back in service as of 'tomorrow afternoon' -State TV“ (en). Reuters (2023-yil 17-oktyabr). Qaraldi: 2023-yil 18-oktyabr.
  18. ↑ „Syria says Israel hit Damascus, Aleppo airports again amid Gaza bombing“. Al Jazeera (2023-yil 22-oktyabr).
  19. ↑ „Israeli air strikes kill two workers at Syria's Damascus airport, official says“. Reuters (2023-yil 22-oktyabr).
  20. ↑ Natalia Atfee. „Les grands projets urbains de Damas“ (fr). Archive ouverte HAL (2005-yil noyabr). Qaraldi: 2019-yil 9-iyul.
  21. ↑ „Strike at Damascus Airport: Israel Shows How it's Done“ (2017-yil 30-aprel).
  22. ↑ chamwings.com - Our destinations retrieved 27 January 2021
  23. ↑ „FlyErbil Adds Berlin / Damascus Service in 2Q23“.
  24. ↑ „Three Iranian cargo planes that landed in Damascus on Sunday were the reason behind Israel's attack last night“ (2022-yil 20-dekabr).
  25. ↑ PAKISTAN INTERNATIONAL SCHEDULES EXTRA DAMASCUS SERVICE IN SEP 2022
  26. ↑ syrianair.com retrieved 27 January 2021
  27. ↑ „UR Airlines destinations“. flightradar24.com. FlightRadar24. Qaraldi: 2021-yil 2-avgust.

Havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Vikiomborda Damascus International Airport mavzusiga oid fayllar bor 


"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Damashq_xalqaro_aeroporti&oldid=4300114" dan olindi