Kontent qismiga oʻtish

Chandni Chowk bozor

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Chandni Chowk bozor

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Chandni Chowk - Dehlining eng qadimgi va eng gavjum hududi. Bu Eski Dehlining eng gavjum bozorlaridan biri. Chandni Chowk Eski Dehli temir yo'l vokzali yaqinida joylashgan. Qizil qal'a yodgorligi bozor maydoni ichida joylashgan. U 17-asrda Hindistonning Mugʻal imperatori Shoh Jahon tomonidan qurilgan va uning qizi Jahonara tomonidan loyihalashtirilgan. Bozor oy nurini aks ettirish uchun kanallar bilan bo'lingan va Hindistondagi eng yirik ulgurji bozorlardan biri bo'lib qolmoqda.

Holati va darajasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Atrofdagi hudud ushbu bozor nomi bilan Chandni Chowk deb ham ataladi. Chandni Chowk Qizil qal'aning Lahori darvozasidan Eski Dehli markazidagi Fatehpuri masjidigacha cho'zilgan. Atrofdagi hudud ushbu bozor nomi bilan Chandni Chowk deb ham ataladi. Bir paytlar yo‘lning o‘rtasidan ariq oqib, Chovg‘on suv havzasini suv bilan to‘ldirib turardi. Dastlabki davrlarda u uch qismga bo'lingan: Chowk Kotvaliga Lahori darvozasi (Gurudwara Sheesh Ganj yaqinida): Qirollik qarorgohi yaqinida, bu cho'l Urdu bozori yoki Kamp bozori deb ham atalgan. Urdu tili o'z nomini shu bozordan oldi. G'olib 1857- yilgi Hindiston qo'zg'oloni va undan keyingi qo'zg'olonlar paytida ushbu bozorning vayron bo'lishini nazarda tutadi. Chowk Kotwali Chandni Chowk uchun: Chandni Chowk atamasi dastlab hovuz joylashgan ushbu cho'zilishni nazarda tutgan. Bu qism dastlab Johri bozori deb nomlangan.

Bozor tarixi poytaxt Shoh Jahonobodning tashkil etilishidan boshlanadi, imperator Shoh Jahon o'zining yangi poytaxti yonida Yamuna daryosi bo'yida Qizil qal'ani o'rnatadi. Chandni Chowk 1650 -yilda Shoh Jahonning qizi malika Jahonara Begum tomonidan ishlab chiqilgan. 1560 doʻkonga ega bu bozor dastlab eni 40 yard va uzunligi 1520 yard edi. Bozor kvadrat shaklida bo'lib, uning markazida oydin tunda porlab turadigan hovuz bor edi va shuning uchun bozor Chandni Chowk deb nomlangan. Barcha do'konlar o'sha paytda yarim oy shaklida qurilgan, hozirda yo'q bo'lib ketgan. Bu bozor kumush savdogarlari bilan mashhur bo'lgan, shuning uchun u "Kumush ko'cha" nomi bilan ham mashhur. Chandni Chowk bir vaqtlar Hindistondagi eng yirik bozor edi. Mug'ul qirollik yurishlari Chandni Chowk orqali o'tgan. Bu an'ana 1903 -yilda Dehli Durbari o'tkazilganda tiklandi. Dehli Town Hall Buyuk Britaniya hukumati tomonidan 1863- yilda Chowk yaqinida qurilgan. Chowk hovuzi 1950-yillarda qo'ng'iroq minorasi bilan almashtirildi. Shu sababli bozorning markazi hali ham Ghantaghar deb nomlanadi.

Chandni Chowk bozorida ish vaqti dushanbadan shanbagacha. Ertalab soat 10 da bozorda ish boshlanadi. U yerga mashinada borish juda ham qiyin. Chunki yo'llar doim tirbant bo'ladi. Chandni Chowk Hindistondagi eng katta va gavjum bozor. Bozordagi ko'plab do'konlar yakshanba kuni ishlamaydi.

Ommaviy madaniyat

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Chandni Chowk ko'plab filmlarda Eski Dehlining ajralmas qismi sifatida tasvirlangan. Chandni Chowk 2001 -yilda Bollivudning Kabhi Kxushi Kabhie Gham filmida ko'zga ko'ringan; Film qahramoni Anjali (Kajol) va uning singlisi Puja (Karina Kapur) shu yerda yashagan. 2008-yilda Anil Kapur, Anurag Sinha, Shefali Chxaya va Aditi Sharma ishtirok etgan Bollivudning “Qora va oq” filmi Chandni Chovkda bo‘lib o‘tadi. Bu keyingi yili Chandni Chowk atrofida joylashgan boshqa ikkita film tomonidan ta'qib qilindi; "Chandni Chowk to China"da Akshay Kumar, Dipika Padukon, Mithun Chakraborty va Ranvir Shorey va Dehli – 6 filmida Abhishek Bachchan, Sonam Kapur, Vaxida Rehman, Om Puri, Atul Kulkarni va Divya Dutta rol o'ynagan. 2017-yildan beri SAB telekanalida namoyish etilayotgan Jijaji Chhat Per Xayn teleko‘rsatuvi ham Chandni Chowkda bo‘lib o‘tadi.