Kontent qismiga oʻtish

Bugatti avtomobil kompaniyasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Bugatti Automobiles S.A.S.
Turi automobile manufacturer va tashkilot
Tarmogʻi Avtomobilsozlik
Egasi Bugatti Rimac[1] va Folksvagen ag[2]
Status Xususiy kompaniya
Qachon asos solingan 22-dekabr 1998[3]
Asoschi(lari) Italiya Etor Bugatti
Mahsulot(lar)i superkar, giperkar, lyuks toifasidagi avtomobillar, poyga avgomobillari
Aylanma daromadi 319 500 000
Sof foydasi 8 400 000

Bugatti Automobiles S.A.S. (qisqacha: Bugatti) — Bugatti brendi ostida hashamatli avtomobillar ishlab chiqarishga ixtisoslashgan fransuz avtomobil kompaniyasi. Bosh qarorgoh — Chateau Saint-Jean oilaviy mulki (fransuzcha: Château Saint Jean) — va ishlab chiqarish Alsatiyaning Molsem shahrida joylashgan. Kompaniya Germaniyaning Volkswagen AG konserni tarkibiga kiradi va Volfgang Dyurxaymer prezident hisoblanadi.

Bugatti (1909-1963)

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1909-yilda Ettore Bugatti oʻz kompaniyasiga asos soldi[4]. U zavod sifatida Molsemdagi tashlandiq boʻyoq zavodidan foydalangan.

Bugatti Type 13 1910-yilda paydo boʻlgan va 1911-yilda Ernest Fridrix boshqargan Fransiya Gran-prisida kuchliroq mashinalarni quvib oʻtib, ikkinchi oʻrinni egallagan[5].

Birinchi jahon urushidan keyin biroz oʻzgartirilgan Type 13 1920-yilda Le Mans avtomobil kubogini qoʻlga kiritdi. Type 13 asosida Bugatti Type 15, 17, 22 va 23 modellari yaratilgan boʻlib, ular turli shassi uzunliklarida farqlanadi. 16 valfli dvigatelli Bugatti Type 22 1921-yilda Brescia Gran-prisida dastlabki toʻrtta oʻrinni egalladi, buning uchun 16 valfli dvigatelli 13, 15, 17, 22, 23, 27 turdagi modellar „Brescia“ taxallusini oldi[6].

Oʻz davrining superkari Bugatti Type 18 1912-yilda taqdim etilgan. 100 ot kuchiga ega dvigatel avtomobilni 160 km/soatgacha tezlashtirishi mumkin edi[7]. Jami 7 nusxa yaratildi.

1923-yilda „Tank“ laqabli Bugatti Type 32 yaratildi. Avtomobil poyga avtomobili dizaynida aerodinamikaga eʼtibor qaratishda muhim rol oʻynadi[8].

1924-yilda taqdim etilgan Bugatti Type 35 2000 dan ortiq gʻalabasi bila[9] oʻz davrining eng muvaffaqiyatli poyga avtomobillaridan biriga aylandi. Type 35 va uning modifikatsiyalari Ispaniya, Fransiya, Germaniya, Monako, Chexoslovakiya Gran-prilarida gʻolib chiqdi; besh yil davomida Targa Florioda birinchi oʻrinni egalladi. Bugatti Type 35 dizayni birinchi boʻlib kompaniyaning koʻplab avtomobillarining oʻziga xos elementiga aylangan taqa shaklidagi panjaraga ega boʻldi. Avtomobil kompaniyaning „vizit kartasi“ ga aylandi va badavlat xaridorlar orasida muvaffaqiyat qozondi[10].

1926-yilda Bugatti Type 41 Royale paydo boʻldi — bu oʻz davrining eng hashamatli va qimmat avtomobillaridan biri edi[4]. Jami 6 nusxa yaratildi.

30-yillarda Ettore Bugatti kompaniya boshqaruvidan nafaqaga chiqdi va boshqaruv katta oʻgʻli Jan Bugattiga oʻtdi. 1934-yildan 1939-yilgacha zavod Bugatti Type 57 ni ishlab chiqardi, uni turli tana uslublari bilan buyurtma qilish mumkin edi[11]. 57G tipidagi tank va 57C tipidagi tanklarning modifikatsiyalari boʻyicha gʻalabalar Le Manning 24 soatida qoʻlga kiritildi: 1937-yilda poyga haydovchilari Jan-Pyer Wimille va Robert Benoit va 1939-yilda Jan-Per Wimille va Per Veyron boʻldi[12]. 1939-yil 11-avgust Jan Bugatti avtohalokatda vafot etdi.

Ikkinchi jahon urushidan keyin Ettore unga fransuz hukumati ekspropriatsiya qilmoqchi boʻlgan korxona huquqlarini qaytarish uchun sudga daʼvo arizasi bilan murojaat qildi, ammo 1947-yilda vafot etganidan soʻng, u sud uning daʼvosini qondirganini hech qachon bilmas edi. Uning oʻlimidan koʻp oʻtmay, kenja oʻgʻli Roland Bugatti kompaniya rahbari boʻladi.

1951-yilda Bugatti Type 101 Bugatti Type 57[5] asosida qurilgan Parij avtosalonida taqdim etildi. Shuningdek, 1950-yillarning birinchi yarmida Bugatti Type 251 avtomobili faqat bitta poygada qatnashgan Formula 1 poygasida ishtirok etish uchun ishlab chiqilgan. Keyinchalik, 1957—1962-yillarda Bugatti Type 252 poyga avtomobili kontseptsiyasi ishlab chiqildi, u hozir Mulhouse avtomobil muzeyida[13].

Bugatti zavodi (garaj, doʻkon va otxona), 1930-yil "Tank" Bugatti Type 32 Ettore Bugatti Fransiya Gran-prisida Bugatti Type 35 premyerasi oldidan, 1924-yil
Albert Divo Targa Florioda, 1928-yil Bugatti tipidagi 57G tanki
Yil Poyga Haydovchi Avtomobil
1920 Coupe des Voiturettes Ernest Fridrix Bugatti Type 13
1921 Gran Premio delle Vetturette Ernest Fridrix Bugatti Type 22
1925 Targa Florio Bartolomeo Konstantin Bugatti Type 35
1926 Fransiya gran-pri Jul Gu Bugatti Type 39A
1926 Italiya Gran-pri Lui Sharavel Bugatti Type 39A
1926 Ispanya Gran-pri Bartolomeo Konstantin Bugatti Type 35
1926 Targa Florio Bartolomeo Konstantin Bugatti Type 35T
1927 Targa Florio Emilio Materassi Bugatti Type 35C
1928 Fransiya gran-pri Vilyam Grover-Vilyams Bugatti Type 35C
1928 Italiya Gran-pri Lui Shiron Bugatti Type 37A
1928 Ispanya Gran-pri Lui Shiron Bugatti Type 35C
1928 Targa Florio Alber Divo Bugatti Type 35B
1929 Fransiya gran-pri Vilyam Grover-Vilyams Bugatti Type 35B
1929 Germaniya Gran-pri Lui Shiron Bugatti Type 35C
1929 Ispanya Gran-pri Lui Shiron Bugatti Type 35B
1929 Monako Gran-pri Vilyam Grover-Vilyams Bugatti Type 35B
1929 Targa Florio Alber Divo Bugatti Type 35C
1930 Belgiya Gran-pri Lui Shiron Bugatti Type 35C
1930 Chexoslavakiya Gran-pri Genrix-Yoaxim fon Morgen va Xermann su Layningen Bugatti Type 35B
1930 Fransiya gran-pri Flipp Etanselen Bugatti Type 35C
1930 Monako Gran-pri Rene Dreyfus Bugatti Type 35B
1931 Belgiya Gran-pri Vilyam Grover-Vilyams va Kaberto Konelli Bugatti Type 51
1931 Chexoslavakiya Gran-pri Lui Shiron Bugatti Type 51
1931 Fransiya gran-pri Lui Shiron va Akille Varsi Bugatti Type 51
1931 Monako Gran-pri Lui Shiron Bugatti Type 51
1932 Chexoslavakiya Gran-pri Lui Shiron Bugatti Type 51
1933 Monako Gran-pri Akille Varsi Bugatti Type 51
1934 Belgiya Gran-pri Rene Dreyfus Bugatti Type 59
1936 Fransiya gran-pri Jan-Pyer Vimill va Raymon Sommer Bugatti Type 57G
1937 Le-Mana 24 soat Jan-Pyer Vimill va Rober Benua Bugatti Type 57G
1939 Le-Mana 24 soat Jan-Pyer Vimill va Pyer Veyron Bugatti Type 57C

 

Yil Shassi Dvigatel Shina Poygachi 1 2 3 4 5 6 7 8 Ball WCC
1956 Bugatti Type 251 Bugatti Straight-8 Andoza:Englebert ARG MON 500 BEL FRA GBR GER ITA 0* -*
Moris Trentinyan Ret

Bugatti Avtomobili (1987-1995)

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1987-yilda Bugatti brendiga boʻlgan huquqlar, shuningdek, 45 000 dan ortiq chizma va loyihalarni italiyalik tadbirkor Romano Artioli sotib oldi va Bugatti Automobili S.p.A. ga asos soldi[14]. Italiyaning Campogalliano kommunasida kompaniya zavod qurdi.

1990-yilda ItalDesign kompaniyasining Bugatti ID 90 ikki oʻrindiqli kupe kontseptsiyasi 63- Turin avtosalonida Bugatti texnik chizmalari[15] asosida taqdim etildi. Avtomobil korpusining ustki qismi choʻzilgan shisha konstruktsiyaga ega. Qotishma gʻildiraklarning dizayni Bugatti Type 41 Royale ga tegishli.

Ettore Bugattining yuz yilligi munosabati bilan, 1991-yil 15-sentabrda Bugatti Bugatti EB 110 GT dvigateli 553 ot kuchiga ega superkarini rasman taqdim etdi, u 342 km / soat tezlikni rivojlantiradi. Keyinchalik kuchli versiya Bugatti EB 110 SS 1992-yilda taqdim etilgan. Modifikatsiyaning dvigatel kuchi 611 ot kuchiga koʻtarildi va avtomobilning maksimal tezligi soatiga 351 km ga yetdi.

Bugatti EB 110 loyihasi hali oʻzini oqlamagan edi, lekin kompaniya hashamatli sedan ishlab chiqarishga tayyorgarlik koʻrishni boshladi va 1993-yilda Jeneva avtosalonida ItalDesign tomonidan ishlab chiqilgan toʻrt eshikli ommaviy ishlab chiqarishga tayyor Bugatti EB 112 sedanining konseptsiyasi taqdim etildi[16][17].

1994-yilga kelib Bugatti Automobili ogʻir kunlarni boshdan kechirdi va 1995-yil sentabr oyida kompaniya 125 million dollar qarzlar tufayli bankrot deb eʼlon qilindi. Inqirozga jahon iqtisodiyotidagi tanazzul, raqobat va muvaffaqiyatsiz moliyaviy bitimlar sabab boʻldi[14][16]. Keyinchalik, Romano Artioli oʻz kompaniyasining raqobatdosh avtomobil ishlab chiqaruvchilarning zararli sabotaji natijasida vayron boʻlishi haqidagi versiyasini berdi[18].

Bugatti avtomobillari (1998-yildan hozirgi kungacha)

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1998-yilda Ferdinand Piech boshchiligidagi Volkswagen konserni Bugatti brendiga boʻlgan huquqlarni qoʻlga kiritdi[19]. Shuningdek, u Château Saint-Jean tarixiy mulkini sotib oldi (fransuzcha: Château St. Jean), qayta tiklandi va kompaniyaning bosh qarorgohiga aylandi[20][21]. Tarixiy Bugatti zavodi endi Snecmaga tegishli, shuning uchun Volkswagen mulk yonida yangi zavod qurdi[21]. Oʻsha yilning oxirida Parij avtosalonida ItalDesign tomonidan ishlab chiqilgan Bugatti EB 118 ikki eshikli toʻrt oʻrindiqli kupe uchun kontsept -kar taqdim etildi[22]. Undan keyin xuddi shu ItalDesigndan yana ikkita konseptsiya paydo boʻldi: 1999-yilda Jeneva avtosalonida toʻrt eshikli Bugatti EB 218 sedanining konsept-kari taqdim etildi, bu Bugatti EB 112 konseptsiyasining ishlab chiqilishi edi; va 1999-yil sentabr oyida Frankfurt avtosalonida Bugatti 18/3 Chiron[23][24] superkar kontsepti taqdim etildi.

1999-yil oktabr oyida Tokio avtosalonida Volkswagen tomonidan ishlab chiqilgan 18 silindrli Bugatti 18/4 Veyron dvigateliga ega konseptsiya taqdim etildi. 2000-yilning kuzida Bugatti 16/4 Veyron konseptsiyasi 16 silindrli dvigatel bilan taqdim etildi.

2001-yilda tashkil etilgan Bugatti Automobiles SAS kompaniyasi prezidenti Karl-Xaynts Neymanga aylandi.

Oʻsha yili Jeneva avtosalonida Bugatti 16.4 Veyron 1001 ot kuchiga ega dvigatel bilan taqdim etildi[25] 2003-yil oxiridan boshlab Tomas Bscher bosh direktor etib tayinlandi[26].

Bugatti Veyron giperkarini ishlab chiqarish 2005-yilda boshlangan. Hammasi boʻlib 450 ta mashina ishlab chiqarilgan, ulardan baʼzilarining narxi 2 million yevrodan oshgan.

2007-yildan beri Frans-Jozef Paefgen kompaniyaning prezidenti hisoblanadi[27].

Bir yil oʻtib, 2008-yilda Bugatti Veyronning yoʻltanlamas koʻrinishidagi modifikatsiyasi — Bugatti Veyron Grand Sport taqdim etildi.

2010-yilda Jeneva avtosalonida kompaniya toʻrt eshikli hashamatli Bugatti 16C Galibier sedani uchun kontsept-karni namoyish etdi va oʻsha yilning oʻzida Bugatti Veyron Super Sport taqdim etildi — Bugatti Veyronning kengaytirilgan dvigatelli modifikatsiyasi eng tez ishlab chiqarilgan avtomobil sifatida Ginnesning rekordlar kitobiga kirgan va hanuzgacha bu unvonni saqlab kelmoqda.

Volfgang Dyurxaymer 2011-yildan beri Bugatti Automobiles prezidenti lavozimida ishlaydi[28].

2012-yilning bahorida Grand Sport Vitesse deb nomlangan „yuqori tezlikda“ Bugatti Veyron rodsterining modifikatsiyasi taqdim etildi.

2012-yilning kuzida Volfgang Shrayber[29] kompaniya prezidenti etib tayinlandi.

2014-yil iyun oyida Volfgang Dyurxaymer Bugatti[30] prezidenti etib qayta tayinlandi.

Oxirgi Bugatti Veyron 2015-yilning bahorida taqdim etilgan edi va oʻsha yilning kuzida Bugatti Frankfurt avtosaloniga videooʻyin uchun ixtiro qilingan Gran Turismo 6[31] virtual giperkarning „haqiqiy“ versiyasi boʻlgan Bugatti Vision Gran Turismo shou avtomobilini olib keldi.

2016-yilgi Jeneva avtosalonida kompaniyaning yangi ishlab chiqarish giperkari, Bugatti Veyron vorisi — Bugatti Chiron taqdim etildi. Bugatti Chiron 1500 ot kuchiga ega 8,0 litrli W16 toʻrt turbo dvigatel bilan jihozlangan. U 100 km/soat tezlikni 2,4 soniyada, 200 km/soat tezlikni 6,1 soniyada, 300 km/soat tezlikni 13,1 soniyada va 400 km/soat tezlikni 32,6 soniyada bosib oʻtish imkonini beradi.

2018-yilning yanvar oyida Stefan Vinkelmann[32] kompaniya prezidenti lavozimini egalladi.

2018-yil avgust oyi oxirida Bugatti Divo[33][34] Pebble Beach Concours of Eleganceʼda namoyish etildi.

2019-yil avgust oyida Bugatti Centodieci taqdim etildi[35][36].

2021-yil 6-iyulda Germaniyaning Porsche AG va Xorvatiyaning Rimac Automobili kompaniyalari Bugatti’ni nazorat qiluvchi qoʻshma korxona tashkil etilishini eʼlon qildi va u Volkswagen AGʻga oʻtadi. Rimac Automobili uning nazorat paketini oladi — 55 %, Xorvatiya ishlab chiqaruvchisining 24 % ulushiga ega boʻlgan Porsche esa 45 % oladi[37].

  1. (unspecified title)
  2. (unspecified title)
  3. (unspecified title)
  4. 4,0 4,1 „The stylish horseshoe that brought so little luck“ (en). The Daily Telegraph. 2012-yil 4-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 28-avgust.
  5. 5,0 5,1 „День в истории: родился Этторе Бугатти“. Mail.Ru. 2014-yil 20-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 26-avgust.
  6. Ard op de Weegh, Kay Hottendorff, Arnoud op de Weegh. The Fate of the Sleeping Beauties. Великобритания: Veloce Publishing, 2010. ISBN 978-1-845840-70-9. 
  7. „Bugatti reveals Black Bess as fifth Legend edition Veyron (Press release)“ (en). Autoblog. 2016-yil 22-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 22-iyun.
  8. „Bugatti Type 32“ (en). Robb Report. 2016-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 19-avgust.
  9. „Bugatti Type 35 Grand Prix“ (en). Robb Report. 2016-yil 28-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 26-avgust.
  10. „Type 35“ (en). Официальный сайт. 2016-yil 2-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 2-sentyabr.
  11. „Type 57 Atalante“ (en). Официальный сайт. 2016-yil 2-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 29-avgust.
  12. „Bugatti to debut special Grand Sport Vitesse 'Legend Jean-Pierre Wimille' during Monterey Car Week (UPDATE) (Press release)“ (en). Autoblog. 2016-yil 29-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 29-avgust.
  13. „Bugatti a “Verona Legend Cars”, che show“ (it). La Repubblica. 2016-yil 26-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 22-avgust.
  14. 14,0 14,1 „Hard Times for a Dream Car's Descendant“ (en). The New York Times. 2016-yil 16-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-avgust.
  15. „ItalDesign — ID 90“ (en). ItalDesign. 2016-yil 16-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-avgust.
  16. 16,0 16,1 „Bugatti EB110 — прерванный полёт“. Авто Mail.Ru. 2016-yil 17-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 17-avgust.
  17. „Bugatti EB 112“ (de). Auto, Motor und Sport. 2016-yil 17-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 17-avgust.
  18. „The Man Who Created the Bugatti EB110 Says Industry Sabotage Shut Him Down“ (en). Road & Track. 2016-yil 17-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 17-avgust.
  19. „Königlich: Neuer Bugatti soll 2003 kommen“ (de). Der Spiegel. 2016-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 21-avgust.
  20. „Inside Château Bugatti“ (en). Car and Driver. 2016-yil 28-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 28-noyabr.
  21. 21,0 21,1 „The Assembly Shop“ (en). Car and Driver. 2016-yil 28-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 28-noyabr.
  22. „Bugatti EB 118“ (en). ItalDesign. 2016-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 21-avgust.
  23. „Bugatti EB 218“ (en). ItalDesign. 2016-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 21-avgust.
  24. „Bugatti 18/3 Chiron“ (en). ItalDesign. 2016-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 21-avgust.
  25. „Bugatti EB 16.4 Veyron: Jenseits der 1000 PS“ (de). Der Spiegel. 2016-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 21-avgust.
  26. „Automotive News Europe Guide to Industry Executives 2004: Ford leads the 2003 executive shuffle“ (en). Automotive News. 2016-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 21-avgust.
  27. „Глава Bugatti Томас Бшер подал в отставку“. Motor. 2016-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 21-avgust.
  28. „Bentley и Bugatti возглавит топ-менеджер Porsche“. Motor. 2016-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 21-avgust.
  29. „All Change at Bentley and Bugatti“ (en). Road And Track. 2016-yil 26-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 26-avgust.
  30. „Wolfgang Dürheimer retakes the reins at Bentley and Bugatti (Press release)“ (en). Autoblog. 2016-yil 26-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 26-avgust.
  31. „Bugatti Vision Gran Turismo предстал живьем“. Top Gear. 2016-yil 29-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 29-avgust.
  32. „Шеф Audi Sport Стефан Винкельман возглавит Bugatti“. Драйв. 2018-yil 16-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 16-sentyabr.
  33. „Bugatti Divo: настало время остановиться в погоне за скоростью и мощностью?“. За рулём. 2018-yil 16-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 19-sentyabr.
  34. „Bugatti Divo – более горячая альтернатива Chiron“. Колёса. 2018-yil 16-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 16-sentyabr.
  35. Peter Valdes-Dapena. „Bugatti is making only 10 of these $9 million supercars“. CNN. 2019-yil 19-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 19-avgust.
  36. Kevin Sintumuang. „The New $8.8 Million Bugatti Centodieci Is a Retro '90s Hypercar Dream“ (en). Esquire (2019-yil 16-avgust). 2021-yil 5-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 19-avgust.
  37. „Bugatti переходит под контроль Porsche и Rimac“ (ru). Коммерсантъ (2021-yil 6-iyul). 2021-yil 6-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 6-iyul.