Bomi okrugi
Bomi — Gʻarbiy Afrikadagi Liberiya davlatining shimoli-gʻarbiy qismida joylashgan okrug . Viloyat 1984-yilda tashkil etilgan. Okrugning maydoni 746 kvadrat milya (1,930 km2) tashkil qiladi.
Bomi - mamlakatdagi ma'muriy bo'linishning birinchi darajasini tashkil etuvchi 15 okrugdan biri. Tubmanburg okrugning poytaxti bo'lib xizmat qiladi. Tumanda to'rtta ma'muriy tuman mavjud.
Bomi shimoli-g'arbda Grand Cape Mount okrugi, shimoli-sharqda Gbarpolu va Bong okruglari, janubi-sharqda Montserrado okrugi va janubi-g'arbda Atlantika okeani bilan chegaradosh. 2008-yilgi Liberiya aholini ro'yxatga olish ma'lumotlariga ko'ra, Bomi 84,119 aholiga ega bo'lib, u mamlakatdagi aholi soni ko'pligi bo'yicha o'n birinchi okrugga aylandi.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]1822-yildan 1847-yil 26-iyulda Amerika Mustamlakachi Jamiyatidan Liberiya Mustaqillik Deklaratsiyasi qabul qilingunga qadar Kichik Antil orollaridan ozod qilingan 3198 ga yaqin qul va qullar oʻz quldorlaridan qochgan yoki ozod boʻlib tugʻilganlar Karib orollarini tark etib, Liberiyaning yordami bilan Liberiyaga kelishdi. Amerika mustamlakachilik jamiyati va boshqa tashkilotlarning yordami. Sobiq Karib dengizi qullari Liberiyaga yaxshiroq hayot kechirish, ozod bo'lish va o'zini o'zi boshqarish uchun kelgan. Karib dengizi orollarini tark etgan qullarning birinchi partiyasi Barbadosdan edi, 500 dan 1000 gacha ozod qilingan Karib dengizi qullari Liberiyaga ko'chmanchilar sifatida kelishdi. Karib dengizi orollaridan kelgan ko'chmanchilarning ikkinchi guruhi Trinidad va Tobagodan 345 kishi, keyin Sent-Vinsent va Grenadin orollaridan 620 nafar, Sent-Kits va Nevisdan yana 350 nafar, Karib orollarini tark etgan ko'chmanchilarning oxirgi ikki guruhi 483 kishi edi. Grenada va Sent-Lyusiyadan kelgan ko'chmanchilarning so'nggi guruhi 400 ta sobiq Karib dengizi qullari. Ish imkoniyatlari va rivojlanishning o'sishi bilan sobiq qullar Grand Cape Mount, Bomi, Montserrado okrugi, Margibi okrugi va Liberiyaning boshqa mintaqalari orqali ko'chib o'tishdi.
Bomi okrugi, ilgari Bomi hududi sifatida tanilgan, bir vaqtlar Montserrado okrugi tarkibiga kirgan. Samuel Doning harbiy rejimi 1983-yilda Bomi okrugini tashkil etdi. Keyinchalik qonunchilik akti okrugni alohida tuzilma sifatida tasdiqladi. Bomi gola tilida "NUR" degan ma'noni anglatadi, bu okrugning maqomini Liberiyada temir rudasi qazib olish uchun birinchi sayt sifatida tan oladi. „Bomi County Profile“. Republic of Liberia: Liberia Institute of Statistics and Geo (LISGIS) — Information Services (2020). 2020-yil 24-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 24-iyun.</ref>
Liberiya kon kompaniyasi 1950 va 1960-yillarda hududda temir rudasini qazib oldi. Kompaniya o'z faoliyatini 1979-yilda yopdi „Bomi County“. Counties of Liberia. Liberia Institute of Politics and Democracy. 2020-yil 24-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 24-iyun.</ref>
Geografiya, iqlim va fasllar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Bomi okrugi 746 kvadrat milya (1,930 km2)) maydonga ega. „Table 5: Distribution of Population by County, Area and Density“. Republic of Liberia 2008 Population and Housing Census: Final Results. Republic of Liberia: Liberia Institute of Statistics and Geo (LISGIS) (2009-yil may). 2020-yil 24-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 24-iyun.</ref> Okrug shimoli-g'arbda Grand Cape Mount okrugi, shimoli-sharqda Gbarpolu va Bong okruglari, janubi-sharqda Montserrado okrugi va janubi-g'arbda Atlantika okeani bilan chegaradosh.„Bomi County Profile“. Republic of Liberia: Liberia Institute of Statistics and Geo (LISGIS) — Information Services (2020). 2020-yil 24-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 24-iyun.</ref>„Bomi County Map Showing Districts and Population Figures“. Republic of Liberia: Liberia Institute of Statistics and Geo (LISGIS) (2008). 2020-yil 24-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 24-iyun.</ref>[1].
Lofa daryosi Bomi va Grand Keyp tog'lari o'rtasidagi chegarani tashkil qiladi. Daryoning irmog'i Bomi va Gbarpolu okruglari o'rtasidagi chegaraning bir qismini tashkil qiladi. Sent-Pol daryosi Bomi va Montserrado okruglari o'rtasidagi chegaraning bir qismini tashkil qiladi.[2]
Bomi okrugining iqlimi yil davomida odatda issiq. Yilda ikki fasl bor - aprelda boshlanib, oktyabrda tugaydigan yomg'irli mavsum va noyabrdan martgacha quruq mavsum.„Bomi County Profile“. Republic of Liberia: Liberia Institute of Statistics and Geo (LISGIS) — Information Services (2020). 2020-yil 24-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 24-iyun.</ref>
Demografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]2008-yilgi Liberiya aholini ro'yxatga olish shuni ko'rsatdiki, Bomi okrugi 84,119 aholiga ega bo'lib, u Liberiyadagi aholi soni bo'yicha o'n birinchi okrugga aylandi.[3] O'sha paytda okrugda aholi zichligi har kvadrat kilometrga 113 kishini tashkil etgan (har kvadrat kilometrga 44 kishi).[3]
Bomi beshta boshliq va 18 urug'ni o'z ichiga oladi.[4] Okrugning asosiy etnik guruhlari : Gola, Dey, Mandinka va Kpelle .„Bomi County“. Counties of Liberia. Liberia Institute of Politics and Democracy. 2020-yil 24-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 24-iyun.</ref>
Resurslar va iqtisodiyoti
[tahrir | manbasini tahrirlash]Bomi okrugi resurslariga olmos, kauchuk, yogʻoch, temir rudasi, oltin, suv, tosh, qum va unumdor qishloq xoʻjaligi yerlari kiradi. Aholining 70% qishloq xoʻjaligi faoliyati bilan shugʻullanadi, shu jumladan guruch (asosiy oziq-ovqat), manokok, shirin kartoshka, eddoes, chinor, sabzavot, kauchuk, palma yogʻi va chorvachilik yoki baliqchilik ishlab chiqarish yoki ekspluatatsiya qilish. 20% biznes va savdoda ishtirok etadi. Mahalliy hukumatlar 10% ishlaydi. Sime Darbi kauchuk plantatsiyasi Liberiyada ikkinchi o'rinda turadi, okrug ichida joylashgan.[5]
Ma'muriy tumanlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Bomi toʻrt maʼmuriy tumanga boʻlingan:[6][7]
- Dewoin tumani
- Klay tumani
- Senjeh tumani
- Seuhn Makka tumani
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Liberia Political Map“. OnTheWorldMap. 2020-yil 24-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 24-iyun.
- ↑ (1) „Pictures from Bomi County“. TLC Africa 2008. 2020-yil 23-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 23-iyun.
- ↑ 3,0 3,1 „Table 5: Distribution of Population by County, Area and Density“. Republic of Liberia 2008 Population and Housing Census: Final Results. Republic of Liberia: Liberia Institute of Statistics and Geo (LISGIS) (2009-yil may). 2020-yil 24-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 24-iyun.
- ↑ „Bomi County“. Counties Statistics Info. Republic of Liberia: Liberia Institute of Statistics and Geo (LISGIS) — Information Services (2020). 2020-yil 24-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 24-iyun.
- ↑ „Bomi County“. Counties of Liberia. Liberia Institute of Politics and Democracy. 2020-yil 24-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 24-iyun."Bomi County".
- ↑ „Bomi County Profile“. Republic of Liberia: Liberia Institute of Statistics and Geo (LISGIS) — Information Services (2020). 2020-yil 24-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 24-iyun."Bomi County Profile".
- ↑ „Bomi County Map Showing Districts and Population Figures“. Republic of Liberia: Liberia Institute of Statistics and Geo (LISGIS) (2008). 2020-yil 24-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 24-iyun."Bomi County Map Showing Districts and Population Figures" (PDF).
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- „Bomi County: A Profile (DOC)“. National Transitional Government of Liberia: United Nations Mission in Liberia: UNMIL Civil Affairs Section: Bomi County (2005-yil 1-iyun). 2006-yil 30-noyabrda asl nusxadan arxivlangan.
- Voting Among the Ruins
- Liberia: Bomi County Launches "Operation Breakthrough"