Kontent qismiga oʻtish

Bolgariya bayrogʻi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Bolgariya bayrogʻi
Mamlakat Bolgariya
Mutanosibligi 3:5
Qabul qilindi 27-noyabr, 1990-yil (33 yil avval) (1990-11-27)

Bolgariya bayrogʻi (bolgarcha: знаме на България.) — oq, yashil va qizil rangli (yuqoridan pastga) uchta teng oʻlchamdagi gorizontal chiziqlardan iborat trikolor bayroqdir. Bayroq birinchi marta 1877 — 1878- yillardagi rus-turk urushidan keyin, Bolgariya mustaqillikka erishgandan keyin qabul qilingan. Hozirgi bayroq Bolgariyaning 1991-yilgi Konstitutsiyasi bilan qayta tiklangan va 1998-yilgi qonun bilan tasdiqlangan.

Tarixi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Birinchi Bolgariya imperiyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

866-yilda Rim papasi Nicholas I yaqinda oʻz xalqini xristianlashtirgan shahzoda Borisga ot dumini bayroq sifatida ishlatish amaliyotidan Muqaddas Xochni qabul qilishga oʻtishni maslahat beradi.[1]

John Skylitzes va Constantine Manasses yilnomalarining keyingi yoritilgan versiyalarida Xon Krum armiyasi monoton qizil,[2] yoki qora hoshiyali qizil rangdagi bayroqlarni koʻtargan holda tasvirlangan.[3] Buyuk Shimoʻnning qoʻshini ham turli shakldagi qizil bayroqlarni koʻtargani tasvirlangan.[3] Radzivil yilnomasida, shuningdek, 921-922 yillarda Vizantiyaga qarshi yurishda podshoh Simeon I ning qizil bayroq ostidagi armiyasi tasvirlangan, biroq 894-yildagi Vengriya bosqinining tasvirida Bolgariyaning Drastar qalʼasi yarim oy va oltili yulduz tasviri oq bayroq ostida tasvirlangan. Yuqorida aytib oʻtilgan qoʻlyozmalardagi bayroqlarning har qanday tasvirlari, qaysi fraktsiya yoki tasvir vaqtidan qatʼi nazar, har bir qoʻlyozmada ishlatiladigan umumiy rasm uslubiga juda mos keladi. Bundan tashqari, ushbu qoʻlyozmalarning hech biri Birinchi Bolgariya imperiyasi davriga tegishli emas. Shunday qilib, bu bayroqlarning tarixiyligini tekshirish mumkin emas.

Ikkinchi Bolgariya imperiyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bolgariya bayroqlarining tasvirlarini 14-15-asrlardagi turli portolan xaritalarida koʻrish mumkin. Ushbu xaritalarda bayroqlar odatda oq yoki oltin[4] fonga ega boʻlib, ularda hukmron Shishman uyining nishoni yoki qizil rangda nomaʼlum belgilar tasvirlangan.[5] Ushbu chizmalar Sharqiy Rim imperiyasi, Oltin Oʻrda yoki Serbiya imperiyasi kabi qoʻshni mamlakatlar bayroqlariga qaraganda sezilarli darajada xilma-xildir, ular bir xil xaritalarda asosan mos keladi.

Uchinchi Bolgariya davlati

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1878-yildagi rus-turk urushidan keyin Bolgariya ozod qilingandan soʻng, bayroq 1879-yilgi Tarnovo Konstitutsiyasida quyidagicha tasvirlangan:

23. Bolgariya xalqining bayrog'i uch rangli bo'lib, oq, yashil va qizil ranglardan iborat, gorizontal holatda joylashgan.

1947-yildan 1990-yilgacha Bolgariya Xalq Respublikasining gerbi oq chiziqning chap tomonida joylashgan. Unda qizil yulduz ostida va 1944-yil 9-sentyabr, Bolgariya Xalq Respublikasi tashkil topishiga olib kelgan 1944-yildagi davlat toʻntarishi kuni tasvirlangan lentaning tepasida bugʻdoy boshoqli gulchambar ichida sher tasvirlangan edi.

1990-yilda kommunizm qulagandan soʻng, oʻsha paytda kuchga kirgan Jivkov Konstitutsiyasiga oʻzgartirishlar kiritildi, shunda bayroq kommunizmdan oldingi davrga qaytarilishi mumkin edi.[6] 1991-yilda qabul qilingan Bolgariyaning yangi Konstitutsiyasi Bolgariya bayrogʻini quyidagicha tasvirlaydi:

Art. 166. Bolgariya Respublikasi bayrogʻi uch rangli boʻladi: oq, yashil va qizil yuqoridan gorizontal holatda joylashgan.

Bayroqning rasmiy maqomga ega boʻlmagan mashhur versiyasi ham keng tarqalgan. U bayroqning chap tomonida faqat oq va yashil maydonlar boʻylab joylashgan toʻliq gerbga ega.

Bayroq qonuni

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1998-yil 24-aprelda eʼlon qilingan Bolgariya Respublikasining Davlat muhri va Davlat bayrogʻi toʻgʻrisidagi qonunga muvofiq:

15. (1) Bolgariya Respublikasining davlat bayrogʻi Bolgariya davlatining mustaqilligi va suverenitetini ifodalovchi milliy ramzdir.

(2) Bolgariya Respublikasining davlat bayrogʻi uch rangli: oq, yashil va qizil maydonlar, gorizontal ravishda yuqoridan pastga qarab joylashtirilgan. Davlat bayrog'ini ko'taruvchi korpusning vertikal holatida o'rnatishda ranglar chapdan o'ngga - oq, yashil, qizil rangda joylashtirilishi kerak.

(3) Davlat bayrogʻi toʻg`ri toʻrtburchak shaklida. Alohida ranglarning maydonlari oʻlchamlari boʻyicha teng boʻlishi va chiziqlar gorizontal joylashgan boʻlishi kerak..

Ranglar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Standartlashtirish va metrologiya qoʻmitasi maʼlumotlariga koʻra, milliy bayroqda quyidagi ranglar talab qilinadi:

Bolgariya bayroqlarining ranglari (1879-yildan hozirgi kungacha)[7]
Rang sxema Oq Yashil Qizil
Pantone toʻqimachilik[8] Oqlik 80 % dan yuqori 17-5936 TCX[9] 18-1664 TCX[10]
Pantone[8] Oqlik 80 % dan yuqori 347 U 032 U
CMYK[8] 0/0/0/0 100/0/100/0 0/100/100/0
Veb ranglari[8] #FFFFFF #009B74 #D01C1F
RGB[8] 255,255,255 0,155,116 208,28,31
RAL[11] Xavfsiz RAL 6024 RAL 3028

Galereya

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ikkinchi Bolgariya imperiyasining bayroqlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Pietro Vescontening 1321-yilgi dengiz xaritasida Bolgariya bayrog'i
    Pietro Vescontening 1321-yilgi dengiz xaritasida Bolgariya bayrog'i
  • Shishmanlar sulolasining Vidin gʻarbidagi bayrogʻi xaritada (1325–1340-yillarda) Angelino Dalorto tomonidan.
    Shishmanlar sulolasining Vidin gʻarbidagi bayrogʻi xaritada (1325–1340-yillarda) Angelino Dalorto tomonidan.
  • Guillem Solerning Portolan chartida Varna ustidan Bolgariya bayrog`i belgilangan (taxminan 1385-yil)
    Guillem Solerning Portolan chartida Varna ustidan Bolgariya bayrog`i belgilangan (taxminan 1385-yil)
  • Battista Beccarioning 1426-yilgi xaritasida Bolgariya bayrogʻi
    Battista Beccarioning 1426-yilgi xaritasida Bolgariya bayrogʻi

Zamonaviy Bolgariya davlatining bayroqlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • (1879–1947, 1990–hozirgacha)
    (1879–1947, 1990–hozirgacha)
  • Bolgariyaning yon tomonidagi bayrog'i
    Bolgariyaning yon tomonidagi bayrog'i
  • (1947–1948)
    (1947–1948)
  • (1948–1967)
    (1948–1967)
  • (1967–1971)
    (1967–1971)
  • (1971–1990)
    (1971–1990)

  

Yana qarang

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Bolgariya gerbi
  • Bolgariya Milliy gvardiya boʻlinmasi

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ „Internet History Sourcebooks“. sourcebooks.fordham.edu.
  2. ↑ „Madrid Skylitzes“ (grc). World Digital Library. Qaraldi: 2019-yil 30-iyun.
  3. ↑ 3,0 3,1 „Vatican copy of the Manasses Chronicle“ (cu). Vatican Library. Qaraldi: 2019-yil 30-iyun.
  4. ↑ „Map of Battista Beccario, 1426“. Bavarian State Library. Qaraldi: 2019-yil 23-sentyabr.
  5. ↑ „Map by the Pizzigani brothers, c.1367“. Qaraldi: 2019-yil 30-iyun.
  6. ↑ „Understanding the Bulgarian Flag“. Information Bulgaria. Qaraldi: 2017-yil 8-dekabr.
  7. ↑ bg:Национално знаме на България
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 Знаме. „Институционална идентичност на българската дъжавна администрачия“. identity.egov.bg. 22-yanvar 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-noyabr 2019-yil.
  9. ↑ PANTONE. „PANTONE 17-5936 TCX Simply Green - Find a Pantone Color - Quick Online Color Tool“. Pantone.com. 2017-yil 9-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 3-iyul.
  10. ↑ PANTONE. „PANTONE 18-1664 TCX Fiery Red - Find a Pantone Color - Quick Online Color Tool“. Pantone.com. 2017-yil 9-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 3-iyul.
  11. ↑ Government of Bulgaria. „Bulgaria's National Flag“ (2005). 2009-yil 8-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 9-noyabr. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Bolgariya_bayrogʻi&oldid=3775512" dan olindi