Billie Holiday
| Billie Holiday | |
|---|---|
.jpg) | |
| Tavalludi |
Eleanora Fagan 7-aprel 1915-yil Philadelphia, Pennsylvania, A. Q. Sh. |
| Vafoti |
17-iyul 1959-yil (44 yoshda) New York City, A. Q. Sh. |
| Fuqaroligi | AQSh |
| Kasbi | Xonanda |
| Faoliyat yillari | tax. 1930-1959 |
| Turmush oʻrtogʻi |
Jimmy Monroe (turm. 1941; ajr. 1947) Joe Guy (turm. 1951; ajr. 1957) Louis McKay (turm. 1957) |
| Otasi | Clarence Holiday |
Billie Holiday (Eleanora Fagan, talaffuzi: „Eleanora Fagan“, 1915-yil 7-aprel — 1959-yil 17-iyul) — amerikalik jazz va sving musiqasi qoʻshiqchisi. Uning doʻsti va musiqiy sherigi Lester Young tomonidan „Lady day“ laqabini olgan Holiday jazz musiqasi va pop qoʻshiqlariga innovatsion taʼsir koʻrsatdi. Uning jazz instrumentalistlaridan kuchli ilhomlangan vokal uslubi iboralar va tempni boshqarishning yangi usulini yaratdi. U oʻzining ovozli talaffuzi va improvizatsiya qobiliyatlari bilan mashhur edi[1].
Hayot va martaba
[tahrir | manbasini tahrirlash]Eleanora Fagan[2][3] 1915-yil 7-aprelda[4] Filadelfiyada, afro-amerikalik turmushga chiqmagan oʻsmir er-xotin Sarah Julia „Sadie“ Fagan va Clarence Holidayning qizi boʻlib tugʻilgan. Sarah homilador boʻlgani uchun Merilend shtatining Baltimor shahridagi Sandtown-Vinchester mahallasidagi ota-onasining uyidan haydalganidan keyin 19 yoshida Filadelfiyaga koʻchib oʻtdi[5]. Ota-onasining yordamisiz u oʻzining katta, turmushga chiqqan oʻgay singlisi Eva Miller bilan Eleanorani Baltimorda qolishini kelishib oldi. Eleanora tugʻilganidan koʻp oʻtmay, Clarence jazz banjo ijrochisi va gitarachi sifatida karerasini davom ettirish uchun oilasini tark etdi[6]. Baʼzi tarixchilar Baltimor arxividagi uning tugʻilganlik toʻgʻrisidagi guvohnomasi nusxasida uning otasi „Frank DeViese“ sifatida qayd etilganligi sababli, Holidayning otaligiga eʼtiroz bildirishdi. Boshqa tarixchilar buni kasalxona yoki davlat xodimi tomonidan kiritilgan anomaliya deb hisoblashadi[2]. DeViese Filadelfiyada yashagan va Sadie Harris uni oʻz ishi orqali tanigan boʻlishi mumkin. Oʻsha paytda Sadie Fagan nomi bilan tanilgan Sadie Harris Philipp Goughga turmushga chiqdi. Lekin nikoh ikki yil ichida tugadi.
Eleanora Baltimorda oʻsgan va bolaligini juda ogʻir oʻtkazgan. Uning onasi tez-tez yoʻlovchi temir yoʻllarida xizmat qilib, oʻsha paytda „transport ishlari“ deb nomlanuvchi ishlarni olib borardi[7]. Holiday, asosan, Eva Millerning qaynonasi Martha Miller tomonidan tarbiyalangan va hayotining birinchi oʻn-yilligida onasining yoʻqligi va boshqalarning qaramogʻida boʻlishidan aziyat chekgan[7]. Holidayning 1956-yilda nashr etilgan „Lady Sings the Blues“ nomli avtobiografiyasi uning erta hayoti tafsilotlariga ziddir, biroq Styuart Nikolson qoʻshiqchining 1995-yilgi tarjimai holida koʻp narsani tasdiqlagan.