Kontent qismiga oʻtish

Bermud uchburchagi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Bermud uchburchagi, shuningdek, Iblis uchburchagi sifatida ham tanilgan. Shimoliy Atlantika okeanining gʻarbiy qismida, afsonasiga koʻra, bir qator samolyotlar va kemalar sirli tarzda gʻoyib boʻlgani aytilgan hududdir. Bu hudud gʻoyasi 20-asrning oʻrtalarida paydo boʻlgan, ammo nufuzli manbalarning koʻpchiligi qandaydir sir borligi haqidagi fikrni rad etadi[1][2][3].

Kelib chiqishi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bermud orollaridagi gʻayrioddiy gʻoyib boʻlish haqidagi eng dastlabki fikrlar Mayami Herald gazetasi muharriri Edward Van Winkle Johns tomonidan yozilgan. Ushbu fikrlar Associated Press tomonidan taqdim etilgan va 1950-yil 17-sentyabrda Amerikaning turli gazetalaridagi maqolalarda chop etilgan[4][5][6].

Ikki yil oʻtgach, Fate jurnali George X. Sandning „Sea Mystery at Our Back Door“ qisqa maqolasini nashr etdi, maqolada gʻayrioddiy hodisalar sodir boʻlgan uchburchak hududi tasvirlanadi[7]. Sand Ikkinchi jahon urushidan keyin bir nechta samolyot va kemalarning yoʻqolganini aytib berdi: sersuv kemasi Sandraning gʻoyib boʻlishi; 1945-yil dekabrida 19-reysning yoʻqolishi, AQSh Harbiy-dengiz kuchlarining beshta torpedo bombardimonchilaridan iborat guruh oʻquv missiyasi; 1948-yil yanvarda British South American Airways (BSAA) yoʻlovchi samolyoti Star Tigerning yoʻqolishi; 1948-yil mart oyida uch kishidan iborat baliq ovlash kemasining gʻoyib boʻlishi; 1948-yil dekabr oyida Puerto-Rikodan Mayamiga yoʻl olgan DC-3 charter reysi havodan yoʻqolishi va 1949-yilning yanvar oyida yoʻqolgan Star Ariel, yana bir BSAA yoʻlovchi samolyoti shular jumlasindandir[7].

19-reys The American Legion Magazine jurnalining 1962-yil aprel sonida qayta yoritilgan[8][9]. Muallif Allan V. Ekkertning yozishicha, parvoz rahbarining „Biz hech qanday yoʻnalishni boshqara olmayapmiz… hamma narsa gʻalati… okean yetarlicha koʻrinmaydi“ degan gaplari eshitilgan[9]. 1964-yil fevral oyida Vincent Gaddis Argosida „Oʻlik Bermud uchburchagi“ nomli maqola yozgan, 19-reys va boshqa gʻoyib boʻlgan kema va samolyotlar mintaqadagi gʻalati voqealar namunasining bir qismi boʻlib, voqealarning sodir boʻlishi 1840-yilga borib taqaladi[10][11]. Keyingi yili Gaddis ushbu maqola asosida "Koʻrinmas ufqlar" kitobini yozdi[12].

John Wallace Spencer (Limbo of the Lost, 1969, repr. 1973)[13], Charles Berlitz (Bermud uchburchagi, 1974)[14] va Richard Winer (Iblis uchburchagi, 1974)[15] kabi yozuvchilarning asarlari Bermurd uchburchagi haqidagi Gaddisning gʻoyalarini, gʻayritabiiy elementlarni oʻz ichiga olgan[16].

Bermud uchburchagi

Uchburchak maydon

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sandning Fate jurnalidagi maqolasida bu hudud „taxminan Florida, Bermud va Puerto-Riko bilan chegaralangan suvdagi uchburchak“ sifatida tasvirlangan[17]. Gaddis tomonidan yozilgan Argosy maqolasida maydon chegaralari yanada aniqroq qilib belgilangan[18][19]. Baʼzi yozuvchilar uni Irlandiya qirgʻoqlarigacha choʻzilgan deb taʼriflashadi[20].

Gipotetik taʼriflar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bermud uchburchagini haqiqiy hodisa sifatida qabul qilgan odamlar bir qator yondashuvlarini taklif qilishdi.

Paranormal taʼriflar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Uchburchak haqidagi gʻoyalar mualliflari voqealarni izohlash uchun bir qator gʻayritabiiy tushunchalardan foydalanganlar. Bir izohda afsonaviy, yoʻqolgan Atlantis qitʼasidan qolgan texnologiya ham sabab qilib keltiriladi. Baʼzan Atlantis hikoyasiga Bagama orollaridagi Bimini oroli yaqinidagi Bimini yo'li deb nomlanuvchi suv osti toshi shakllanishi bogʻliq boʻlib, u baʼzi taʼriflarga koʻra aynan shu uchburchakda joylashgan deyiladi[21].

Baʼzilar Bermud uchburchagi hududida parallel koinot mavjudligini taxmin qilishadi, bu esa uning atrofidagi ob’ektlarni parallel koinotga singdiruvchi vaqt/fazoning oʻzgarishiga olib keladi deb ishoniladi[22]. Boshqalar esa voqealarni NUJlarga bogʻlaydilar[23]. Charles Berlitz, anomal hodisalar boʻyicha turli kitoblar muallifi, uchburchakda sodir boʻlgan voqealarni anomal yoki tushunarsiz kuchlar bilan bogʻlaydigan bir nechta nazariyalarni sanab oʻtgan[24].

Tabiiy taʼriflar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kompasning oʻzgarishi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kompas muammolari koʻplab uchburchak hodisalarida keltirilgan iboralardan biridir. Baʼzilar bu hududda gʻayrioddiy magnit anomaliyalar mavjud boʻlishi mumkinligini nazariya qilgan boʻlsa-da[25], bunday anomaliyalar shu kungacha topilmagan[26].

Gulf oqimi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Koʻrfaz oqimi (Florida oqimi) asosan Meksika koʻrfazidan boshlanib, Florida boʻgʻozi orqali Shimoliy Atlantikaga oqib oʻtadigan termohalin aylanishi bilan boshqariladigan asosiy sirt oqimidir[27].

Inson xatosi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Har qanday samolyot yoki kemaning yoʻqolishi bilan bogʻliq rasmiy soʻrovlarda eng koʻp keltirilgan tushuntirishlardan biri bu inson xatosidir[28]. Insonning qaysarligi biznesmen Harvey Konoverning 1958-yil 1-yanvarda Florida janubidagi boʻron orasidan suzib yurgan Revonoc yelkanli yaxtasini yoʻqolishiga sabab boʻlgan[29].

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ Kusche, 1975.
  2. ↑ „The Case of the Bermuda Triangle“. NOVA / Horizon. 27 June 1976. PBS.
  3. ↑ „Bermuda Triangle“. Gas Hydrates at the USGS. Woods Hole. 2012-yil 23-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  4. ↑ Jones, E.V.W.. „Same Big World: Sea's Puzzles Still Baffle Men In Pushbutton Age“. Associated Press (1950-yil 16-sentyabr).
  5. ↑ „Air, Sea Mysteries Show It Is Still a Big World“. Arizona Daily Star. Associated Press (1950-yil 17-sentyabr), s. 10B. Qaraldi: 2023-yil 31-dekabr.
  6. ↑ „Unsolved Disappearances: Mysteries of Air, Sea Remind Moderns Shrinking World Still Swallows Up Men“. Battle Creek Enquirer. Associated Press (1950-yil 17-sentyabr), s. II-2. Qaraldi: 2023-yil 31-dekabr.
  7. ↑ 7,0 7,1 Sand, George X. (October 1952). "Sea Mystery at Our Back Door". Fate (31): 11–17. 
  8. ↑ Allen W. Eckert (April 1962). „The Mystery of The Lost Patrol“. The American Legion Magazine. Cited in James R. Lewis (editor), Satanism Today: An Encyclopedia of Religion, Folklore, and Popular Culture, page 72, segment by Jerome Clark (ABC-CLIO, Inc., 2001). ISBN 1-57607-292-4
  9. ↑ 9,0 9,1 Eckert, Allan W. (April 1962). „The Mystery of the Lost Patrol“. The American Legion Magazine. 72-jild. 12–13, 39–41-bet. Qaraldi: 31 December 2023 — Internet Archive.
  10. ↑ Gaddis, Vincent (1964). „The Deadly Bermuda Triangle“. Argosy — physics.smu.edu.
  11. ↑ Regal, Brian „Bermuda Triangle“, . Pseudoscience: A Critical Encyclopedia (en). ABC-CLIO, 15 October 2009 — 36–38-bet. ISBN 978-0-313-35508-0. 
  12. ↑ Gaddis, Vincent. Invisible Horizons. Chilton Company, 1965. 
  13. ↑ Spencer, 1969.
  14. ↑ Berlitz, 1974.
  15. ↑ Winer 1974
  16. ↑ Hagen, L. Kirk (March 2004). "Strange fish: the scientifiction of Charles F. Berlitz, 1913–2003". Skeptic (Altadena, CA). Archived from the original on 9 November 2007. https://web.archive.org/web/20071109201602/http://www.accessmylibrary.com/coms2/summary_0286-12789881_ITM. 
  17. ↑ Sand, George X. (October 1952). "Sea Mystery at Our Back Door". Fate (31): 11–17. 
  18. ↑ Gaddis, Vincent (1964). „The Deadly Bermuda Triangle“. Argosy — physics.smu.edu.
  19. ↑ „Frequently Asked Questions: Bermuda Triangle Fact Sheet“. US Department of Defense (1998). 2016-yil 21-noyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  20. ↑ „The Case of the Bermuda Triangle“. NOVA / Horizon. 27 June 1976. PBS.
  21. ↑ Shinn, Eugene A. (January 2004). "A Geologist's Adventures with Bimini Beachrock and Atlantis True Believers". Skeptical Inquirer (Amherst, New York). Archived from the original on 6 April 2007. https://web.archive.org/web/20070406124939/http://www.csicop.org/si/2004-01/geologists-adventures.html. 
  22. ↑ Michel. „Disappearances of People and Ships in the Bermuda Triangle May Be Caused by a Warp Sucking Them Into a Parallel Universe“. Qaraldi: 2022-yil 7-yanvar.
  23. ↑ Cochran-Smith, Marilyn (2003). "Bermuda Triangle: dichotomy, mythology, and amnesia". Journal of Teacher Education (Thousand Oaks, California: SAGE Publications) 54 (4): 275. doi:10.1177/0022487103256793. 
  24. ↑ Berlitz, 1974.
  25. ↑ „Bermuda Triangle“. US Navy. 2002-yil 2-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 26-may.
  26. ↑ „National Geomagnetism Program | Charts | North America | Declination“. United States Geological Survey. 2010-yil 27-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 28-fevral.
  27. ↑ Winer 1974, ss. 145–146
  28. ↑ Mayell. „Bermuda Triangle: Behind the Intrigue“. National Geographic News. National Geographic Society (2003-yil 15-dekabr). 2018-yil 6-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 13-yanvar.
  29. ↑ Scott, Thomas A., Captain. Histories & Mysteries: The Shipwrecks of Key Largo, 1st, Best Publishing Company, 1994 — 124-bet. ISBN 0941332330. 

Yana qarang

[tahrir | manbasini tahrirlash]
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Bermud_uchburchagi&oldid=5253136" dan olindi