Baliqlikoʻl
Shanliurfa shahar markazining janubi-gʻarbida joylashgan va Ibrohim paygʻambar tomonidan olovga tashlangan deb hisoblangan bu ikki koʻl (Ayn-i Zeliha va Halil-Ur Rahman koʻllari) Baliqlikoʻl (Ayn-i Zeliha va Halil-Ur Rahman koʻllari) baliqlari bilan Islom olami uchun mifologik jihatdan muqaddasdir (sazangiller)[1] va Turkiyaning eng koʻp tashrif buyuriladigan tarixiy joylaridan biri.
Tarixiy va ilmiy maʼlumotlarga koʻra, Baliqlikoʻl hovuzlari yarmi ayol yarimi baliq boʻlgan maʼbuda Atargatis uchun qurilgan qadimgi butparast (butparast) ibodatxonalardir[2]. Taxminlarga koʻra, u miloddan avvalgi 1000-300 yillar oraligʻida nomaʼlum bir vaqtda qurilgan. Bugungi kunda Isroil, Livan va Suriyada Atargatis maʼbudasiga bagʻishlangan baliq hovuzlari mavjud boʻlib, u yerda baliqqa tegish va uni isteʼmol qilish taqiqlanadi[3].
Baliqlikoʻl platosida islom mifologiyasidan tashqari yahudiy va nasroniy mifologiyalari ham mavjud[4][5].
1970-yillarga qadar koʻllarda suzish boʻyicha musobaqalar oʻtkazib kelinsa, 1970-yillardan keyin koʻlga muqaddas nom berildi va koʻllarda suzish, baliq isteʼmol qilish taqiqlandi.
Undagi baliq muqaddas, uni yeganlar kasal boʻlib qoladi, deyishadi xalq orasida. Koʻlda moʻylovli sazanning bir turi bor. Bu tur zaharli boʻlgani uchun uni isteʼmol qilish inson salomatligi uchun noqulaydir.
Meʼmor Merih Qoraarslon tomonidan arxitektor Behruz Chiniji maslahati ostida ishlab chiqilgan “Dergah va Baliqlikoʻl obodonlashtirish loyihasi" ning qayta tiklanishi bilan hozirgi koʻrinishiga erishdi. Loyiha 1992 yilda boshlangan va uning katta qismi 2000 yilda yakunlangan. Bugungi kunda u xuddi shu loyiha nomi ostida qisman restavratsiya qilinmoqda[6][7].
Manba
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Balık türü“. 13 nisan 2021da asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ „Işıksızın karanlık düşü“ (Türkçe). soL (7 ocak 2017). 7 ocak 2017da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2 mayıs 2022.
- ↑ Glueck (1937), note 4
- ↑ „Seyyah Egeria'nın anlatıları“. Aytuğ Arslan. Dergipark. 13-martda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ Karel Van Der Toorn and P. W. Van Der Horst, "Nimrod Before and After the Bible, „ 19.
- ↑ „Balıklıgöl makalesi“. Degipark. 3 şubat 2022da asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ „Şanlıurfa'da Canlanan Tarih“. Cihat Kürkçüoğlu (1995). 2 kasım 2021da asl nusxadan arxivlangan.