Bülent Ecevit
„“Mustafo Bulent Ajavit (turkcha: Mustafa Bülent Ecevit; 1925-yil 28-may, Istanbul — 2006-yil 5-noyabr, Anqara) — shoir, jurnalist, publitsist, partiya raisi, bosh vazir va siyosatchi. [1]
Haqida
[tahrir | manbasini tahrirlash]Kastamonida tugʻilgan Ahmad Faxri Ajavit, otasi asli janubi-sharqdan koʻchib kelgan kurd oʻqituvchisining oʻgʻli, Anqara yuridik fakulteti professori boʻlgan.[2][3] Uning onasi Fatma Nazli (millati bosniyalik) rassom edi. 1944-yilda Robert kollejini tugatgan Bulent Ajavit [4]oʻz ishini oʻsha-yili Matbuot Bosh boshqarmasida tarjimon sifatida boshladi. 1946-yilda u sinfdoshi Rahshan (Orol) Ecevitga uylandi.
U turli vaqtlarda Anqara, Zonguldag va Istanbuldan parlament aʼzosi boʻlgan. U Vakillar Majlisining aʼzosi, Respublikachilar Xalq partiyasi va Demokratik chap partiyaning raisi etib saylandi. U Turkiyaning Mehnat vaziri, Davlat vaziri, Bosh vazirning yordamchisi va Bosh vazir lavozimlarida ishlagan. Oliy maʼlumotga ega boʻlmaganligi sababli u Turkiya prezidentligiga nomzodini qoʻyolmadi.
1974-yildan 2002-yilgacha toʻrt marta Turkiyaning turli vaqtlarda bosh vaziri boʻlib ishlagan. [4]1972-1980-yillarda Respublikachilar Xalq partiyasining raisi, 1987-2004-yillarda Demokratik chap partiyaning raisi boʻlgan. 1961-1965-yillar orasida u Ismet Inyonu tomonidan tashkil etilgan hukumatlardagi mehnat vaziri sifatida qatnashdi. U turk siyosiy hayotining eng muhim shaxslaridan biriga aylandi. Ecevit, 1974-yilda „Ayse taʼtilga chiqsin“. parol bilan Kipr operatsiyasini amalga oshirdi. 1999-yilda u PKK etakchisi Abdulla Oʻcalanning Keniyada qoʻlga olinib, Turkiyaga olib kelinishini taʼminladi. U Madinada Harem Shayx Hoji Emin Poshodan meros boʻlib qolgan katta merosni 2005-yilda turk ziyoratchilaridan foyda olish sharti bilan diniy ishlar raisligiga davlatga topshirdi.
12-sentabr toʻntarishidan soʻng, Ecevit boshqa barcha partiyalarning taniqli shaxslari qatorida 10-yilga siyosatdan chetlashtirildi. Uning siyosiy taqiqlari davom etar ekan, Demokratik chap partiyasi uning rafiqasi Raxsan Ecevit raisligida tashkil etilgan. 1987-yilda boʻlib oʻtgan referendum bilan siyosiy taqiq bekor qilinganda, u DSP boshligʻi boʻldi. U 1987-yilgi Turkiyada boʻlib oʻtgan umumiy saylovlarda partiyasi deputatlik oʻrni ololmagach, faol siyosat va prezidentlik lavozimidan ketishini eʼlon qildi. Biroq, u 1989-yilda faol siyosatga qaytdi. 1999-yilda tashkil etilgan DSP-MHP-ANAP koalitsiyasida yana bosh vazir boʻldi. 2000-yilgi prezidentlik saylovlarida u oliy maʼlumotga ega boʻlmaganligi sababli prezidentlikka nomzodini qoʻyolmadi va koalitsiya partiyalarining ushbu qoidani oʻzgartirish toʻgʻrisidagi taklifini va prezidentlik taklifini rad etdi. U 2004-yilda boʻlib oʻtgan 6-oddiy Kongress bilan faol siyosatni tark etdi. 2006-yil 5-noyabr, yakshanba kuni qon aylanishi va nafas olish etishmovchiligi natijasida vafot etdi.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Bülent Ecevit Biyografi.info.“.
- ↑ Yeni Safak Online : Ecevitʼin Soyağacı : 'Kürtzade Ecevitʼ (Wayback Machine saytida 2013-11-07 sanasida arxivlangan)
- ↑ Hürriyet gazetesi web arşivi : Meğer Ecevit Kürt kökenli imiş
- ↑ 4,0 4,1 „Bülent Ecevit Kimdir ? - Bülent Ecevit Hayatı ve Biyografisi“.
.svg)