Kontent qismiga oʻtish

Andoza:Kimyoviy unsur 2/doc

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Ogohlantirish

[manbasini tahrirlash]

Bu yerda keltirilgan maʼlumotlarning hammasi ham toʻgʻri emas. Bu yerdagi qiymatlar faqat misol uchun keltirilgan.

Geliyning davriy jadvaldagi oʻrni
2 VodorodGeliyLitiy
-

He

Ne
Kimyoviy unsurlar davriy jadvaliVodorodGeliyLitiyBerilliyBorUglerodAzotKislorodFtorNeonNatriyMagniyAlyuminiyKremniyFosforOltingugurtXlorArgonKaliyKalsiySkandiytitanVanadiyXromMarganetsTemirKobaltNikelMisRuxGalliyGermaniyMargimushSelenBromKriptonRubidiyStronsiyIttriySirkoniyNiobiyMolibdenTexnetsiyRuteniyRodiyPalladiyKumushKadmiyIndiyQalaySurmaTellurYodKsenonSeziyBariyLantanSeriyPrazeodimNeodimPrometiySamariyYevropiyGadoliniyTerbiyDisproziyGolmiyErbiyTuliyItterbiyLyutetsiyGafniytantalVolframReniyOsmiyIridiyPlatinaOltinSimobTalliyQoʻrgʻoshinVismutPoloniyAstatRadonFransiyRadiyAktiniyToriyProtaktiniyuranNeptuniyPlutoniyAmeritsiyKyuriyBerkliyKaliforniyEynshteyniyFermiyMendeleviyNobeliyLourensiyRezerfordiyDubniySiborgiyBoriyXassiyMeytneriyDarmshtadtiyRentgeniyKopernitsiyUnuntriyFleroviyUnunpentiyLivermoriyUnunseptiyUnunoktiy
Kimyoviy unsurlar davriy jadvali
2He
Oddiy moddaning tashqi koʻrinishi
Gazrazryad naychasida geliyning nurlanishi
Rangsiz, taʼmsiz va hidsiz inert gaz
Allotropik shakllari yoʻq
Atom xossalari
Nomlanishi, belgisi, raqami Geliy, He, 2
Guruhi turi Inert gazlar
Guruhi, davri, bloki 18, 1, s
Atomi massasi
(molyar massasi)
4,002602 m. a. b. (g/mol)
Elektron konfiguratsiyasi 1s2
Elektron qobiq boʻyicha elektronlari 2
Atomi radiusi 31 pm
Kimyoviy xossalari
Kovalent radiusi 32 pm
Van-der-Vaals radiusi 140 pm
Ion radiusi 26 pm
Elektrmanfiyligi 0,8 (Poling shkalasi boʻyicha)
Elektrod potensiali 1
Oksidlanish darajalari 0
Ionlanish energiyasi 1‑chisi: 2372,3 kJ/mol (eV)
2‑chisi: 5250,5 kJ/mol (eV)
3‑chisi: 7856,5 kJ/mol (eV)
Oddiy moddaning termodinamik xossalari
Termodinamik fazasi Gaz
Zichligi (n.sh.da) 0,1786 g/sm³
Zichligi (n.sh.da) 0,1795 g/sm³
Zichligi (n.sh.da) 0,1765 g/sm³
Zichligi (e.h.da) 0,11 g/sm³
Erish harorati 1,15 K
Qaynash harorati 4,22 K
Uchlangan nuqtasi 4 K (-269°C), 2 kPa
S. erish issiqligi 0,0138 kJ/mol
S. erish issiqligi 0,12 kJ/mol
S. bugʻlanish issiqligi 0,0829 kJ/mol
Molyar issiqlik sigʻimi 20,786 J/(K·mol)
Molyar issiqlik sigʻimi 20,25 J/(K·mol)
Molyar hajmi 22.4 sm³/mol
Toʻyingan bugʻ bosimi (ITS-90 boʻyicha)
P (Pa) 1 10 100 1 K 10 K 100 K
T (K) da 0,001 0,12 1,23 1,67 2,48 4,21
Toʻyingan bugʻ bosimi (ITS-90 boʻyicha)
P (Pa) 1 10 100 1 K 10 K 100 K
T (K) da 2 3 1,23 1,67 2,48 4,21
Oddiy moddaning kristall panjarasi
Kristall tuzilishi hexagonal close-packed (hcp)
Geliyning hexagonal close packed kristall tuzilishi
Panjara parametrlari: a = 4.123 Å
c = 6.24 Å
c/a nisbati 1.5134610720349
Debay harorati 25 K
Boshqa xarakteristikalari
Magnit tuzilishi 4
Solishtirma qarshiligi 1 Om·m
Solishtirma qarshiligi (0 °C) 2 Om·m
Solishtirma qarshiligi (20 °C) 3 Om·m
Issiqlik oʻtkazuvchanligi (300 K) 5 Vt/(m·K)
Issiqlik oʻtkazuvchanligi (300 K) 6 Vt/(m·K)
Issiqlik oʻtkazuvchanligi (300 K) 7 Vt/(m·K)
Harorat oʻtkazuvchanligi (300 K) 8 mm²/s
Issiqlikdan kengayishi 9
Issiqlikdan kengayishi (25 °C) 10
Tovush tezligi 972 m/s
Tovush tezligi (20 °C) 972 m/s
Tovush tezligi (n.sh.da) 972 m/s
Yung moduli 15 GPa
Siljish moduli 16 GPa
Hajmiy elastiklik moduli 14 GPa
Puasson koeffitsienti 17
Moos qattiqligi 2
Moos qattiqligi 3
Vikkers qattiqligi 4 MPa
Brinell qattiqligi 5 MPa
CAS raqami 7440-59-7
Emission spektri
438.793 nm443.755 nm447.148 nm471.314 nm492.193 nm501.567 nm504.774 nm587.562 nm667.815 nm
Geliyning tarixi
Topilgan joyi quyosh
Kashf qilingan yili 1895
Kashfiyotchisi (b.) oy
Nomlagan shaxsi odam
Nomlanish yili 1902
Nomlanishi k.n.sh. quyosh sharafiga
Geliydan foydalanish
Qishloq xoʻjaligida 25
Sanoatda 5
Ilmiy sohada 6
Tibbiyotda dori
Harbiy sohada 15
Geliy jahon miqyosida
Jahon zaxiralari 25  ming tonna
Koniga boy davlatlar Rossiya
Ishlab chiqarilishi (d.b.) 250  ming tonna/yil
Ishlab chiqaruvchilar (e.y.) 69
Tan narxi 25  $ (AQSH)/tonna
Eksportchilari (e.y.) 12
Importchilari (e.y.) 22
Eng uzoq yashovchan izotoplari
Izo IT YYD YSH YE (MeV) YM
64Zn 48.6% >2.3×1018 y (β+β+) 1.096 64Ni
65Zn sin 243.8 k ε 1.3519 65Cu
γ 1.1155
66Zn 27.9% 66Zn stabil 36 ta neytronlar bilan
67Zn 4.1% 67Zn stabil 37 ta neytronlar bilan
68Zn 18.8% 68Zn stabil 38 ta neytronlar bilan
69Zn sin 56 min β 0.906 69Ga
69mZn sin 13.76 st β 0.906 69Ga
70Zn 0.6% >1.3×1016 y (ββ) 0.998 70Ge
71Zn sin 2.4 min β 2.82 71Ga
71mZn sin 3.97 k β 2.82 71Ga
72Zn sin 46.5 st β 0.458 72Ga

yaxshi

{{Kimyoviy unsur 2
|nomi=Geliy
|belgisi=He
|raqami=2
|yuqorigi=-
|pastki=[[Neon|Ne]]
|turi=Inert gazlar
|guruhi=18
|davri=1
|bloki=s
|tashqi koʻrinishi=[[File:Helium discharge tube.jpg|230px|Gazrazryad naychasida geliyning nurlanishi ]] 
|imzosi=Rangsiz, taʼmsiz va hidsiz [[inert gaz]]
|allotropik shakllari=yoʻq
|atomi massasi=4,002602
|elektron konfiguratsiyasi=1s<sup>2</sup>
|elektron qobigʻi=2
|atomi radiusi=31
|kovalent radiusi=32
|Van-der-Vaals radiusi=140
|ion radiusi=26
|elektrmanfiyligi=0,8
|elektrod potensiali=1
|oksidlanish darajalari=0
|ionlanish energiyasi 1=2372,3
|ionlanish energiyasi 2=5250,5
|ionlanish energiyasi 3=7856,5
|fazasi=Gaz
|zichligi=0,1786
|zichligi2=0,1795
|zichligi3=0,1765
|zichligi eh=0,11
|erish harorati=1,15
|qaynash harorati=4,22
|uchlangan nuqtasi K=4
|uchlangan nuqtasi kPa=2
|kritik nuqtasi К=5,19
|kritik nuqtasi MPa=0,227
|erish issiqligi =0,0138
|erish issiqligi2=0,12
|bugʻlanish issiqligi=0,0829
|issiqlik sigʻimi=20,786
|issiqlik sigʻimi2=20,25
|molyar hajmi=22.4
|tb bosimi 1=0,001
|tb bosimi 10=0,12
|tb bosimi 100=1,23
|tb bosimi 1 k=1,67
|tb bosimi 10 k=2,48
|tb bosimi 100 k=4,21
|toʻyingan bugʻ=(ITS-90 boʻyicha)
|tb bosimi 1 2=2
|tb bosimi 10 2=3
|tb bosimi 100 2=1,23
|tb bosimi 1 k 2=1,67
|tb bosimi 10 k 2=2,48
|tb bosimi 100 k 2=4,21
|toʻyingan bugʻ 2=(ITS-90 boʻyicha)
|kristall tuzilishi=hexagonal close packed
|c=6.24
|a=4.123
|Debay harorati=25
|magnit tuzilishi=4
|solishtirma qarshiligi=1
|solishtirma qarshiligi 0=2
|solishtirma qarshiligi 20=3
|issiqlik oʻtkazuvchanligi=5
|issiqlik oʻtkazuvchanligi2=6
|issiqlik oʻtkazuvchanligi3=7
|harorat oʻtkazuvchanligi=8
|issiqlikdan kengayishi=9
|issiqlikdan kengayishi 25=10
|tovush tezligi=972
|tovush tezligi 20=972
|tovush tezligi n.sh.=972
|Yung moduli=15
|siljish moduli=16
|hajmiy elastiklik moduli=14
|Puasson koeffitsienti=17
|Moos qattiqligi=2
|Moos qattiqligi2=3
|Vikkers qattiqligi=4
|Brinell qattiqligi=5
|izotoplari={{Geliy izotoplari}}
|izotop tarqalganligi=95
|T<sub>1/2</sub>=12 yil
|yemirilish shakli=beta
|yemirilish energiyasi=25
|yemirilish mahsuli=litiy
|izotoplar tavsifi=yaxshi
|CAS qayd raqami=7440-59-7
|spektri=Helium spectrum visible.png\438.793\443.755\447.148\471.314\492.193\501.567\504.774\587.562\667.815
|topilgan joyi=quyosh
|kashf qilingan yili=1895
|kashfiyotchisi=oy
|nomlagan shaxsi=odam
|nomlanish yili=1902
|nomlanishi=quyosh 
|qishloq xoʻjaligida=25
|sanoatda=5
|ilmiy sohada=6
|tibbiyotda=dori
|harbiy sohada=15
|jahon zaxiralari=25
|koniga boy davlatlar=[[Rossiya]]
|ishlab chiqarilishi=250
|ishlab chiqaruvchilar=69
|tan narxi= 25
|eksportchilari=12
|importchilari=22
|izotoplari=
{{Kimyoviy unsur 2/izotoplar yemirilishi | mn=64 | belgi=Zn | it=48.6% | yyd=[[1 E19 s va koʻproq|>2.3×10<sup>18</sup> y]] | ysh=([[Ikkilangan beta emirilish|β<sup>+</sup>β<sup>+</sup>]]) | ye=1.096 | link1=nikel-64 | pn=64 | ps=Ni}}
{{Kimyoviy unsur 2/izotoplar yemirilishi2 | mn=65 | belgi=Zn | it=[[sintetik radioizotop|sin]] | yyd=[[1 E7 s|243.8 k]]
 | ysh1=[[elektron tutilish|ε]] | ye1=1.3519 | link1=mis-65 | pn1=65 | ps1=Cu
 | ysh2=[[gamma nurlanish|γ]] | ye2=1.1155 | pn2= | ps2=– }}
{{Kimyoviy unsur 2/stabil izotoplar | mn=66 | belgi=Zn | it=27.9% | n=36 |firstlinks=yes}}
{{Kimyoviy unsur 2/stabil izotoplar | mn=67 | belgi=Zn | it=4.1% | n=37 |firstlinks=no}}
{{Kimyoviy unsur 2/stabil izotoplar | mn=68 | belgi=Zn | it=18.8% | n=38 |firstlinks=no}}
{{Kimyoviy unsur 2/izotoplar yemirilishi | mn=69 | belgi=Zn | it=sin | yyd=[[1 E3 s|56 min]] | ysh=[[beta yemirilish|β<sup>−</sup>]] | ye=0.906 | link1=galliy-69 | pn=69 | ps=Ga }}
{{Kimyoviy unsur 2/izotoplar yemirilishi | mn=69[[meta state|m]] | belgi=Zn | it=sin | yyd=[[1 E4 s|13.76 st]] | ysh=β<sup>−</sup> | ye=0.906 | pn=69 | ps=Ga }}
{{Kimyoviy unsur 2/izotoplar yemirilishi | mn=70 | belgi=Zn | it=0.6% | yyd=[[1 E19 s va koʻproq|>1.3×10<sup>16</sup> y]] | ysh=([[Ikkilangan beta emirilish|β<sup>−</sup>β<sup>−</sup>]]) | ye=0.998 | link1=germaniy-70 | pn=70 | ps=Ge}}
{{Kimyoviy unsur 2/izotoplar yemirilishi | mn=71 | belgi=Zn | it=sin | yyd=[[1 E2 s|2.4 min]] | ysh=β<sup>−</sup> | ye=2.82 | link1=galliy-71 | pn=71 | ps=Ga}}
{{Kimyoviy unsur 2/izotoplar yemirilishi | mn=71m | belgi=Zn | it=sin | yyd=[[1 E5 s |3.97 k]] | ysh=β<sup>−</sup> | ye=2.82 | pn=71 | ps=Ga}}
{{Kimyoviy unsur 2/izotoplar yemirilishi | mn=72 | belgi=Zn | it=sin | yyd=[[1 E5 s|46.5 st]] | ysh=β<sup>−</sup> | ye=0.458 | link1=galliy-72 | pn=72 | ps=Ga}}
|izotoplar tavsifi=yaxshi
}}
  • Mulohaza. Agar haroratlar yonida oʻlchov birligi koʻrsatilmagan boʻlsa, u holda kelvinda hisoblanadi va bu holda oʻnliklarni ajratuvchi nuqta (vergul emas) (ayniqsa, „uchlangan nuqta“ va kristall panjara („a“ va „c“) qiymatini kiritishda) zarurdir.


Koʻchirish uchun

[manbasini tahrirlash]
{{Kimyoviy unsur 2
|nomi=
|belgisi=
|raqami=
|yuqorigi=
|pastki=[[|]]
|turi=
|guruhi=
|davri=
|bloki=
|tashqi koʻrinishi=[[File:Tasvir nomi.jpg|230px|sharhi]] 
|imzosi=
|atomi massasi=
|elektron konfiguratsiyasi=[[[oldingi unsur nomi|va belgisi]]]
|elektron qobigʻi=
|atomi radiusi=3
|kovalent radiusi=
|Van-der-Vaals radiusi=
|ion radiusi=
|elektrmanfiyligi=
|elektrod potensiali=
|oksidlanish darajalari=
|ionlanish energiyasi 1=
|ionlanish energiyasi 2=
|ionlanish energiyasi 3=
|fazasi=
|zichligi=
|zichligi2=
|zichligi3=
|zichligi eh=
|erish harorati=
|qaynash harorati=
|uchlangan nuqtasi K=
|uchlangan nuqtasi kPa=
|kritik nuqtasi К=
|kritik nuqtasi MPa=
|erish issiqligi =
|erish issiqligi2=
|bugʻlanish issiqligi=
|issiqlik sigʻimi=
|issiqlik sigʻimi2=
|molyar hajmi=
|tb bosimi 1=
|tb bosimi 10=
|tb bosimi 100=
|tb bosimi 1 k=
|tb bosimi 10 k=
|tb bosimi 100 k=
|toʻyingan bugʻ=(ITS-90 boʻyicha)
|tb bosimi 1 2=
|tb bosimi 10 2=
|tb bosimi 100 2=
|tb bosimi 1 k 2=
|tb bosimi 10 k 2=
|tb bosimi 100 k 2=
|toʻyingan bugʻ 2=(ITS-90 boʻyicha)
|kristall tuzilishi=
|c=
|a=
|Debay harorati=
|magnit tuzilishi=
|solishtirma qarshiligi=
|solishtirma qarshiligi 0=
|solishtirma qarshiligi 20=
|issiqlik oʻtkazuvchanligi=
|issiqlik oʻtkazuvchanligi2=
|issiqlik oʻtkazuvchanligi3=
|harorat oʻtkazuvchanligi=
|issiqlikdan kengayishi=
|issiqlikdan kengayishi 25=
|tovush tezligi=
|tovush tezligi 20=
|tovush tezligi n.sh.=
|Yung moduli=
|siljish moduli=
|hajmiy elastiklik moduli=
|Puasson koeffitsienti=
|Moos qattiqligi=
|Moos qattiqligi2=
|Vikkers qattiqligi=
|Brinell qattiqligi=
|CAS qayd raqami=
|spektri=
|topilgan joyi=
|kashf qilingan yili=
|kashfiyotchisi=
|nomlagan shaxsi=
|nomlanish yili=
|nomlanishi=
|qishloq xoʻjaligida=
|sanoatda=
|ilmiy sohada=
|tibbiyotda=
|harbiy sohada=
|jahon zaxiralari=
|koniga boy davlatlar=
|ishlab chiqarilishi=
|ishlab chiqaruvchilar=
|tan narxi=
|eksportchilari=
|importchilari=
|izotoplari=
|izotoplar tavsifi=
}}