Ad-Dahhok ibn Qays al-Fihriy
| Al-Dahhok ibn Qays al-Fihriy arabcha: الضَّحَّاك بْنِ قَيْس الْفِهْرِيّ | |
|---|---|
| Damashq hokimi | |
|
Mansab davri 680 – 684 | |
| Hukmdor |
Muoviya II (h. 683–684) Yazid I (h. 680–683) |
| Kufa hokimi | |
|
Mansab davri 675 – 678 | |
| Hukmdor | Muoviya I (h. 661–680) |
| Oʻtmishdoshi | Abdulloh ibn Xolid ibn Asid |
| Vorisi | Abdurahmon ibn Ummu al-Hakam as-Saqafiy |
| Shaxsiy maʼlumotlari | |
| Vafoti |
684-yil 18-avgust Marj Rahit (Damashqning shimoliy chekka qismlari) |
| Munosabatlari | Fotima binti Qays (opasi) |
| Bolalari | Abdurahmon |
| Ota-onasi | Qays al-Fihriy |
Al-Dahhak ibn Qays al-Fihriy (arabcha: الضَّحَّاك بْنِ قَيْس الْفِهْرِيّ) (684-yilning avgust oyida vafot etgan) – Umaviylar xalifaligi generali, xavfsizlik kuchlari rahbari. Xalifalar Muoviya I, Yazid I va Muoviya II hukmronligi davrida Damashq hokimi boʻlib xizmat qilgan. Uzoq vaqt davomida Umaviylarga sodiq boʻlgan, biroq xalifalarning vafotidan soʻng taxtga daʼvogar shaxs Abdulloh ibn az-Zubayrning tarafiga oʻtib ketgan.
Hayoti
[tahrir | manbasini tahrirlash]Dahhok ibn Qays al-Fihriy Qurayshning Fihr qabilasi boshligʻi boʻlgan[1]. U Banu Muharib ibn Fihr qabilasidan edi[2]. Al-Dahhok Suriyaning musulmon hokimi Muoviya ibn Abu Sufyonning eng birinchi tarafdorlaridan boʻlib, unga sohib ash-shurta (xavfsizlik kuchlari yoki tanlangan qoʻshinlar boshligʻi) boʻlib xizmat qilgan. Keyinchalik, Muoviya uni Jund Damashqqa (Damashq harbiy okrugi) hokim etib tayinlagan. 656-yilda al-Dahhok xalifa Alining tarafdori Malik al-Ashtarni Harron va Raqqa oʻrtasidagi tekislikda magʻlub etib, uni Mosulga chekinishga majbur qilgan. Muoviya va Ali oʻrtasida boʻlib oʻtgan Siffin jangida Dahhok Suriya piyoda qoʻshinlariga qoʻmondonlik qilgan. Soʻngra xalifa Alining tarafdorlariga qarshi kurashish maqsadida Hijozga yuborilgan, ammo uning 3000 kishilik qoʻshinini Hujr ibn Adiy al-Kindiy tomonidan qarshilikka uchragan[3].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Dietrich, A. (1965). "Al-Dahhak ibn Kays al-Fihri". in Lewis, B.. Encyclopaedia of Islam. Volume II: C–G (2nd nashri). Leiden: E. J. Brill. 89–90 b. OCLC 495469475. https://referenceworks.brillonline.com/search?s.q=Al-Dahhak+ibn+Kays+al-Fihri&s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=Search.
- Donner, Fred M.. The Early Islamic Conquests. Princeton: Princeton University Press, 1981. ISBN 978-1-4008-4787-7.
- The Unique Necklace, Volume III. Reading: Garnet Publishing Limited & Southern Court, 2011. ISBN 978-1-85964-240-5.
- . Theophilus of Edessa's Chronicle and the Circulation of Historical Knowledge in Late Antiquity and Early Islam. Liverpool: Liverpool University Press, 2011. ISBN 978-1-84631-697-5.
