2018-yilgi Qishki Olimpiada o‘yinlari
2018-yilgi Qishki Olimpiada oʻyinlari (inglizcha: 2018 Winter Olympics, fransuzcha: Jeux Olympiques d’hiver de 2018, rasmiy nomi: XXIII qishki Olimpiya oʻyinlari) – 2018-yil 9-fevraldan—25-fevralgacha boʻlgan olimpiya Pxyonchxan okrugi, Kanvondo provinsiyasi, Koreya Respublikasi maydonlarida boʻlib oʻtgan xalqaro sport tadbiri sanaladi.
Ushbu Olimpiya oʻyinlariga kelib tushgan murojaatlar 2009-yil 15-oktabrgacha topshirilgan. 2011-yil 6-iyulda Xalqaro Olimpiya qoʻmitasi Durban shahrida (Janubiy Afrika Respublikasi) oʻzining 123-sessiyasida Pxyonchxanni XXIII qishki Olimpiya oʻyinlari poytaxti deb eʼlon qildi .
Poytaxt saylovlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Musobaqani oʻtkazish uchun 3 ta shahar (eng kam murojaatnomani 1988-yilda Kanadaning Kalgaridagi Qishki Olimpiya oʻyinlari) oʻz murojaatlarini topshirishdi:
Anesi, Fransiya – murojaatnomani birinchi topshirgan mamlakat.
Myunxen, Germaniya – 1972 yil yozgi Olimpiya oʻyinlariga mezbonlik qilgan, shundan beri Germaniyada birorta ham Olimpiada oʻtkazilmagan.- Pxyonchxan, Koreya Respublikasi – ketma-ket uch marotaba murojaatnoma (saylov gʻolibi).
Murojaatnoma tafsilotlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Pxyonchxan gʻalabasidan oldin 2014-yilgi Qishki Olimpiada oʻyinlari uchun Sochiga bor-yoʻgʻi toʻrtta ovoz berish imkoniyatini boy bergan, toʻrt yil avval esa 2010-yilgi Qishki Olimpiada oʻyinlarida Vankuverga uchta ovoz berishda yengiladi. Osiyo davlatlaridan ovoz berishda Qishki Olimpiya oʻyinlari faqat Yaponiyada (ikki marta: 1972-yilda Sapporoda va 1998-yilda Naganoda) oʻtkaziladi.
- Germaniya mamlakati birlashganidan keyin birinchi marta Olimpiada oʻyinlariga mezbonlik qilishi mumkin edi. Biroq dastavval GFR (Germaniya federativ respublikasi)1972-yilda Myunxendagi yozgi Olimpiya oʻyinlariga mezbonlik qiladi. Qishki Olimpiya oʻyinlarini bir marta: 1936-yilda Garmish-Partenkirxenda, bir yili Berlindagi yozgi Olimpiya oʻyinlarini oʻtkazadi. Ushbu Olimpiya oʻyinlarida Germaniya gʻalaba qozongan taqdirda ham yozgi va qishki Olimpiyada oʻtkazilgan bir shahar uning poytaxti boʻlib qolardi.
- Fransiya soʻnggi marta 1992-yilda Albertvilda Qishki Olimpiada oʻyinlariga mezbonlik qiladi va ushbu mamlakatda jami ikkita yozgi va uchta qishki Olimpiya oʻyinlariga (soni boʻyicha AQSHdan keyin ikkinchi, sakkizta yozgi va qishki oʻyinlari sanab oʻtilganda) mezbonlik qiladi.
Shahar saylovi boʻyicha yakuniy ovoz berish 2011-yil 6-iyulda Janubiy Afrikaning Durban shahrida oʻtkazilgan XOQning 123-sessiyasida boʻlib oʻtadi. Ovoz berish birinchi turda oʻz nihoyasiga yetadi, yaʼni unda ishtirok etgan XOQ aʼzolarining yarmidan koʻpi bitta nomzodga ovoz berishgan boʻladi .
| Ovoz berish natijalari | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Nomzodlar | Mamlakat | 1-raund | ||||
| Pxyonchxan |  Koreya Respublikasi
|
63 | ||||
| Myunxen |  Germaniya
|
25 | ||||
| Annesi |  Fransiya
|
7 | ||||
Simvoli
[tahrir | manbasini tahrirlash]Emblemasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Logotipning asosiy elementlari koreys alifbosidagi Hangul alifbosi „ㅍ“ va „ㅊ“ ramzlari undosh tovushlar boʻlib, Olimpiya oʻyinlari oʻtkaziladigan joy —Pxyonchxan, xangul tilida – 평창 maʼnosini bildiradi. Birinchi element „ㅍ“ koreys anʼanaviy madaniyati Chxon-Ji-in (天地人) ning uchta tarkibiy qismini osmon, yer va inson uygʻunligi mavjudligini ramziy maʼnosini beradi. Ikkinchi element „ㅊ“ qor va muz boʻlib, tegishli qishki sport turlarini anglatadi[1]. Amaldagi beshta rang Koreyaning anʼanaviy ranglari boʻlib, Olimpiya bayrogʻi ranglariga oq, qora, koʻk/yashil, sariq va qizillarga mos keladi.
Logotip 2013-yil 3-mayda taqdim etiladi. Uning muallifi janubiy koreyalik mashhur rassom-dizayner Xa CHJon-ju (Ha Jong-joo) boʻlgan.
Musobaqalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Sport turlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Olimpiya oʻyinlari dasturiga 7 ta qishki sport turini tashkil etuvchi 15 ta qishki sport yoʻnalish tarkibiga biriktirilgan[2]. 3 ta yoʻnalish konki boʻyicha (figurali uchish, konkida tez uchish va short-trek), 6 ta yoʻnalish changʻi sporti bilan (togʻ changʻisi, changʻi sporti, fristayl, changʻida ikkikurash, chang'ida sakrash va snoubord), 2 ta bobsley sporti: bobsley va skeleton va 4 ta boshqa sport turlari: biatlon, kyorling,xokkey va chana sporti.
XOQ 2018-yilgi Olimpiada dasturiga oltita yangi yoʻnalish, jumladan, big-eyr snoubordda (erkaklar va ayollar), konkida tez uchish boʻyicha mass-start (erkaklar va ayollar), dabl-mikst kyorlingi va togʻ changʻisi boʻyicha jamoaviy musobaqalarni kiritdi. Ikki yoʻnalish bundan mustasno — snoubordda parallel slalom (erkaklar va ayollar). Shu tariqa, Sochi-2014 bilan solishtirganda jami yoʻnalish soni 4 taga koʻpayib, 102 tani tashkil etadi. Bu haqdagi qaror XOQ Ijroiya qoʻmitasining 2015-yil 8-iyun sanasi Lozannadagi yigʻilishida qabul qilingan.
Ishtirokchilar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Pxyonchxandagi Olimpiya oʻyinlarida 92 mamlakat vakillari ishtirok etdi. Shulardan qishki Olimpiya oʻyinlarida ilk marotaba 6 ta davlat ishtirok etadi: Kosovo Respublikasi, Malayziya, Nigeriya, Singapur, Ekvador va Eritreya . Tanaffusdan soʻng Boliviya, Gana, Keniya, Kolumbiya, Shimoliy Koreya, Madagaskar, Puerto-Riko va Janubiy Afrika terma jamoalari yana chiqish qilishadi. 2017-yil 2-dekabr kuni KXDR terma jamoasi Olimpiadada ishtirok etmasligi maʼlum boʻldi [3] . Shu yilning 9 yanvarda ikki Koreya oʻrtasidagi muzokaralar natijasida KXDRning Olimpiya oʻyinlarida ishtirok etishi toʻgʻrisida kelishuvi qabul qilinadi[4] . Shuningdek, oʻyinlarda Koreya birlashgan ayollar xokkey terma jamoasi ham ishtirok etadi.
Medallar hisoboti
[tahrir | manbasini tahrirlash]Mazkur jadvalda oltin medallar soni boʻyicha birinchi oʻnta mamlakat koʻrsatilgan. Oltin medallar soni teng boʻlgan taqdirda, oʻrinlar kumush medallar soniga qarab taqsimlanadi.
|
Medallarning umumiy soni | Jami | |||
|---|---|---|---|---|---|
| Oʻrin | Mamlakat | Oltin | Kumush | Bronza | |
| 1 | border|22x22px|Norvegiya (NOR) Norvegiya | 14 | 14 | 11 | 39 |
| 2 | border|22x22px|Germaniya (GER) Germaniya | 14 | 10 | 7 | 31 |
| 3 | border|22x22px|Kanada (CAN) Kanada | 11 | 8 | 10 | 29 |
| 4 | border|22x22px|SShA (USA) SShA | 9 | 8 | 6 | 23 |
| 5 | border|22x22px|Niderlandi (NED) Niderlandi | 8 | 6 | 6 | 20 |
| 6 | border|22x22px|Shvesiya (SWE) Shvesiya | 7 | 6 | 1 | 14 |
| 7 | border|22x22px|Yujnaya Koreya (KOR) Yujnaya Koreya | 5 | 8 | 4 | 17 |
| 8 | border|20x20px|Shveysariya (SUI) Shveysariya | 5 | 6 | 4 | 15 |
| 9 | border|22x22px|Fransiya (FRA) Fransiya | 5 | 4 | 6 | 15 |
| 10 | border|22x22px|Avstriya (AUT) Avstriya | 5 | 3 | 6 | 14 |
| Jami | 103 | 102 | 102 | 307 | |
- ↑ „Олимпийская эмблема, талисман плакат. XXIII зимние Олимпийские Игры Пхёнчхан 2018“. 2018-yil 19-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 18-mart.
- ↑ Olympic Programme. PyeongChang-2018 (Wayback Machine saytida 2018-01-04 sanasida arxivlangan)
- ↑ „Спортсмены из КНДР не примут участия в зимней олимпиаде 2018 года“. 2017-yil 2-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 2-dekabr.
- ↑ Severokoreyskie sportsmeni poedut na Olimpiadu v Pxyonchxane (Wayback Machine saytida 2018-01-20 sanasida arxivlangan)