2000-yilgi Yozgi Olimpiada oʻyinlari
XXVII yozgi Olimpiya o'yinlari — 2000-yil 15-sentabrdan 1 oktabrgacha Sidneyda bo'lib o'tgan xalqaro sport tadbiridir. Ushbu Olimpiya o‘yinlarida 28 sport turi bo‘yicha (38 ta kichik turni o‘z ichiga olgan holda) 300 ta medallar to‘plami o‘ynaladi. Yozgi Olimpiya o‘yinlari tarixda ikkinchi marta Yerning janubiy yarimshari (birinchi marta 1956-yilda Melburnda) bo‘lib o‘tadi.
Shahar saylovi
[tahrir | manbasini tahrirlash]1993-yil 23-sentabrda Monte-Karloda XOQning 101-sessiyasida 2000-yilgi Yozgi Olimpiya o‘yinlari poytaxti saylovi bo‘lib o‘tadi. Har bir shaharga o‘z murojaatnomasini taqdim etish uchun 30 daqiqa va delegatlar savollariga javob berish uchun 15 daqiqa vaqt beriladi. Ovoz berish natijalari e’lon qilinishi Lui II stadionida bo‘lib o‘tdi. Natijalarni XOQ prezidenti Xuan Antonio Samaranch e’lon qildi. To‘rt tur ovoz berishdan so‘ng Sidney g‘alaba qozonadi. Dastlabki uch raund davomida Pekin g‘alaba qozonadi, biroq Sidney finalda peshqadamlikni qo‘lga kiritadi.
2000-yilgi yozgi Olimpiya o‘yinlari nomzodlari
Shahar | Mamlakat | 1-tur | 2-tur | 3-tur | 4-tur |
---|---|---|---|---|---|
Sidney | Avstraliya | o'ttiz | o'ttiz | 37 | 45 |
Pekin | Xitoy | 32 | 37 | 40 | 43 |
Manchester | Birlashgan Qirollik | o'n bir | 13 | o'n bir | - |
Berlin | Germaniya | 9 | 9 | - | - |
Istanbul | Turkiya | 7 | - | - | - |
Jami: | 89 | 89 | 88* | 88* |
Asosiy tafsilotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Olimpiada dasturiga ilk bor triatlon, taekvondo va batutda sakrash o‘yinlari kiritiladi.
- Olimpiada medallarining ilk to‘plami o‘q otish bo‘yicha ayollar o‘rtasida pnevmatik miltiqdan otishga qaratiladi. Shunga ko‘ra, amerikalik Nensi Jonson oltin medalni qo‘lga kiritadi.
- O‘yinlarning ochilish marosimida Rossiya bayrog‘ini ilk marotaba – gandbol darvozaboni Andrey Lavrov ko‘taradi. Sovet Olimpiyasi tarixida jamoaviy sport vakillari ham bu sharaf bilan taqdirlanmagan. Gandbolchilarni hafsalasi pir bo‘lmadi — Rossiya terma jamoasi shvedlarga qarshi finalda Lavrovning ajoyib o‘yini evaziga oltin medalni qo‘lga kiritishadi.
- Rossiyalik gimnastikachi Aleksey Nemov oltita sovrinni — 2 ta oltin, 1 ta kumush va 3 ta bronza medallari sohibi bo‘ladi
- Suzish bo‘yicha avstraliyalik sportchi Ian Torpe 3 ta oltin medal (400 m erkin usulda, 4×100 m estafeta va 4×200 m erkin usulda) va ikkita kumush medal (200 m erkin, aralash estafeta) bilan erkaklar o‘rtasidagi suzish dasturi bo‘yicha birinchi yulduzga aylandi. Amerikalik Lenni Krayzelburg hisobiga 3 ta oltin, italiyalik Domeniko Fьoravanti, avstraliyalik Maykl Klim va niderlandiyalik Piter van den Xogenband 2 tadan oltin medallarni qo‘shib qo‘yishdi, ikkinchisida esa (100 metr va 200 metrga erkin usulda suzishda) taniqli suzuvchilar Aleksandr Popov va Yan Torpdan o‘zib ketishadi. Ayollardan gollandiyalik Inge de Bryuin 3 ta oltin (50 va 100 m erkin va 100 m batterflyay), amerikalik Jenni Tompson esa amerikaliklar g‘alaba qozongan estafeta poygalarida 3 ta oltin medallarni olishga muvaffaq bo‘lishadi.
- Eshkaksiz to‘rtlikda oltin medalni qo‘lga kiritgan ingliz eshkakchisi Stiv Redgrave ketma-ket beshta Olimpiadada oltin medallarni qo‘lga kiritishning noyob yutug‘iga ega bo‘ladi.
- Avstraliyalik sportchi Keti Friman 400 metr masofaga yugurishda g‘alabaga erishadi va u tarixda Olimpiya mauog‘ini yoqqan Olimpiya o‘yinlarida g‘olib chiqqan birinchi sportchi hisoblanadi.
- Kamerun futbol terma jamoasi mamlakat tarixidagi birinchi Olimpiya oltin medalini qo‘lga kiritadi.
- Leontin van Morsel velosport bo‘yicha uchta oltin medalni, har ikkala yo‘l poygasida (guruh va individual) g‘alaba qozonadi va trekdagi uchinchi oltin medalini individual ta’qib etishda oladi.
- Stenddan otish bo‘yicha o‘tkazilgan musobaqada ukrainalik sportchi Nikolay Milchev 150 nishondan 150 tasini urib, umrbod jahon rekordini o‘rnatadi.
- Olimpiada vaqtida Xuan Antonio Samaranchning rafiqasi vafot etadi va to‘rt kunlik tanaffusdan so‘ng XOQ rahbari Sidneyga qaytib keladi va motam ramzm sifatida Olimpiada bayrog‘i tushiriladi
O'yin natijalari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Top 10 medal sohibi mamlakatlar
Medallarning umumiy soni | |||||
---|---|---|---|---|---|
№ | Mamlakat | Oltin | Kumush | Bronza | Jami |
1 | AQSh | 37 | 24 | 32 | 93 |
2 | Rossiya | 32 | 28 | 29 | 89 |
3 | Xitoy | 28 | 16 | 14 | 58 |
4 | Avstraliya | 16 | 25 | 17 | 58 |
5 | Germaniya | 13 | 17 | 26 | 56 |
6 | Fransiya | 13 | 14 | 11 | 38 |
7 | Italiya | 13 | 8 | 13 | 34 |
8 | Niderlandiya | 12 | 9 | 4 | 25 |
9 | Kuba | 11 | 11 | 7 | 29 |
10 | Birlashgan Qirollik | 11 | 10 | 7 | 28 |
- Uzunlikka sakrashda bronza va 100, 200 va 4x400 m estafetalarda uchta oltin medalga sazovor bo‘lgan amerikalik Merion Jons 4x100 m estafetada to‘rtinchi oltinni qo‘lga kiritish uchun real imkoniyatga ega edi, ammo AQSH jamoasi kutilmaganda Bagama orollari va Yamaykaga yutqazib qo‘yadi. Biroq, 2007-yilda doping mojarosi boshlandi. M.Jons barcha beshta medaldan mahrum qilinadi. 100 va 200 metr masofaga yugurish bo‘yicha oltin medal o‘rni dastlab bo‘sh turadi, keyinroq 200 metr masofaga yugurishda oltin medal Paulina Devisga (Bagama orollariga) nasib qiladi. 4x400 estafetada oltin medal va 4x100 metrga estafetada bronza medali Amerika jamoasiga beriladi. Uzunlikka sakrash bo‘yicha bronza medali Tatyana Kotova (Rossiya)ga taqdim etiladi.
- 2010-yil fevral oyida Xalqaro gimnastika federasiyasi (FIG) tegishli jarayonlarni yakunlab, Sidney Olimpiadasida xitoylik gimnastikachi Dun Fansyaoning yoshi bo‘yicha musobaqada ishtirok etish huquqiga ega bo‘lmagani uchun natijalari bekor qilinganligini ma’lum qiladi. Xalqaro olimpiya qo‘mitasi xitoylik gimnastikachi jamoaviy musobaqada olgan bronza medalini bekor qiladi va sovrin AQSH jamoasiga topshiriladi.
- Amerikalik yengil atletikachi Antonio Pettigryu va AQSH terma jamoasi 4x400 m estafetada oltin medallaridan mosuvo bo‘ladi. Oltin medal Nigeriya terma jamoasiga, kumush Yamayka va bronza Bagama orollariga nasib etadi.
- Amerikalik velosportchi Lens Armstrong shaxsiy shosse poygasida bronza medalidan mahrum etiladi. Bronza medali o‘rni esa vakant sifatida qoladi.
- 76 kg gacha bo‘lgan vazn toifasida erkin kurash bo‘yicha germaniyalik Aleksandr Laypold oltin medaldan mosuvo etiladi.