Zeynep Bazarbayeva
Zeynep Bazarbayeva | |
---|---|
Zeynep Muslimovna Bazarbayeva | |
Tavalludi |
1952-yil 9-mart |
Zeynep Muslimovna Bazarbayeva (09.03.1952) — qozoq filologi, filologiya fanlari doktori, professor, Qozogʻiston Respublikasi Milliy Fanlar akademiyasining haqiqiy aʼzosi.
Biografiya
[tahrir | manbasini tahrirlash]U 1952-yil 3-sentabrda Olma-Ota shahrida tug'ilgan. 1975-yilda Moris Torez nomidagi Moskva davlat chet tillar institutini (hozirgi Moskva davlat tilshunoslik universiteti) tamomlagan. 1983-yilda “Har xil turdagi tillarda kirish birliklarining intonatsiyasi (fransuz, qozoq va rus tillari asosida)” mavzusida nomzodlik dissertatsiyasini himoya qilgan. “Qozoq tilining intonatsion tizimi” mavzusidagi doktorlik dissertatsiyasi – 1997-yil, 2003-yildan filologiya professori, RK MAK muxbir aʼzosi (2013), Oʻzbekiston Milliy fanlari fanlari akademigi (2020). 1981-yildan beri hozirda Tilshunoslik institutida ishlaydi.
Mehnat faoliyati
[tahrir | manbasini tahrirlash]- 1981-2000-yillar - Tilshunoslik institutida kichik ilmiy xodim, katta ilmiy xodim, ilmiy kotib, yetakchi ilmiy xodim.
- 2001-2013-yillar - Tilshunoslik instituti fonetika kafedrasi mudiri.
- 2014-yildan beri hozirgacha – Tilshunoslik instituti bosh ilmiy xodimi.
- 1998-2008-yillar - Xalqaro munosabatlar fakulteti chet tillari kafedrasi mudiri, Kaynar universiteti qozoq filologiyasi kafedrasi professori (sirtqi).
- 2009-2015-yillar - Abay nomidagi Qozoq milliy pedagogika universiteti professori (sirtqi).
- 2014-2018-yillarda - Al-Farobiy nomidagi Qozoq Milliy universiteti Umumiy tilshunoslik va chet tillari kafedrasi professori (sirtqi).
- 2013-yildan hozirgacha KazNU qoshidagi “Filologiya” va “Xorijiy filologiya” mutaxassisliklari boʻyicha PhD doktorlarini tayyorlash boʻyicha dissertatsiya kengashi aʼzosi.
- 2018-yildan hozirgacha - Abilayxon nomidagi Qozogʻiston xalqaro munosabatlar va jahon tillari universitetining xorijiy filologiya kafedrasi professori (sirtqi).
- 2019-yildan hozirgi kunga qadar u gumanitar fanlar boʻyicha MDH (milliy ilmiy kengash) aʼzosi.
- 2018-yildan hozirgacha Qozogʻiston Respublikasi hukumati huzuridagi qozoq tilini lotin alifbosiga oʻtkazish boʻyicha Milliy komissiya a’zosi.
Ilmiy faoliyat
[tahrir | manbasini tahrirlash]Umumiy, qiyosiy-tipologik, turkiy tilshunoslik, xorijiy filologiya boʻyicha mutaxassis. Segmental va supersegmental fonetika, tarixiy fonologiya, intonologiya, kommunikativ sintaksis, amaliy tilshunoslik boʻyicha ilmiy loyihalarga rahbarlik qiladi. Fan va texnikaning ustuvor yo'nalishlarini rivojlantirish, ilmiy maktablarni yaratish, ilmiy kadrlar tayyorlash va tayyorlashdagi xizmatlari uchun Rossiya Tabiiy fanlar akademiyasi qozoq fonologiyasi va intonologiyasi bo'yicha "Ilmiy maktab asoschisi" faxriy unvoni bilan taqdirlandi. Respublika “Tiltanim” (Tilshunoslik) ilmiy jurnalining mas’ul muharriri. 300 ga yaqin ilmiy maqolalar, jumladan, 10 monografiya, 5 lugʻat va oʻquv qoʻllanmalar chop etilgan. Uning rahbarligida 9 ta fan nomzodi va 2 ta nomzodlik dissertatsiyasi himoya qilingan. Ilmiy ishlar:
- "Kirish birliklari intonatsiyasini tipologik o'rganish" (fransuz, qozoq va rus tillari asosida) (1991).
- "Qozoq tilining tuzilishi" (1991, hammuallif)
- "Qozoq tilining intonatsiya tizimi" (1996)
- "Hozirgi qozoq tili intonatsiyasi asoslari" (2002)
- "Qozoq tili grammatikasi" (2002, hammuallif)
- "Qozoq intonatsiyasi" (2008, hammuallif)
- “Qozoq tili: intonologiya, fonologiya” (2008, hammuallif)
- “Qozoq tilining funksional grammatikasi” (2010, hammuallif)
- Qozoq fonologiyasi asoslari (2012)
- Novosibirsk tili va madaniyati (2013, hammuallif)
- Qozoq intonatsiyasi. LAP Lambert Academic Publishing (Saarbrücken, Germaniya, 2014. 188 s)
- Segment va super-segment fonetikasi muammolari (2016)
- Zamonaviy ilm-fan muammolari (Moskva 2017, hammuallif)
O'quv qo'llanmalari va lug'atlar:
- "Kazirgí kazak tilinin intonation negízderí" (2002-yil qoʻllanma)
- "Qozoqcha-ruscha lug'at-ma'lumotnoma" (keng o'quvchilar doirasi uchun 2010)
- "Qozoqcha-ruscha frazeologik lug'at" (keng o'quvchilar doirasi uchun 2010)
- “Kazakhsha agilshynsha oryssha zhana sozder sozdigy” (2011)
- “Agylshynsha-kazaksha zhii koldanylatyn soz tirkesterinin sozdigi” (2012) va boshqalar.
Mukofotlar va unvonlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Filologiya fanlari doktori (1997)
- Professor (2003)
- Qozogʻiston Respublikasi Milliy Fanlar Akademiyasi muxbir aʼzosi (2013)
- Qozogʻiston Respublikasi Milliy Fanlar Akademiyasi akademigi
- Rossiya Tabiiy fanlar akademiyasining muxbir a'zosi
- Qozogʻiston Respublikasi Milliy Fanlar Akademiyasi akademigi
- "Ostonaga 10 yil" medali (2008)
- "Qozog'iston Respublikasi fanini rivojlantirishdagi xizmatlari uchun" ko'krak nishoni (2016)
- Qozogʻiston Respublikasining faxriy diplomi (2017)
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=31333686
- https://tbi.kz/bazarbayeva-z-m (Wayback Machine saytida 2022-10-04 sanasida arxivlangan)
- https://tbi.kz/%D0%B1%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B0-%D0%B7%D0%B5%D0%B9%D0%BD%D0%B5%D0%BF-%D0%BC%D2%AF%D1%81%D0%BB%D1%96%D0%BC%D2%9B%D1%8B%D0%B7%D1%8B (Wayback Machine saytida 2022-09-30 sanasida arxivlangan)
- https://search.rsl.ru/ru/record/01001617066