Kontent qismiga oʻtish

Zayd al-Xoyr

Vikipediya, erkin ensiklopediya
Zayd al-Xoyr
زيد الخير
Tavalludi hijriy 6-asr
Vafoti hijriy 631-632-yil
Madina va Najd orasida
Dini islom
Unvoni sahoba

Zayd al-Xoyr (arabcha: زيد الخير) – tayy qabilasining boshligʻi boʻlib, u Islomni qabul qilgan va sahobalardan biri boʻlgan.

Zayd al-Xoyrning asl ismi Zayd al-Xoyl ibn Muhalhil. U oʻsha paytda Najdda yashagan tayy qabilasidan boʻlgan[1][2][3]. Zaydning oldingi „al-Xayl“ ismi oʻziga tegishli boʻlgan koʻp sonli otlarni bildirgan boʻlsa, yangi „al-Xoyr“ nomi Islomni qabul qilgani uchun Alloh taoloning unga bergan marhamatiga ishora qilgan[4]. Zaydning Mixnaf va Horis ismli ikki oʻgʻli boʻlib, ular ham musulmon boʻlgan.

631-632-yilda (hijriy 10-yilda) Zayd al-Xoyl tayy qabilasi boshligʻi sifatida Muhammad bilan uchrashish va oʻsha paytda tarqalib borayotgan Islom haqida soʻrash uchun Madinaga vakillar yuborgan[5][6]. Muhammad Zaydning fazilatlaridan taʼsirlangani va yuborgan vakillari ham islomni qabul qilganidan soʻng Zayd al-Xoyl oʻz ismini Zayd al-Xoyrga oʻzgartirgan[7][8][9]. Biroq, ushbu vakil aʼzolaridan biri Zurr ibn Sadus islom dinini qabul qilishni rad etgan va keyinchalik Vizantiya Suriyasiga qochib ketgan.

Zayd Madinadan Najdga qaytayotganida isitma kasalligi bilan ogʻrib qolgan[10][11] va u Najd yaqinidagi daryo boʻyida turganida vafot etgan [10][11]. Uning vafoti qabilasiga maʼlum boʻlgan paytda, Zaydning butparast xotini Zayd ibn Xoyrning kitoblarini olib, yoqib yuborgan[10][11].

  1. Ibn Kathir. al-Bidāyah wa' al-Nihāyah. Beirut, Lebanon: Dar Ibn Kathir, 2021. ISBN 9789953520841. 
  2. Ibn Hisham. al-Sīrah al-Nabawiyyah. Beirut, Lebanon: Dar Sader, 2010. ISBN 9953130728. 
  3. Usd al-ghabah fi marifat al-Saḥabah. Beirut, Lebanon: Dar Ibn Hazm. ISBN 978-9953-81-621-0. 
  4. Muir, William. The Life Of Mahomet: From Original Sources. Hardpress Publishing, 2013. ISBN 1314678876. 
  5. Mubarakpuri, Saifur Rahman. The Sealed Nectar: Biography of the Noble Prophet. Darussalam Publications, 2008. ISBN 978-9960899558. 
  6. al-Hindi, al-Muttaqi. Kanz al-'Ummal fi Sunan al-Aqwal wa-al-Af'al. Dar Al Kutub Al Ilmiyah, 2010. ISBN 9782745128997. 
  7. Ibn Kathir. al-Bidāyah wa' al-Nihāyah. Beirut, Lebanon: Dar Ibn Kathir, 2021. ISBN 9789953520841. 
  8. Ibn Hisham. al-Sīrah al-Nabawiyyah. Beirut, Lebanon: Dar Sader, 2010. ISBN 9953130728. 
  9. Usd al-ghabah fi marifat al-Saḥabah. Beirut, Lebanon: Dar Ibn Hazm. ISBN 978-9953-81-621-0. 
  10. 10,0 10,1 10,2 Ibn Kathir. al-Bidāyah wa' al-Nihāyah. Beirut, Lebanon: Dar Ibn Kathir, 2021. ISBN 9789953520841. 
  11. 11,0 11,1 11,2 Ibn Hisham. al-Sīrah al-Nabawiyyah. Beirut, Lebanon: Dar Sader, 2010. ISBN 9953130728.