Zanjir

Zanjir — 1) birin-ketin birik irilgan metall halqalardan tayyorlanadigan egiluvchan buyum. Qadimdan xoʻjalikda, zargarlikda ishlatib kelingan; 2) mashina va inshootlarning ketma-ket biriktirilgan zvenolardan iborat egiluvchan qismi. Vazifasiga koʻra, harakatni uzatuvchi, yuk koʻtaruvchi, tortuvchi (yukni bir joydan ikkinchi joyga tashuvchi), arrabop (motorli arralarda), oʻyuvchi, kesuvchi (zovur qazish, foydali qazilma qazib olish mashinalarida) va b; tuzilishi hamda yasalishiga koʻra, doira zvenoli, payvand va quymali, plastinkali, ilmoqli, blokli va b. xillarga boʻlinadi. Harakatni uzatuvchi 3. zanjirli uzatmarz. qoʻllanadi. Uning vtulka rolikli, plastinkatishli (rayem, a, b) xillari bor. Yuk koʻtaruvchi 3. yuk koʻtarish mashina va qurilmalarida ishlatiladi. Uning plastinkasharnirli, payvandlangan yumaloq halqali (rayem, v, g) xillari boʻladi. Tortuvchi 3. konveyer, eskalator va b. qoʻllanadi (rayem, d). Kemalar yakori ham 3. yordamida koʻtaribtushiriladi; 3) q. Elektr zanjiri.