Xitoy bojxona oltin birligi
 | Bu maqolada manbalar <ref></ref> teglariga olinmagan yoki umuman koʻrsatilmagan. |
 | Bu maqola oʻzbek tilining imlo qoidalariga muvofiq yozilmagan. Qarang: VP:ORFO. |
Bojxona oltin birligi (CGU) 1930-1948 yillarda Xitoy Markaziy banki tomonidan muomalaga chiqarilgan birinchi pul birligi edi . Xitoy tilida pul birligini, so'zma-so'z tarjima qilinganda "bojxona oltin yuani" edi, lekin banknotlarning orqa tomonidagi inglizcha nomi "bojxona oltin birligi" edi. U 100 sentga bo'lingan. Nomidan ko'rinib turibdiki, ushbu valyuta dastlab bojxona to'lovlari uchun ishlatilgan, ammo 1942 yilda u birinchi Xitoy yuaniga nisbatan, o'zining nominal qiymatidan 20 baravar qimmatroq bo'lgan xalq tomonidan foydalanish uchun umumiy muomalaga chiqarilgan yuanga aylangan.
Tarix
[tahrir | manbasini tahrirlash]Bojxona oltin birligi 1930 yil 1 fevralda bojxona to'lovlari standarti sifatida Xaikvan yoki Bojxona o'rniga qabul qilindi. U 601.866 mg ga teng deb belgilandi. Nozik oltin yoki 0,40 AQSh dollari dev belgilandi. CGU banknotalari to'liq kumush bilan ta'minlangan va import bojlarini to'lash uchun qonuniy to'lov vositasi bo'lgan. CGU Haikwan taelini CGU150 = HkT100 da almashtirdi.
AQSh dollariga nisbatan belgilangan CGU qiymati joriy yuan-dollar va yuan-sterling, bozor pul kursiga tayangan xolda Xitoy yuaniga nisbatan o'zgarib turdi. 1931 yil sentyabr oyida Buyuk Britaniya oltindan voz kechganidan so'ng, 1933 yilga qadar faqat yuan-dollar kursi qo'llanildi, bu vaqtgacha London bozoridagi oltinning sterling narxi CGU qiymatini aniqladi. Xitoy Markaziy banki ishbilarmonlari yuan-dollar va yuan-sterling kurslarining o'zgarishi natijasida valyuta risklarini minimallashtirishlari uchun CGU notalarini amaldagi daraja bo'yicha sotdi. ushbu valuyuta pul kursidan foydalanish juda cheklangan edi , 1935 yildagi pul islohoti vaqtida atigi 375,000–475,000 CGU bor edi.
1935-yil 3-noyabr kunidagi Xitoy pul islohoti asosida, Xitoy milliy yuanini yoki dollarini (CNC$) yaratdi, u odatda Xitoyning qonuniy toʻlov vositasi yoki ingliz tilida fapi sifatida tanilgan, shuningdek, CGU100 = CNC $ 226 o'zaro faoliyat tezligini aniqlab oldi.
CGUning bojxona to'lovlarini to'lashdagi roli 1941 yilda hukumat amaldor bojxona stavkalarini belgilaganidan so'ng yo'qoldi. 1942 yil 1 aprel kunida maxsus oltin birligining nazariy oltin miqdori 888,671mg toza oltinga ko'tarildi , birmg toza AQSH dollariga teng bo'ldi. Amalda, bojxona oltin birligi o'zining barcha o'ziga xos xususiyatlarini yo'qotdi va shunchaki 20 xitoylik qonuniy to'lov dollariga (CGU1 = CNC $ 20) ekvivalent bo'ldi.
1945 yilga kelib Shanxayga millatchi qo'shinlar va amaldorlar kirib kelganidan so'ng, ular o'zlari bilan birga yangi bosilgan 20, 50 bojxona oltin pul birliklarini olib kelishdi. Ushbu banknotlar Xitoyning qonuniy to'lov qog'ozlariga qaraganda, mahalliy darajada mashhur bo'lib chiqdi va oltinni sotib olish to'g'risidagi bandning mavjudligiga ishonchyo'qolishi tufayli, ular Nankin Milliy Hukumatining Markaziy Zaxira Banki qog'ozlariga almashtirilganda yuqori qiymatdagi pul birligiga ega bo'lishdi. CGU banknotalari 1948 yilgacha oddiy yuridik to'lov qog'ozlari bilan bir qatorda muomalada bo'lib, ikkalasi ham 1 oltin yuan = 3 000 000 Xitoy qonuniy to'lov dollari = 150 000 bojxona oltin birligi pul kursi bo'yicha oltin yuanga almashtirildi.
Banknotalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]1930 yil 1 may kunida Xitoy Markaziy banki 0,10, 0,20, 1, 5 va 10 bojxona oltin pul birliklari nominalidagi kupyuralarni muomalaga kirita boshladi. Ushbu banknotalar American Bank Note Company tomonidan 1930 yilda chop etilgan.
1942-yil 1-aprel kunida Xitoy Markaziy banki 1930-yilda chiqarilgan, shu jumladan, ilgari muomalada boʻlmagan 20 , 50 nominaldagi 100 million CGU miqdoridagi oʻzining muomalaga chiqarmagan zaxirasini muomalaga chiqardi.
Boshqa foydalanish
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ikkinchi jahon urushi paytida, 1941 va 1942 yillarda Xitoy havo kuchlari tarkibida o'z faoliyat yuritgan, uchuvchi va quruqlikdagi ekipajlardan iborat amerikalik ko'ngillilar guruhi bo'lgan, Flying Tigers ham shu pul birligidan to'langan. .
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Xitoy pul birligi tarixi
- Xitoy yuani
- Xitoy iqtisodiyoti
- Xitoyning iqtisodiy tarixi (1911 yilgacha)
- Xitoyning iqtisodiy tarixi
- Xinhua News Agency. „zh:無頭鉅額票據纏上花旗銀行 專家稱只有收藏價值“ (zh) (2003-yil 11-iyun). 2003-yil 5-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2006-yil 27-oktyabr.
- China Military Online. „zh:國民政府戰時關金政策的演變（一）“ (zh) (2005-yil 14-oktyabr). Qaraldi: 2006-yil 27-oktyabr.
- China Military Online. „zh:國民政府戰時關金政策的演變（二）“ (zh) (2005-yil 14-oktyabr). 2007-yil 30-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2006-yil 27-oktyabr.