Xalqaro jinoiy sudning Rim nizomi

Xalqaro jinoiy sudning Rim nizomi (inglizcha: Rome Statute of the International Criminal Court) ― Xalqaro jinoiy sud tashkil etgan xalqaro shartnoma. 1998-yil 17-iyulda Rimda boʻlib oʻtgan diplomatik konferensiyada qabul qilingan^[1] va 2002-yilda 1-iyulda kuchga kirgan^[2]^[3]. Ustavda boshqa narsalar qatorida sudning vazifalari, yurisdiksiyasi va tuzilishi ham belgilab qoʻyilgan.

2016-yil mart oyi holatiga koʻra 139 ta davlat shartnomani imzolagan, ammo 124 tasi uni ratifikatsiya qilgan^[3].

Rossiya 2000-yil 13-sentabrda nizomni imzoladi^[2], lekin uni 2016-yilgacha^[2]^[3] ratifikatsiya qilmadi. 2016-yil 16-noyabrda Prezident Vladimir Putin Rossiyani Rim nizomida ishtirok etishdan bosh tortish toʻgʻrisidagi farmonni imzoladi^[4]. Ommaviy axborot vositalarida bu qaror Qrimdagi vaziyatni Rossiya va Ukraina oʻrtasidagi xalqaro qurolli toʻqnashuv va davom etayotgan ishgʻol sifatida baholagan XJS ofisi prokurorining bir kun oldin chiqqan hisoboti bilan bogʻliq edi. Ukraina hududi, Rossiya rasmiylari esa, XJS yurisdiksiyasidan chiqish „aniq milliy manfaatlar“ bilan bogʻliqligini taʼkidlab, bu talqinni rad etdi^[5].

Tarixi

1990-yillarda faoliyat koʻrsatgan xalqaro tribunallar (Sobiq Yugoslaviya boʻyicha Xalqaro tribunal va Ruanda boʻyicha Xalqaro tribunal) xalqaro hamjamiyatga genotsid, urush jinoyatlari va insoniyatga qarshi jinoyatlar bilan bogʻliq ishlarni hal qilish uchun mustaqil va doimiy sud zarurligini koʻrsatdi. 1998-yil iyun oyida Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasi „Xalqaro jinoiy sudni tashkil etish toʻgʻrisidagi konvensiyani yakunlash va qabul qilish uchun“ konferensiya oʻtkazdi. 1998-yil 17-iyulda Rim nizomi ovoz berish yoʻli bilan qabul qilindi, unda 120 ta davlat yoqlab, 7 davlat qarshi va 21 davlat betaraf ovoz berdi.

Nizomning kuchga kirishi uchun Nizom kamida 60 ta davlat tomonidan ratifikatsiya qilinishi shart edi. Bu toʻsiq 2002-yil 11-aprelda yengib oʻtildi. Bitim 2002-yil 1-iyuldan kuchga kirdi.

2010-yil Rim nizomiga kiritilgan ikkita tuzatish matni qabul qilindi^[6].

Yana qarang

Jinoiy tajovuz

Manbalar

↑ Scharf, Michael P. „Results of the Rome Conference for an International Criminal Court“ (en). ASIL Insights. The American Society of International Law (1998-yil 1-avgust). 2012-yil 15-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 25-may.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 „«Римский статут Международного уголовного суда» (Вместе с «Пособием для ратификации и имплементации…») (Принят в г. Риме 17.07.1998 Дипломатической конференцией полномочных представителей под эгидой ООН по учреждению Международного уголовного суда)“ (ru) (deadlink) (2009-yil 15-may). — Справка «КонсультантПлюс» о документе. 2013-yil 16-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 24-may.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 „United Nations Treaty Database entry regarding the Rome Statute of the International Criminal Court“ (en). United Nations Treaty Database. ООН (2013-yil 9-dekabr). 2012-yil 15-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 10-dekabr.
↑ Rasporyajenie Prezidenta Rossiyskoy Federatsii ot 16.11.2016 № 361-rp „O namerenii Rossiyskoy Federatsii ne stat uchastnikom Rimskogo statuta Mejdunarodnogo ugolovnogo suda“
↑ Moskva otkazivaetsya ot mejdunarodno-yuridicheskogo naslediya 90-x godov // Vzglyad, 16.11.2016.
↑ Московский государственный юридический университет имени О.Е. Кутафина (МГЮА). „Резолюция RC/Res.6“. msal.ru. 2021-yil 10-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 1-iyun.

Havolalar

„Rome Statute Of The International Criminal Court“ (en) (deadlink). Сайт ООН. ООН (1998-yil 12-iyul). — Текст Римского статута Международного уголовного суда на английском языке. 2012-yil 15-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 25-may.
„Римский статут Международного уголовного суда“ (ru) (PDF). Сайт ООН. ООН (2002-yil 16-yanvar). — Текст Римского статута Международного уголовного суда (в ред. от 16.01.2002) на русском языке. 2012-yil 15-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 25-may.
„United Nations Conference on the Establishment of an International Criminal Court“ (en) (deadlink). Сайт ООН. ООН. — Официальный сайт дипломатической конференции в Риме — протоколы, пресс-релизы, иные материалы конференции (англ.). 2000-yil 15-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 25-may.
Сайт Международного уголовного суда
Римский статут Международного уголовного суда

[scharf-1] Scharf, Michael P. „Results of the Rome Conference for an International Criminal Court“ (en). ASIL Insights. The American Society of International Law (1998-yil 1-avgust). 2012-yil 15-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 25-may.

[cons_plus_esse-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 „«Римский статут Международного уголовного суда» (Вместе с «Пособием для ратификации и имплементации…») (Принят в г. Риме 17.07.1998 Дипломатической конференцией полномочных представителей под эгидой ООН по учреждению Международного уголовного суда)“ (ru) (deadlink) (2009-yil 15-may). — Справка «КонсультантПлюс» о документе. 2013-yil 16-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 24-may.

[UN_treaty_database-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 „United Nations Treaty Database entry regarding the Rome Statute of the International Criminal Court“ (en). United Nations Treaty Database. ООН (2013-yil 9-dekabr). 2012-yil 15-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 10-dekabr.

[4] Rasporyajenie Prezidenta Rossiyskoy Federatsii ot 16.11.2016 № 361-rp „O namerenii Rossiyskoy Federatsii ne stat uchastnikom Rimskogo statuta Mejdunarodnogo ugolovnogo suda“

[5] Moskva otkazivaetsya ot mejdunarodno-yuridicheskogo naslediya 90-x godov // Vzglyad, 16.11.2016.

[6] Московский государственный юридический университет имени О.Е. Кутафина (МГЮА). „Резолюция RC/Res.6“. msal.ru. 2021-yil 10-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 1-iyun.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]