Kontent qismiga oʻtish

William Blum

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

 

Willam Henri Blum (/blm/ ; [1] 1933-yil 6-mart — 2018-yil 9-dekabr) amerikalik yozuvchi, Qoʻshma Shtatlar tashqi siyosati tanqidchisi va sotsialist. U Vashingtonda yashagan[2].

Tarjimai holi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Blum Bruklindagi Boro Parkdagi Bet Moses kasalxonasida (hozirgi Maymonidlar tibbiyot markazining bir qismi)[3] Polsha yahudiy muhojirlari boʻlgan Rut (née Katz) va Isidor Blum oilasida tugʻilgan. Uning otasi mashinist edi. William Erasmus Xoll oʻrta maktabini tamomlagan va 1955-yilda Shahar kollejining Biznes va fuqarolik boshqaruvi maktabida buxgalterlik darajasiga ega boʻlgan. Keyinchalik Nyu York shahar universitetining Baruch kollejida oʻqigan[1][4]. Blum IBM va Sh Davlat departamentida kompyuter dasturchisi boʻlib ishlagan. U tashqi xizmat zobiti boʻlish niyatida edi, oʻzi taʼkidlaganidek, „buyuk anti-kommunistik salib yurishida qatnashish“ uchun, lekin keyinchalik Vetnam urushidan hafsalasi pir boʻlgan. William Vyetnam urushiga qarshi faollikda ishtirok etdi va 1967-yilda hukumat lavozimidan isteʼfoga chiqish uchun bosim oʻtkazdi[1]. Oʻshanda u urushga qarshi namoyishlarda qatnashgan va haftada bir marta chiqadigan Washington Free Press gazetasining asoschisi va muharriri boʻlgan[1].

1969-yilda Blum Markaziy razvedka boshqarmasini (CIA) fosh qildi va nashr etdi, unda Markaziy razvedka boshqarmasining 200 dan ortiq xodimlarining ismlari va manzillari aniqlangan. U AQSh, Yevropa va Janubiy Amerikada mustaqil jurnalist sifatida ishlagan. 1972-1973 yillarda Blum Chilida jurnalist boʻlib ishlagan, u yerda AQSh qoʻllab-quvvatlagan davlat toʻntarishi va Augusto Pinochet rejimidan oldin Allende hukumatining „sotsialistik eksperimenti“ haqida xabar bergan. 1970-yillarning oʻrtalarida Londonda Markaziy razvedka boshqarmasining sobiq xodimi Filipp Eyji hamda sheriklari bilan „Markaziy razvedka boshqarmasi xodimlari va ularning qilmishlarini fosh qilish loyihasi“ ustida ishlagan. William kollej kampuslarida yozish va nutq soʻzlash bilan oʻzini rivojlantirgan[2]. Blumning Iroq haqidagi hikoyalaridan biri Project Censored tomonidan „1998-yilning eng yaxshi oʻnta senzuralanmagan hikoyalari“ roʻyxatiga kiritilgan[5].

Oʻzining kitoblari va onlayn ruknlarida Blum Markaziy razvedka boshqarmasi aralashuvi va suiqasd fitnalariga katta eʼtibor qaratgan. Noam Xomskiy Blumning "U. S. Military and CIA Interventions Since World War II" kitobini „far and away the best book on the topic“ deb topilgan[6]. William Ralf Naderning prezidentlik kampaniyalarini qoʻllab-quvvatlagan[7]. U elektron pochta orqali „Imperiyaga qarshi hisobot“ deb nomlangan oylik axborot byulletenini tarqatdi[8][9].

2006-yilda C-SPAN nashriga bergan intervyusida Blum shunday deydi: „Mening mutaxassisligim boʻlgan AQSh tashqi siyosati haqida gapiradigan boʻlsam, men eng koʻp tavsiya qilgan mualliflar Maykl Parenti va Noam Xomskiy, Edvard Xerman, Xovard Zinn va Aleksandr Kokbern boʻladi“[10]. Williamning soʻzlariga koʻra, The Nation kabi soʻl nashrlar uning ishini nashr etishdan bosh tortgan, chunki ular uni haddan tashqari fanatik deb bilishgan[4].

William 2018-yilning 9-dekabrida Virjiniya shtatining Arlington shahrida ikki oy avval kvartirasida yiqilib tushib, 85 yoshida buyrak yetishmovchiligidan vafot etgan[1].

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Roberts, Sam. „William Blum, U.S. Policy Critic Cited by bin Laden, Dies at 85“. The New York Times (2018-yil 12-dekabr). Qaraldi: 2018-yil 12-dekabr.
  2. 2,0 2,1 Montgomery, David. „The Author Who Got A Big Boost From bin Laden“. The Washington Post (2006-yil 21-yanvar), s. C01.
  3. Agee, Chris. „William Blum (6 Mar 1933 – 9 Dec 2018), Renowned U.S. Foreign Policy Critic, Dead at 85“. Transcend Media Service (2018-yil 17-dekabr). Qaraldi: 2019-yil 22-fevral.
  4. 4,0 4,1 Langer, Emily. „William Blum, policy critic of U.S. praised by Osama bin Laden, dies at 85“. The Washington Post (2018-yil 13-dekabr). Qaraldi: 2018-yil 14-dekabr. „even left-wing publications such as the Nation declined to publish his works, Mr. Blum said, because they judged him too fanatical.“.
  5. Peter Phillips and Project Censored, Censored 2001: 25 Years of Censored News and the Top Censored Stories of the Year, New York: Seven Stories Press, 2001. p. 245. Retrieved December 24, 2018.
  6. Falcone. „Our Leaders Do Not Mean Well“. Truthout.
  7. Blum, William On Liberals, Phil Agee, and the 9-11 Truth Movement, Dissident Voice, January 14, 2008. Accessed May 31, 2008.
  8. The Anti-Empire Report, williamblum.org. Online copies of issues of „The Anti-Empire Report“. Retrieved December 24, 2018.
  9. Killing Hope, killinghope.org. Online copies of early issues of „The Anti-Empire Report“. Retrieved December 24, 2018.
  10. William Blum in the Media Whirlwind, pressaction.com. „Transcript of Blum’s Jan. 28, 2006 appearance on C-Span.“ Retrieved December 24, 2018.