Virtual valyuta
Virtual valyuta yoki oʻyin valyutasi — bu turli onlayn jamoalarda virtual tovarlarni sotib olish va sotish uchun ishlatiladigan shaxsiy elektron pul: ijtimoiy tarmoqlar, virtual olamlar va onlayn oʻyinlar[1].
Har bir sohadavirtual valyuta maʼlum maqsadlar uchun ishlatiladi:
- Avatarlarni sotib olish;
- Turli oʻyin artefaktlarini sotib olish: masalan, qurol, yer, unvon;
- Forumdan foydalanish uchun ilgʻor funksiyali paketlarni sotib olish[1].
Biznes
[tahrir | manbasini tahrirlash]Koʻp yillar davomida virtual tovarlar oʻz talabiga ega va ularning yaratuvchilari va virtual valyuta emitentlariga real daromad keltirmoqda. Dastlabki kunlarda AQShda faqat qattiq oʻyinchilar virtual tovarlarga pul sarflashgan; Endi tobora koʻproq isteʼmolchilar nafaqat virtual oʻyin mahsulotlarini sotib olishmoqda, balki pullik oʻyinlar Facebook va MySpace kabi ijtimoiy tarmoqlarda tobora ommalashib bormoqda[2][3]. Misol uchun, Zynga oʻyin portali 2009-yilda ular 100 million AQSh dollaridan ortiq virtual valyutalar va virtual tovarlarni sotib olganliklarini xabar qildi[2].
Onlayn oʻyinlarda virtual pul
Alohida-alohida, real pul uchun oʻyin qiymatlarini sotib olish va sotish bilan bogʻliq onlayn oʻyinlarda virtual valyuta aylanmasini alohida taʼkidlash kerak. Haqiqiy pulga oʻyin qurollari, jihozlari va qahramonlarini sotish boʻyicha xizmatlar va takliflar tobora koʻpayib bormoqda.
Haqiqiy va/yoki elektron pulga oʻyin pullarini sotish boʻyicha xizmatlar mavjud, masalan, oʻyin pullari doʻkonlari koʻplab mashhur oʻyinlarda oʻyin valyutasini sotib olishni taklif qiladi. Bunday doʻkonlar koʻplab farmerlarning pullarini toʻplaydi va ularni yakuniy xaridorga tayyor mahsulot sifatida taklif qiladi. Har bir oʻyin pul oʻynash uchun oʻz narxlariga ega, bu turli serverlarda ham katta farq qilishi mumkin.
Rasmiy talqin
[tahrir | manbasini tahrirlash]2012-yil oktabr oyida Yevropa Markaziy banki „Virtual valyuta sxemalari“ bo‘yicha hisobotini eʼlon qildi. Unda qayd etilishicha, ayrim hollarda virtual hamjamiyatlar tovarlar (xizmatlar) va hisob birligi almashinuvi uchun o‘zlarining raqamli valyutalarini yaratadilar va tarqatadilar. Hisobotda Virtual valyuta odatda ishlab chiquvchilar tomonidan yaratilgan va nazorat qilinadigan va maʼlum bir virtual hamjamiyat aʼzolari orasida qabul qilinadigan tartibga solinmagan raqamli pul turi sifatida ifodalanadi[4].
2013-yil 20-mart kuni AQSh G‘aznachilik departamentining Moliyaviy jinoyatlar bo‘yicha komissiyasi virtual valyutalarni yaratish, ayirboshlash va o‘tkazishda AQSh bank siri to‘g‘risidagi qonunning qo‘llanilishini izohlovchi hujjatni ishlab chiqdi[5].
Komissiya tasnifiga koʻra, Qoʻshma Shtatlar yoki boshqa har qanday davlatning tangalari va qogʻoz pullari quyidagi:
- Qonuniy to‘lov vositasi hisoblanadigan;
- Muomalada boʻlgan;
- Emitent mamlakatda ayirboshlash vositasi sifatida keng foydalaniladigan hollarda „real valyuta“ sifatida ajralib turadi.
„Virtual valyuta“ — bu baʼzi hududlarda valyuta kabi hisoblanadigan, lekin real valyutaning barcha atributlariga ega boʻlmagan ayirboshlash vositasi. Xususan, virtual valyuta hech qanday yurisdiksiyada qonuniy toʻlov vositasi maqomiga ega emas. Virtual valyuta, agar u haqiqiy valyuta ekvivalentiga ega boʻlsa yoki real valyuta oʻrnini bosuvchi boʻlsa, "konvertatsiya qilinadigan" hisoblanadi.
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Virtual iqtisodiyot
- Qoʻshimcha valyuta
- Kriptovalyuta
- Raqamli texnologiyalar
- Xayoliy valyuta
- Toʻlov tizimi
- Xususiy valyuta
- Elektron pul
- Elektron tijorat
- Onlayn hamyon
- Elektron iqtisodiyot
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 „Virtual Currencies and Virtual Goods — Definitions and Revenue Streams in Social Networks“ (deadlink). 2010-yil 4-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 27-iyul.
- ↑ 2,0 2,1 «The Goods May Be Virtual, but the Profit Is Real» — NYTimes.com (ingl.)
- ↑ «BBC News — Sales of virtual goods boom in US» (ingl.)
- ↑ „Virtual Currency Schemes“ (en). European Central Bank (2012-yil 1-oktyabr). 2012-yil 5-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 2-noyabr.
- ↑ Application of FinCEN’s Regulations to Persons Administering, Exchanging, or Using Virtual Currencies (Wayback Machine saytida 2013-03-19 sanasida arxivlangan)