Viktoriya (koʻl)

Victoria inglizcha: Lake Victoria, Victoria Nyanza
1°0′0″S 33°0′0″E
Mamlakatlar	Tanzania Keniya Uganda
Yuzasi	59 947 km²
Hajmi	2 424 km³
Tushuvchi daryo	Kagera
Oqib chiquvchi daryo	Oq Nil

Victoria (Viktoriya) yoki Nyanza-Viktoria, Ukereve — Ekvatorial Afrikadagi chuchuk suvli koʻl. Tanzania, Kenya va Uganda hududlarida. Dengiz sathidan 1134 m ba-landlikdagi Sharqiy Afrika tektonik bukilmasidajoylashgan. Maydoni 68 ming km² (kattaligi jihatidan dunyoda 2-oʻrinda turadigan chuchuk suvli koʻl), uz. 320 km, eni 275 km. Oʻrtacha chuq. 40 m, eng chuqur joyi 80 m. Victoria — Viktoriya suv omborining bir qismi. Qirgʻoq chizigʻining uz. 7 ming km dan ortiq; qulay qoʻltiqlari koʻp, yarim orol, orol va buxtalar bor. Koʻl atrofi baland tekislik. Victoriaga quyiladigan daryolardan eng kattasi Kagera. Koʻlga yiliga oʻrta hisobda 114 km³ suv yigʻiladi (16 km³ daryolardan, 98 km³ yogʻindan). Oq nil daryosi Victoriadan yiliga 21 km³ suv olib chiqadi, koʻldan 93 km³ suv buglanadi. Victoria suvi GES toʻgʻoni orqali tartibga solib turiladi. Victoriada boʻronlar boʻlib turadi. Koʻlda baliq koʻp, qoʻltiq va daryolarning quyilish joylarida timsohlar uchraydi. Sohilida odam va hayvonlarda tripanosomoz kasalligini tarqatuvchi sese pashsha tarqalgan. Kemachilik rivojlangan. Yirik portlari: Entebbe (Uganda), Mvanza, Bukoba (Tanzaniya), Kisumu (Keniya). Rubondo o.da milliy park tashkil etilgan. Victoriani 1858 yilda ingliz sayyohi J. Spik yevropaliklarga maʼlum qilgan.

Adabiyotlar

• OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil