Tursunjon madrasasi
| Madrasa | |
Tursunjon madrasasi
| |
 | |
| Mamlakat |  Oʻzbekiston
|
| Hudud | Buxoro viloyati |
| Shahar | Buxoro |
| Manzil | Mehtar Ambar koʻchasi |
| Maktab yoʻnalishi | sunniy |
| Mulkdor | Davlat mulki. Buxoro viloyati madaniy meʼros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida |
| Madrasa turi | Oʻrta |
| Meʼmoriy uslub | Markaziy Osiyo meʼmorchiligi |
| Binokorlik tashabbuschisi | Domullo Tursunjon Amir Haydar |
| Homiylar | Domullo Tursunjon Amir Haydar |
| Asosiy sana: 1805—1806-yillar
| |
| Maqomi | davlat himoyasida[1] |
| Hujralar soni | 97 |
| Qurilish materiali | Pishiq gʻisht |
 Tursunjon madrasasi Vikiomborda
| |
Tursunjon madrasasi (Domullo Tursunjon madrasasi, Mullo Tursunjon madrasasi) — Buxoro madrasasi. Oʻzbekiston Respublikasi, Buxoro viloyati, Buxoro shahrining tarixiy markazida joylashgan 2 qavatli madrasa inshooti. Oʻzbekiston moddiy va madaniy meʼrosining koʻchmas mulk obyektlari milliy roʻyxatiga kiritilgan.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Tursunjon madrasasi 1805—1806-yillarda Otaliq guzarida[2], Buxoro amirligida hukmronlik qilgan mangʻitlar sulolasi davrida bunyod etilgan. Uning qurilishini Buxorolik savdogar domullo Tursunjon boshlab beradi va ammo vafoti sababli, vasiyatiga koʻra qurilishni Buxoro amiri Amir Haydar (1800—1806) tugatadi. Abu Abdurahmon Abdulloh Domullo Tursunjonni savdogar ekanligi haqida maʼlumot bergan. Mullo Tursunjon madrasasi Jo’ra Barakayev va Yo’ldosh Haydarovlar Buxoro tarixi kitobida 1796—1797-yillarda qurilgan deb notoʻgʻri koʻrsatilgan[3]. Mullo Tursunjon madrasasi „Tarixi Buxoro va tarjumat ul-ulamo“ asarida 1805—1806-yillarda bunyod etilgan. Ushbu madrasa Buxoro shahridagi eng yirik va toʻrtinchi darajadagi oliy toifadagi madrasalar sirasiga kiradi. Tursunjon madrasasi Abdurauf Fitrat maʼlumotlariga koʻra, yillik vaqf mablagʻi 140 ming tangani tashkil etgan. Madrasada mudarrislar tomonidan dars oʻtilgan. Amir Haydar 1800—1826-yillarda Buxoro amirligini boshqardi. Uning davrida Buxoro amirligida taʼlim sohasida islohotlar amalga oshirilgan. Tursunjon madrasasi har bir hujrasida ikki nafardan talaba istiqomat qilgan. Madrasa hozirgi kunda ham mavjud[4].
Meʼmorchiligi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Tursunjon madrasasi ikki qavatli boʻlib, 97 ta hujradan iborat. Ushbu madrasa Oʻrta Osiyo meʼmorchiligi uslubida bunyod etilgan. Madrasa pishiq gʻisht, yogʻoch, tosh va ganchdan qurilgan. Madrasa hozirgi kunda Mehtar Ambar koʻchasida joylashgan.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Моддий маданий мероснинг кўчмас мулк объектлари миллий рўйхатини тасдиқлаш тўғрисида Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 846-сон 04.10.2019 й. қарори“. Lex.uz. Qaraldi: 2021-yil 9-aprel.
- ↑ Rahmatova S, Qurbonov H. Buxoro guzarlari tarixidan lavhalar. Buxoro: Buxoro nashriyoti, 1995 — 144-bet.
- ↑ Barakayev J, Haydarov Y. Buxoro tarixi. Toshkent: Oʻqituvchi, 1991 — 143-bet.
- ↑ Abdusattor Jumanazar. Buxoro taʼlim tizimi tarixi. Toshkent: Akademnashr, 2017 — 592-bet.