Kontent qismiga oʻtish

Turkiyada davlat toʻntarishiga urinish (2016)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

2016-yilning 15-iyulida Turkiyada davlat muassasalariga, jumladan hukumat va prezident Recep Tayyip Erdoğanga qarshi davlat toʻntarishiga urinish sodir boʻldi[1]. Davlat toʻntarishiga urinish Turkiya Qurolli Kuchlari tarkibida oʻzlarini en:Peace at Home Council sifatida tashkil qilgan guruh tomonidan amalga oshirilib,[2] uning aʼzolari hanuzgacha nomaʼlumdir. Ular Anqara, Istanbul, Marmaris va boshqa shu kabi bir qator joylarda, jumladan, Bosfor koʻprigining Osiyo tomon kirish qismida bir nechta joylarni egallab olishga urinishgan, biroq davlatga sodiq kuchlar ularni magʻlubiyatga uchratganidan soʻng, buni uddalay olishmagan. Kengash, dunyoviy tuzum va demokratik boshqaruvning yoʻq qilinishi,[3] inson huquqlariga beparvolik hamda Turkiyaning xalqaro maydondagi ishonchini yoʻqotishini toʻntarishga sabab oʻlaroq koʻrsatdi.[4][5] Hukumat[6][7] toʻntarish yetakchilari Turkiya Respublikasi tomonidan terroristik tashkilot deb tan olingan hamda Pennsylvaniada istiqomat qiluvchi[3][8][9][10] turkiyalik biznesmen[11][12][13][14] va olim[15][16][17] Fethullah Gülen yetakchiligidagi Gülen harakati[3][18] bilan bogʻliqligini taʼkidladi. Turkiya hukumati davlat toʻntarishiga urinish ortida Gülen turganini (buni Gülen rad etgan) hamda Qoʻshma Shtatlar unga panoh berayotganini bildirdi.[19][20][21] Davlat toʻntarishga urinish va undan keyingi tozalashlar bilan bogʻliq hodisalar Turkiyadagi islomiy elita oʻrtasidagi murakkab hokimiyat kurashi ketayotganligini aks ettiradi.[22][23]

15-iyul sanasida davlat toʻntarishiga urinish chogʻida Anqaradagi Politsiya Bosh qarorgohi va uning atroflari bombardimon qilingan.

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ Kinney, Drew H. (2016) "Civilian Actors in the Turkish Military Drama of July 2016" Eastern Mediterranean Policy Note 10: 1–10 archived from the original on 2017-10-11 https://web.archive.org/web/20171011081541/http://www.emgr.unic.ac.cy/wp-content/uploads/EMPN_10.pdf. Qaraldi: 2021-04-05. Turkiyada davlat toʻntarishiga urinish (2016)]][sayt ishlamaydi]
  2. ↑ „Turkey's failed coup attempt: All you need to know“. Al Jazeera (2016-yil dekabr).
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Kinney, Drew Holland (2016) "Civilian Actors in the Turkish Military Drama of July 2016" Eastern Mediterranean Policy Note 10: 1–12 archived from the original on 2017-10-11 https://web.archive.org/web/20171011081541/http://www.emgr.unic.ac.cy/wp-content/uploads/EMPN_10.pdf. Qaraldi: 2021-04-05. Turkiyada davlat toʻntarishiga urinish (2016)]][sayt ishlamaydi]
  4. ↑ „Asker TRT binasında: İşte 'darbe' bildirisi“ (tr). Haber3.com (16-iyul 2016-yil). Qaraldi: 18-iyul 2016-yil.
  5. ↑ AMB. W. ROBERT PEARSON „What Caused the Turkish Coup Attempt“. Politico. Qaraldi: 22-iyul 2016-yil.
  6. ↑ „Turkish MHP leader backs Erdoğan in coup probe“ (28-iyul 2016-yil).
  7. ↑ „Kılıçdaroğlu ilk kez 'FETÖ' dedi“ (28-iyul 2016-yil).
  8. ↑ „Turkey's leader said the U.S. should extradite Gülen over the coup“. Qaraldi: 25-avgust 2016-yil.
  9. ↑ „Turkey submitting request to US for Gülen's arrest“. Fox News (14-avgust 2016-yil). Qaraldi: 25-avgust 2016-yil.
  10. ↑ „SpyTalk – Islamic group is CIA front, ex-Turkish intel chief says“. The Washington Post. 2021-yil 15-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-avgust 2016-yil.
  11. ↑ „Closer look at empire of cleric accused in Turkey coup attempt“. USA Today (21-iyul 2016-yil). Qaraldi: 14-sentyabr 2016-yil.
  12. ↑ Phelps, Timothy M. „From his Pa. compound, Fethullah Gülen shakes up Turkey“. Los Angeles Times (20-yanvar 2014-yil). Qaraldi: 14-sentyabr 2016-yil.
  13. ↑ „Who Is Fethullah Gülen?“ (23-dekabr 2015-yil). 2016-yil 2-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 14-sentyabr 2016-yil.
  14. ↑ Park, Bill. „Gülen's shadowy network is a formidable enemy“ (17-fevral 2014-yil). Qaraldi: 14-sentyabr 2016-yil.
  15. ↑ Malsin, Jared. „How Erdoğan United Turkey Against Fethullah Gülen“. TIME.com. Qaraldi: 14-sentyabr 2016-yil.
  16. ↑ Ganim, Sara. „Fethullah Gülen: A rare look at polarizing Turkish exile“. CNN. Qaraldi: 14-sentyabr 2016-yil.
  17. ↑ Arango, Tim; Hubbard, Ben. „Turkey Pursues Cleric Living in U.S., Blamed as Coup Mastermind“ (19-iyul 2016-yil). Qaraldi: 14-sentyabr 2016-yil.
  18. ↑ „Turkey arrests 60 businessmen for alleged Gulen ties“ (en). Arab News. Qaraldi: 2021-yil 14-mart.
  19. ↑ „Pentagon says no US military support for Turkey coup“ (30-iyul 2016-yil).
  20. ↑ „Erdogan accuses West of 'writing the script' for Turkey coup“ (2-avgust 2016-yil).
  21. ↑ Harvey, Benjamin „Turkey's Erdoğan edges closer to blaming the US for coup attempt“ (29-iyul 2016-yil).
  22. ↑ „Turkey's clash of Islamists: Erdogan vs Gülen“ (27-iyul 2016-yil). 2018-yil 30-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-yanvar 2017-yil.
  23. ↑ Metin Gurcan.. „Power struggle erupts in Turkey's security structure“. Al-Monitor (12-oktabr 2016-yil). 30-oktabr 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 29-oktabr 2016-yil.

Havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
 Vikiomborda 2016-yilgi Turkiyada davlat toʻntarishiga urinish
haqida turkum mavjud 


"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Turkiyada_davlat_toʻntarishiga_urinish_(2016)&oldid=5230108" dan olindi