Kontent qismiga oʻtish

Timir Pinegin

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Timir Pinegin
Shaxsiy maʼlumotlari
Jinsi erkak
Fuqaroligi SSSR bayrogʻi SSSR Rossiya bayrogʻi Rossiya
Tavallud sanasi 12-iyun 1927-yil
Moskva, RSFSR, SSSR
Vafot sanasi 31-yanvar 2013-yil(2013-01-31)
(85 yoshda)
Boʻyi 164 sm
Vazni 65 kg
Turmush oʻrtogʻi Galina Ilinichna Jeleznova
Bolalari Yelena
Sport
Mamlakat SSSR bayrogʻi SSSR
Qaysi sport Yelkanli sport
Klubi SSK harbiy dengiz floti
Murabbiy(lar)i Georgiy Afanasyevich Gordiyenko

Timir Alekseyevich Pinegin (12-iyun 1927-yil, Moskva — 31-yanvar 2013-yil[1][2][3]) — sovet yaxtachisi, SSSRda yelkanli sport boʻyicha birinchi Olimpiya oʻyinlari chempioni, Yevropa va Shimoliy Afrika chempionatlari gʻolibi, SSSRda xizmat koʻrsatgan sport ustasi (1960), „Yelkanli sportlar anʼanasini tiklash fondi“ning faxriy prezidenti, yoshlar uchun „Yelkan akademiyasi“ taʼlim tizimining asoschisi.

15 karra SSSR chempioni: „Zvyozdniy“ bilan 13 ta sovrin (1953—1962, 1964—1965, 1969); „Soling“ bilan 2 ta sovrin (1970—1971 (chempionlik unvoni kvorum yoʻqligi sababli berilmagan), 1972—1973) yutgan.

Biografiyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
1964 va 1968-yillarda Pinegin va Shutkov boshqargan 4773 raqamli „Zvyozdnik“ yeklnali kemasi aks etgan pochta markasi
Timir Alekseyevich Pineginning xalqaro toifadagi SSSR sport ustasi guvohnomasi.

Moskvada talaba oilasida tugʻilgan. Uning bobosi Ilin Aristarx Valdimirovich taniqli psixiatriya professori boʻlgan.

Timirning otasi Aleksey Dmitriyevich Pinigin 1903-yilda Yoqut Avtonom Sovet Sotsialistik Respublikasining Megino Kangalas ulusining birinchi Meljexsinsk naslegida tugʻilgan, millati yoqut. Shimoliy xalqlar instituti va Moskva davlat universitetining filologiya fakultetini tamomlagan[4]. Urushdan oldingi yillarda repressiya qilingan. Leningrad frontida mergan sifatida jang qilgan. 1944-yil 15-yanvarda Leningrad qamalini yorib oʻtishda vafot etgan[4].

Onasi Aleksandra Aristarxovna Ilina (1906—1984) motorli qayiqda suzish va otish sporti bilan shugʻullangan. Fizika-matematika fanlari nomzodi darajasiga ega boʻlgan boʻlib, organik tahlilchi sifatida ishlagan[5].

Timir Pinegin yokutlar orasidan chiqqan birinchi Olimpiya chempioni, Xorobutning Megin qishlogʻidagi sport zali[6] va shahar tipidagi Nijniy Bestyax qishlogʻidagi „Parus“ sport majmuasi uning nomi bilan atalgan.

Timir Pinegin SSK harharbiy dengiz floti tarkibida sport oʻyinlarida qatnashgan.

Oltita Olimpiadada qatnashgan:

  • 1952-yil „Zvoyzdniy“da zaxiradagi ekipaj boshqaruvchisi[7];
  • 1956-yil „Zvoyzdniy“da rul boshqaruvchisi (matrosFyodor Shutkov) — 8-oʻrin;
  • 1960-yil „Zvoyzdniy“da rul boshqaruvchisi (matros Fyodor Shutkov) — 1-oʻrin;
  • 1964-yil „Zvoyzdniy“da rul boshqaruvchisi (matros Fyodor Shutkov) — 5-oʻrin
  • 1968-yil „Zvoyzdniy“ rul boshqaruvchisi (matros Fyodor Shutkov) — 16-oʻrin
  • 1972-yil „Soling“da rul boshqaruvchisi (shkotchilar Zamotaykin Valentin Alekseyevich (1939—1987)[8] va Galimov Rais Mustafaevich) — 7-oʻrin[9].
  • Bundan tashqari, Pinegin ushbu sport boʻyicha toʻrt karra Olimpiya chempioni Paul Elvstrømga qarshi oʻyinda gʻalaba qozonadi.

1964-yilda Davlat jismoniy tarbiya va jismoniy tarbiya markazi qoshidagi murabbiylar maktabini tamomlagan. 1969-yildan KPSS aʼzosi.

Timir Pinegin Gruziya terma jamoasini murabbiy sifatida tayyorlagan, „Vodnik“ markazida ishlagan, 1980-yildan 1988-yilgacha SSSR Davlat sport qoʻmitasida yelkanli sport boʻyicha davlat murabbiyi boʻlgan. Xalqaro hakamlar hay’ati aʼzosi sifatida Pinegin yana ikkita Olimpiadada: 1984-yilda Los-Anjelesda va 1988-yilda Seulda ishtirok etadi[10].

Timir Pinegin togʻ changʻisini yaxshi koʻrgan. XX asrning 40-yillari oxirida SSSR togʻ changʻisi terma jamoasi aʼzosi boʻlgan[10].

„Yil yaxtachisi 2009“ Milliy mukofoti bilan taqdirlangan.

Hurmat belgisi ordeni (1960) va medallar bilan taqdirlangan.

2013-yil 31-yanvarda vafot etadi, bu qabrda ham koʻrsatilgan. Katta Rossiya ensiklopediyasida sana 30-yanvar deb koʻrsatilgan[11]. Pinegin Vagankovo qabristonining 44-boʻlimiga dafn qilingan.

Unvonlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • SSSRda xizmat koʻrsatgan sport ustasi (1960).
  • Nyu-York, Chikago, Temza, Ispaniya qirolligi, Genuya, Fransiya, Neapol va Xelsinki yaxta klublarining faxriy aʼzosi.
  • „Pioner“ bolalar yaxta klubining faxriy komandori (Moskva).

Oilasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Turmush oʻrtogʻi Galina Ilinichna Jeleznova (1927-yil 3-aprel — 2022-yil 25-mart);
  • Qizi Yelena 1955-yilda tugʻilgan.

Xotira

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2023-yil noyabr oyining oxirida Timir Pineginning byusti CSK nomidagi Harbiy-dengiz flotining Sport qahramonlari shon-shuhrat xiyoboniga oʻrnatilgan[12].

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ „Ушёл из жизни олимпийский чемпион Тимир Пинегин“. Минспорта РФ (2013-yil 31-yanvar). Qaraldi: 2023-yil 5-fevral.
  2. ↑ „Ушел из жизни олимпийский чемпион Тимир Пинегин“. Советский спорт (2013-yil 31-yanvar). 2023-yil 5-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 5-fevral.
  3. ↑ „Скончался олимпийский чемпион по парусному спорту Тимир Пинегин“. Интерфакс (2013-yil 31-yanvar). 2023-yil 5-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 5-fevral.
  4. ↑ 4,0 4,1 Викторов В. Я. 1964.
  5. ↑ Intervyu Timira Pinegina na sayte FPS Nijegorodskoy oblasti[sayt ishlamaydi].
  6. ↑ Кривогорницын.
  7. ↑ "Katera i yaxti", vip. 102, 1983, L. „Sudostroenie“, s.37, vsego 80 s.
  8. ↑ „Замотайкин Валентин Алексеевич (1939-1987)“. Портал по истории "Спортивная страна". 2016-yil 12-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 9-oktyabr.
  9. ↑ „Официальный отчет по Олимпийским Играм 1972, с 511“. 2018-yil 6-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 6-mart.
  10. ↑ 10,0 10,1 „85 лет Тимиру Алексеевичу Пинегину“. 2016-yil 8-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 10-oktyabr.
  11. ↑ „ПИНЕ́ГИН Ти­мир Алек­сее­вич“. БРЭ. 2023-yil 5-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 5-fevral.
  12. ↑ V chest geroev sporta. Yacht Russia. 25 noyabrya 2023 goda. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Timir_Pinegin&oldid=4835306" dan olindi