Tetragidrobiopterin

Tetrahidrobiopterin

Tetragidrobiopterin (BH₄) bir qator muhim biokimyoviy reaksiyalarda, xususan, aromatik aminokislotalarning oraliq metabolizm bosqichida gidroksillanish jarayonlarida ishtirok etadigan kofermet hisoblanadi.

Fenilalanin 4-monoksigenazaning bir qismi sifatida BH₄ fenilalaninni tirozinga aylantirishda ishtirok etadi. Keyinchalik, tirozin, tirozin gidroksilaza ishtirokida, DOFA ga aylanadi, BH4 ham bu yerda kofaktor hisoblanadi. Bundan tashqari, birikma serotonin almashinuvi yoʻlida triptofanning gidroksillanishida ishtirok etadi. Reaksiya triptofan gidroksilaza taʼsirida boradi va 5-gidroksitriptofan hosil boʻladi.

Bir qator irsiy metabolik kasalliklar tetragidrobiopterinning shakllanishi yoki tiklanishining buzilishi bilan bogʻliq. Shunday qilib, digidropteridin reduktaza fermentidagi kamdan-kam uchraydigan fenilketonuriyaning shakllaridan birining sababchi omili hisoblanadi. Digidropteridin reduktaza etishmovchiligi natijasida fenilalanin, tirozin va triptofanning yuqorida qayd etilgan gidroksillanish reaktsiyalarida elektron donor boʻlgan TGBP(tetragidrobiopterin)ning faol shaklining regeneratsiyasi buziladi.

Tasvirlar

Presinaptik akson terminalida tetragidrobiopterin (BH4) biosintezi va regeneratsiyasining soddalashtirilgan diagrammasi. BH4 fenilalanin gidroksilaza (PAH), tirozin gidroksilaza (TG) va triptofan gidroksilaza (TPH) kabi aromatik aminokislotalar gidroksilazlari uchun muhim kofaktordir – ular dafamin, serotonin, noradrenalin va adrinalin kabi monoaminlarning sintez zanjirlarida muhim reaktsiyalarni katalizlaydi. Rasmda alkilgliserol monooksigenaza (AGMO) va azot oksidi sintaza (NO sintaza) koʻrsatilmagan. 5-HIAA, 5-gidroksiindoleasetik kislota; 5-HIAA, 5-gidroksiindolatsetaldegid; 7,8-BH2, 7,8-dihidrobiopterin; BH4, tetragidrobiopterin; DFAA, 3,4-dihidroksifenilatsetik kislota; DFAA, 3,4-digidroksifenilatsetaldegid; DSTD, dofamin tashuvchisi etishmovchiligi sindromi; GTP, guanozin 5'-trifosfat; HVA, gomovanilin kislota; Okso--PH4, okso-2-gidroksi-tetragidrobiopterin; PLP, piridoksal 5'-fosfat; PTP, 6-piruvoyltetragidropterin; qBH2, digidrobiopterinning xiinoid shakli; VMoA, vanil kislotasi; VMC, vanililmandel kislotasi; VTM-2, vesikulyar monoamin tashuvchisi. Tetragidrobiopterin yetishmovchiligi boʻyicha konsensus koʻrsatmalaridan, 2020.

Tashqi havolalar

• „Tetrahidrobiopterin (BH4) etishmovchiligini tashxislash va davolash boʻyicha konsensus yoʻriqnomasi“ (2020 yilda Orphanet kamdan kam uchraydigan kasalliklar jurnalida chop etilgan yoʻriqnomaning ruscha tarjimasi).