Tanlab eritish
Tanlab eritish- umumiy ma'noda eritma deb olsak, qattiq materialning bir yoki bir nechta komponentlarini eritmaga , odatda suvga o'tkazish. Tanlab eritish quyidagilarni anglatadi:
1. Minerallar va jinslardagi eruvchan tuzlarni suv bilan yuvish jarayoni. Masalan, oltingugurtning ayrim turlarini ko'mirdan yuvish, ko'mirni tuzsizlantirish va boshqalar.
2. Minerallarning kristall panjarasidan ishqoriy va ishqoriy yer metallarini ajratib olish jarayoni: masalan, slyudalardan suvsizlanish natijasida gidromikozli minerallar hosil bo'ladi.
3. Gidrometallurgiya jarayonining ishlashi. Rudalar va ularni boyitish mahsulotlari ( konsentratlar, oraliq mahsulotlar ), pirometallurgiyani qayta ishlash mahsulotlari (shlaklar, matlar, anod shlamlari, shuningdek, qayta ishlanadigan metallar va qotishmalar chiqindilari) yuviladi. Tanlab eritish usuli uran, oltin, mis, rux, molibden, volfram, alyuminiy va boshqalarni olishda keng qoʻllanadi.
Jarayon uch bosqichdan iborat: reaktivlarni qattiq sirtga etkazib berish; kimyoviy reaktsiya; erigan reaktsiya mahsulotlarini eritmaga olib tashlash. Ko'pincha tanlab eritishda diffuziya hodisasi sodir bo'ladi, ya'ni jarayonning tezligi birinchi va uchinchi bosqichlar tomonidan boshqariladi. Shu bilan birga, kinetik rejim ham mumkin, bunda kimyoviy reaksiya sekin bosqich, shuningdek aralash diffuziya-kinetik rejim. Materialning zarracha hajmining pasayishi, haroratning oshishi (ayniqsa, kinetik rejimda) va diffuziya hududida - aralashtirish intensivligining oshishi bilan tezlashadi. Tanlab eritish ishlov beriladigan materialning tabiati, tarkibi va holatiga qarab turli usullar bilan amalga oshiriladi. Masalan, oltin, uran va sulfid konsentratlarini tanlab eritish pulpa aralashtirish bilan amalga oshiriladi. Oksidlangan rudalardan misni olishda boksitlardan aluminatlar va boshqalardan tanlab eritiladi . Yuvish materialga mexanik-kimyoviy, ultratovushli, biologik va termal ta'sirlar bilan birga amalga oshirish mumkin.
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Bakterial tanlab eritish
- Er ostida tanlab eritish
- Uyumda tanlab eritish
- Avtoklavda tanlab eritish
- Chanlarda tanlab eritish
- Ishlab chiqarish eritmasi
- Minerallarni qayta ishlashning maxsus usullari
- Sianidlash (minerallarni boyitish)
Adabiyot
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Выщелачивание / Г. М. Вольдман // Восьмеричный путь — Германцы. — М. : Большая российская энциклопедия, 2006. — С. 166—167. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017, т. 6). — ISBN 5-85270-335-4.
- Ляшенко В.И., Голик В.И., Клюев Р.В. Оценка эффективности гидрогеологической и окружающей среды при подземном блочном выщелачивании металлов из руд. Горные науки и технологии. 2022;7(1):5-17. https://doi.org/10.17073/2500-0632-2022-1-5-17 - https://mst.misis.ru/jour/article/view/324
- Zinc and Base Metals