Kontent qismiga oʻtish

Svetlogorsk (Kaliningrad viloyati)

Koordinatalari: 54°56′22″N 20°09′23″E / 54.93944°N 20.15639°E / 54.93944; 20.15639
Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Svetlogorsk

Svetlogorsk
{{{rasmiy_nomi}}}ning bayrogʻi
Bayroq
{{{rasmiy_nomi}}}ning rasmiy gerbi
Gerb
54°56′22″N 20°09′23″E / 54.93944°N 20.15639°E / 54.93944; 20.15639
Mamlakat Rossiya
Maydon 21 km2 (8.1 kv mi)
Markazi balandligi 41 m
Aholisi
16 207 (2 021)
Milliy tarkib ruslar, ukrainlar, beloruslar
Telefon kodi 7 40153
Pochta indeks(lar)i 238563
Svetlogorsk xaritada

Svetlogorsk (1947-yilgacha Raushen, nemischa: Rauschen) — Rossiyaning Kaliningrad viloyatidagi shahar. Svetlogorsk shahar okrugining maʼmuriy markazi va dam olish maskani hisoblanadi. Boltiq dengizi sohilida, Kaliningrad shahridan oʻttiz kilometr shimoli-gʻarbda joylashgan.

1999-yil 29-martda Svetlogorsk federal ahamiyatga ega okrug (kurort) sifatida tan olingan[1][2]. Shahar Boltiqboʻyi sohilidagi sayyohlik va madaniy markaz hisoblanadi.

Shahar aholisi 16207 kishidan iborat (2021-yilgi).

Svetlogorsk shahri Kaliningrad yarim orolida (sobiq Sambiya yarim oroli) joylashgan. Bu yerning relyefi oʻrtacha tepalikda boʻlib, daryo irmogʻi bilan biroz boʻlingan.

2021-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, shahar aholisi soni boʻyicha Rossiya Federatsiyasidagi 1119 shahar ichida 745-oʻrinda boʻlgan.

Shaharning iqlim sharoitiga dengiz kuchli taʼsir koʻrsatadi. Oʻrtacha havo haroratining yigʻindisi 2100-2150 °C gacha, iliq haroratning davomiyligi Kaliningrad viloyatida maksimal 180—190 kun. Qor qoplami beqaror, uning qalinligi 16 sm gacha yetadi. Iqlim sovuqligi yigʻindisi 145 dan 250 °C gacha. Yanvarning oʻrtacha oylik harorati (eng sovuq oy) −2,7 °C, iyul (eng issiq oy) +16,7 °C, havoning oʻrtacha yillik harorati +6,8 °C. Yogʻingarchilikning maksimal miqdori iyul−avgust oylarida (70-100 mm) tushadi. Bahor va yozning birinchi yarmida 50−70% yillarda yomgʻirsiz davrlar kuzatiladi, bunda 1 mmdan kam yogʻingarchilik 10 kun ketma-ket tushadi. Yozda qirgʻoqda shabada aylanishi paydo boʻladi.

Boltiq dengizining qirgʻoq qismida suv harorati avgust oyida maksimal darajaga etadi, yer usti suvining oʻrtacha harorati 18 °C.

Keyinchalik Rauschen (nem. Rauschen) nomini olgan aholi punkti Sambiya yarim orolining (Zemland) shimoliy uchida joylashgan. Semland nomi birinchi marta 1073-yilda Prussiyaliklar yashagan yer sifatida tilga olingan. Ular oʻzlarini boshqa nom bilan, yaʼni semblar deb atashgan. Rauschen oʻrnida butparastlar yashaganliklari haqidagi ilk maʼlumotlar 1258-yilga toʻgʻri keladi. Keyinchalik bu Prussiya aholi punkti, yaʼni Ruse−Moter deb nomlangan. Bu qadimgi Prussiya tilidan tarjima qilinganda „qabriston“, „yertoʻlalar cheti“ degan maʼnoni anglatadi. Ruse−Moter hozirgi Tixoe koʻli qirgʻogʻida joylashgan.Aholisi baliqchilik va ovchilik bilan shugʻullangan.

Xalqaro aloqalari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2002-yilda shaharda Boltiq dengizi bilan chegaradosh toʻqqizta davlat, shuningdek, Norvegiya va Islandiya tashqi ishlar vazirlari darajasida Boltiqboʻyi davlatlari kengashining yubiley sessiyasi boʻlib oʻtdi.

Madaniyat va sporti

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Svetlogorskda muntazam ravishda xalqaro anjumanlar, sanʼat festivallari, ijodiy mahorat darslari, tanlovlar va kontsertlar oʻtkaziladi. Masalan: „Boltiq fasllari“ sanʼat festivali, „Amber pantera“ va „Baltic debyutlari“ kinofestivallari, „Svetlogorsk Rauschen orzulari“ xalqaro rassomlarning pleneri. 1995-yilda bastakor va pianinochi Andrey Makarov oʻz mablagʻlari hisobidan tiklangan sobiq nemis katolik cherkovi Santa Mariya Stella Mareda kontsert zalini ochdi, u mutaxassislar tomonidan eng yaxshi deb tan olingan.

Svetlogorsk harbiy sanatoriyasi madaniyat uyi, „Yantarniy Bereg“ sanatoriyasi va „Rauschen“ mehmonxonasi sahnalarida ham madaniy-koʻngilochar tadbirlar, konsertlar, tomoshalar oʻtkazilmoqda.