Suyakning gigant hujayrali o'smasi
 | Bu maqolada bir qancha muammolar mavjud. Iltimos, ularni tuzatib yordam qiling yoki shu muammolarni munozara sahifasida muhokama qiling.
|
Suyakning gigant hujayrali oʻsmasi (GCTOB), suyakning boshqa suyak oʻsimtalariga nisbatan kam uchraydigan oʻsmasi. U koʻp yadroli gigant hujayralar (osteoklastga oʻxshash hujayralar) mavjudligi bilan ajralib turadi. Gigant hujayrali oʻsmtadagi oʻsma kamyob va baʼzi holatlarning taxminan 2% da uchraydi. Shunga qaramasdan, agar malign oʻsimtasi degeneratsiya yuzaga kelsa, yaʼni yomon tomonga oʻzgarayotgan boʻlsa, u oʻpkada rivojlanishi mumkin. Gigant hujayrali oʻsmalar odatda yaxshi xulqli[1], xatti-harakati oldindan aytib boʻlmaydi[2]. Bu uch xil hujayra guruhidan tashkil topgan heterojen oʻsimta. Gigant hujayrali oʻsimta stromal hujayralari (GCTSC) osteoblastik kelib chiqishi boʻlgan va gidroksidi fosfataza va osteokalsin kabi osteoblast hujayralarining markerlarini ifodalash asosida, tasniflangan neoplastik hujayralarni tashkil qiladi. Bundan farqli oʻlaroq, mononuklear gistiyositik hujayralar (MNHC) va koʻp yadroli gigant hujayralar (MNGC) fraktsiyalari ikkilamchi ravishda olinadi va oʻsma boʻlmagan hujayralar toifasini oʻz ichiga oladi. Ular osteoklast-monotsitlar nasl-nasabidan kelib chiqqan boʻlib, asosan, monotsitar kashshof hujayralar uchun belgi boʻlgan CD68 ifodasi bilan aniqlanadi. Koʻpgina bemorlarda oʻsmalar sekin rivojlanadi, ammo 50% hollarda mahalliy darajada takrorlanishi mumkin..
Belgilari
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Odatda bemorlarda boʻgim boʻshligʻi yaqinidagi oʻsimtalar orqali ularda ogʻriq va harakatlanishning turli xil cheklanishlari kuzatiladi. Agar oʻsimta uzoq vaqtdan beri oʻsib borayotgan boʻlsa, shish paydo boʻlishi mumkin. Baʼzi bemorlar oʻsimta joyida patologik sinish paydo boʻlmaguncha oʻzlarida hech qanday kasallik alomatlarini sezmasliklari mumkin. Ular odatda uzun suyaklarning tugashidagi boʻgʻimlar qotib qolish kasalligidan kelib chiqadi, ammo kamdan-kam hollarda ular qovurgʻalarning old yoyida vujudga kelishi mumkin[3]. Ushbu kasallikning asosiy belgilari qorin boʻshligʻidagi ogʻriqlar, qoʻl va oyoqlardagi ogʻriqlar va mushaklardagi ogʻriqlar deb hisoblandi. Shuningdek bemorlarda kuchli ogʻiriq natijasida ularning asab tizimida elektr toki urishiga oʻxshash ogʻriqlar ham kuzatilib turadi.
Tashxislari
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Gigant hujayrali oʻsmalarning tashxisi biopsiya natijalariga asoslanadi. Asosiy gistomorfologik xususiyat, mavjudlik nomidan koʻrinib turibdiki, (koʻp yadroli) yuztagacha yadroga ega boʻlgan yirik yadroli hujayralardir. Atrofdagi bir yadroli va kichik koʻp yadroli hujayralar yirik hujayralardagiga oʻxshash yadrolarga ega; Bu lezyonni odatda (yaxshi) osteoklast tipidagi gigant hujayralarga ega boʻlgan boshqa osteogenik lezyonlardan ajratib turadi. Sovun-koʻpik koʻrinishi xarakterli xususiyatdir.
Kompyuter tasviri
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Davolashi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Soʻnggi 30 yil ichida umumiy davolash rejimlari deyarli oʻzgarmadi, bu qisman tasodifiy klinik sinovlarning yoʻqligi bilan bogʻliq[4]. Agar oʻsimta maʼlum bir tana aʼzosi yoki toʻqimasini kesib olish tashlashni belgilayotgan boʻlsa, jarrohlik yagona davolash usuli hisoblanadi. Kuretaj – bu eng koʻp ishlatiladigan texnika[5]. Patologik singan bemorda vaziyat murakkablashadi. Jarrohlik qilishdan oldin shikastlangan oyoq-qoʻlni harakatsizlantirish va sinishning tiklanishini kutish yaxshidir.
Jarrohlik qilish mumkin boʻlmagan oʻsmalari boʻlgan bemorlar radiatsiya terapiyasi bilan davolanadi[6]. Shu bilan birga, ehtiyot boʻlish kerak, chunki malign sarkoma fenotipiga oʻtgan takroriy oʻsmalarning aksariyati asosiy zararsiz lezyon uchun radiatsiya terapiyasini olgan bemorlarda boʻlgan[7]. GCTOB uchun farmakoterapiya MNGC fraktsiyasida apoptozni qoʻzgʻatadigan, oʻsimtadan kelib chiqqan osteolizning oldini oladigan Zoledronat kabi bifosfonatlarni oʻz ichiga oladi. Darhaqiqat, in vitro tadqiqotlar zoledronatning osteoklastga oʻxshash hujayralarni oʻldirishda samarali ekanligini koʻrsatdi[2][4]. Yaqinda RANK ligandiga qaratilgan Denosumab kabi insoniylashtirilgan monoklonal antikorlar II bosqich tadqiqotida GCTOBni davolashda qoʻllangan. Bu stromal hujayralar tomonidan RANK-ligandlarning koʻpayishi oʻsimta patogenezida rol oʻynaydi degan tushunchaga asoslanadi[4].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ "Giant cell tumor of the temporal bone—a case report". BMC Ear Nose Throat Disord 5: 8. September 2005. doi:10.1186/1472-6815-5-8. PMID 16162299. PMC 1253509. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=1253509.
- ↑ 2,0 2,1 Werner M (2006). "Giant cell tumour of bone: morphological, biological and histogenetical aspects". Int Orthop 30 (6): 484–489. doi:10.1007/s00264-006-0215-7. PMID 17013643. PMC 3172738. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=3172738.
- ↑ Dehghan A, Moaddab AH, Eskandarlou M, Moeeni A. Anterior chest wall giant cell tumor. Gen Thorac Cardiovasc Surg. 2010 Jan;58(1):39-41.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Thomas DM, Skubitz T (2009). "Giant-cell tumour of bone". Current Opinion in Oncology 21 (4): 338–344. doi:10.1097/CCO.0b013e32832c951d. PMID 19444102.
- ↑ "Giant cell tumor of bone: treatment and outcome of 214 cases". J. Cancer Res. Clin. Oncol. 134 (9): 969–78. March 2008. doi:10.1007/s00432-008-0370-x. PMID 18322700.
- ↑ "Giant cell tumor of bone". Am J Clin Oncol 29 (1): 96–9. 2006. doi:10.1097/01.coc.0000195089.11620.b7. PMID 16462511.
- ↑ Mendenhall WM, Zlotecki RA, Scarborough MT, Gibbs PC, Mendenhall NP (2006). "Giant Cell Tumor of Bone". American Journal of Clinical Oncology 29 (1): 96–99. doi:10.1097/01.coc.0000195089.11620.b7. PMID 16462511.