Kontent qismiga oʻtish

Stadion Gdansk

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

 

Stadion Gdansk (inglizcha: Gdańsk Stadium) homiylik sabablari bilan 2021-yil may oyidan beri Polsat Plus Arena Gdansk nomi bilan tanilgan[1] Gdanskdagi futbol stadioni, Pomeraniya vodiysi, Polsha. U asosan futbol oʻyinlari uchun ishlatiladi va Ekstraklasada raqobatlashadigan Lechia Gdanskning uy stadioni hisoblanadi. Stadion Pokoleń Lechii Gdansk 1 koʻchasida joylashgan (inglizcha: Generations of Lechia Gdańsk) shaharning shimoliy qismida (Letnica tumani).[2] Umumiy sigʻimi - 41 620 tomoshabin, hammasi oʻtirgan va tom bilan qoplangan. Stadion Ekstraklasadagi ikkinchi yirik arena va mamlakatdagi uchinchi yirik arenadir (Stadion Narodowy va Stadion Sląskidan keyin).

Stadion qurilishi 2008-yilda boshlangan va 2011-yilning oʻrtalarida yakunlangan.[3] Ochilish oʻyini Lechiya Gdansk va Krakoviya oʻrtasida boʻlib oʻtdi va 1:1 hisobida durang bilan yakunlandi.[4] Uning birinchi xalqaro oʻyini Polsha va Germaniya oʻrtasida boʻlib, 2011-yil 6-sentabrda boʻlib oʻtgan va 2:2 hisobida yakunlangan. Stadion Narodowy tayyor boʻlmagani uchun oʻyin Varshavadan koʻchirildi. U Lechiya Gdansk tomonidan „Oq-yashil“ Gdansk sport markazi stadionidan u erga koʻchirilganidan beri foydalanilgan.

Stadion, shuningdek, UEFA Evro-2012 finali uchun belgilangan joylardan biri edi. Turnir davomida toʻrtta oʻyin oʻtkazildi; u yerda “C” guruhida uchta oʻyin va chorak finalning bitta oʻyini boʻlib oʻtdi.[5] U dastlab 2020-yilgi UEFA Yevropa Ligasi finaliga mezbonlik qilishi rejalashtirilgan edi,[6] biroq Yevropadagi COVID-19 pandemiyasidan soʻng final oʻtkazilib, keyinroq Germaniyadagi RheinEnergieStadionda yopiq eshiklar ortida avgustga koʻchirildi; Buning oʻrniga Gdansk 2021-yilgi finalga mezbonlik qildi.[7] " Vilyarreal „ oʻyinda “Manchester Yunayted "ni penaltilar seriyasida 12:11 hisobida magʻlub etdi.

Stadion xususiyatlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Dastlabki o'yin oldidan asosiy tribuna

Stadionning uzunligi taxminan 236 metr, kengligi 203 metr va balandligi 45 metrni tashkil qiladi.

Arenaning tashqi koʻrinishi Boltiqboʻyi qirgʻogʻida uzoq vaqtdan beri qazib olingan amberga oʻxshab yaratilgan. Butun tom qurilishi 82 ta toʻsinga asoslangan. Tomning tuzilishi umumiy maydoni 44 000 m 2 ni tashkil qiladi. Fasad va tom 18 000 ta polikarbonat plitasi bilan qoplangan, 6 ta rangda, umumiy maydoni 4,5 gektar. Ikkita logotip (stadionning gʻarbiy va sharqiy tomonida joylashgan), balandligi 8 metr va uzunligi 35 metr boʻlgan LED texnologiyasida ishlab chiqarilgan.[8]

Asosiy kirish

Maydonning oʻlchamlari 105x68 metr boʻlib, tribunadan masofasi darvozalardan 10,5 m, chetidan 8,5 m.[9] FIFA va UEFA standartlari boʻyicha tribunalar qoplanadi, ammo maydon ustidagi markaz ochiladi. Sürgülü tomni oʻrnatish masalasi koʻrib chiqildi, ammo xarajatlar va qurilishni yakunlash uchun cheklangan vaqt tufayli gʻoyadan voz kechildi. Qolgan joy tadbirning boshqa ishtirokchilari (xodimlar va boshqalar) uchun ajratilgan.). Stadion UEFAning 4-toifali mezonlariga javob beradi.

Stadion sigʻimi liga oʻyinlari vaqtida 43 615 oʻringa moʻljallangan. Biroq, umumiy oʻrindiqlar soni (yalpi) taxminan 44 000 ni tashkil qiladi. 2012-yilda futbol boʻyicha UEFA Yevropa chempionati vaqtida sigʻim taxminan 40 000 oʻringa qisqardi.[10]

Stadionda shisha orqasida 40 ta quti mavjud boʻlib, ularda toʻliq ovqatlanish taʼminlanadi (sky-boxlar deb ataladi). Ulardan sakkiztasining maydoni 60 m 2 (646 ft²) va qolgan 32 tasining maydoni 30 m 2 (323 ft²).[9] Osmon qutilaridan tashqari, stadion badavlat mehmonlar uchun 1383 oʻrinli yuqori standartli joyularni (VIP oʻrinlar) taklif etadi. Ularning har biri qulay oʻrindiq bilan jihozlangan va osmon qutilari ostida joylashgan. Osmon qutilari ham, VIP-joylar ham alohida foyega ega alohida kirishga ega.[11]

Oʻrindiqlar Krosno shahrida joylashgan Nowy Styl guruhiga tegishli Polshaning Forum Seating kompaniyasi tomonidan taqdim etildi.[12] Bundan tashqari, stadionda nogironlar uchun qoʻshimcha 50 oʻrindiq mavjud.

2009-yil dekabr oyida stadion nomi Polsha Energy Group (PGE) tomonidan 35 million zloti (taxminan 8,5 million yevro) evaziga besh yil muddatga sotib olindi.[13] Gdansk shahri qurilish xarajatlarining bir qismini qoplash uchun nom berish huquqini sotdi. Yagona shart shu ediki, nomda “Arena” soʻzi boʻlishi kerak edi. Lotos neft kompaniyasi va PGE energetika kompaniyasi homiylik shartnomasi uchun yakuniy raqobatchilar boʻldi, bu esa stadionning yuqori qismida kamida ikkita joyda firma logotipi va ichki reklamalarni koʻrsatishni ham oʻz ichiga oladi. Stadion dastlab Baltic Arena nomi bilan tanilgan. Biroq, PGE bilan shartnoma 2015-yil 30-sentabrda, PGE shartnomani uzaytirmaslikni tanlaganidan keyin tugadi.[14] 2015-yil 9-noyabrda Energa SA 2020-yilgacha yangi stadion homiysi sifatida eʼlon qilindi. 2020-yil 7-noyabr kuni Arena Gdańsk Operator sp.z oo boshqaruv kengashi Energa SA bilan hamkorlikni tugatganini eʼlon qildi.[15] 2021-yil 21-maydan boshlab stadion Polsat Plus Arena Gdansk deb nomlanadi. Shaharning ommaviy axborot vositalari va telekommunikatsiya kompaniyalari Polsat va Plus bilan shartnomasi olti yilga tuzilgan.[1]

  • Baltic Arena (qurilish paytida)
  • PGE Arena Gdansk (2010-yil iyul - 2015-yil oktabr)
  • Arena Gdansk (Evro-2012)
  • Stadion w Gdansku Letnicy (2015-yil oktabr - 2015-yil noyabr)
  • Stadion Energa Gdansk (2015-yil noyabr - 2020-yil noyabr)
  • Stadion w Gdansku Letnicy (2020-- yil noyabr - 2021-yil may)
  • Polsat Plus Arena Gdansk (202- yil may – hozirgi kun)

Qurilish tarixi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Stadionning jabhasi polikarbonat modullar bilan qurilgan

Stadion 2012-yilda Polsha va Ukrainada boʻlib oʻtgan futbol boʻyicha UEFA Yevropa chempionati uchun maxsus qurilgan. Stadionning birinchi konseptual dizayni Gdansk shahri tomonidan turnir mezboni tanlovidan oldin taqdim etilgan.[16] 2008-yil 31-yanvarda stadionni loyihalashtirgan arxitektor tanlandi. Bu Gelzenkirxendagi Veltins-Arena va Gannoverdagi AWD-Arena kabi stadionlarni loyihalashtirgan Dyusseldorflik Rhode-Kellermann-Wawrowsky kompaniyasi edi.[17] Qurilish hujjatlarining birinchi qismi 92 jilddan, ikkinchi qismi esa keyingi 137 jilddan iborat edi. Dizaynni ishlab chiqishda Dyusseldorfdagi stadion mutaxassisi HPP Architects ham oʻz hissasini qoʻshdi.

2008-yil 2-aprelda stadion qurilishi uchun zamin tayyorlash, jumladan, yer uchastkalarini tugatish, daraxt va butalarni kesish ishlari boshlandi.[18] 2008-yil 15-dekabrda stadion qurilishi uchun yerni almashtirish va yer zichligi boʻyicha ishlar boshlandi.[9]

Gdansk shahar stadionining ichki qismi

2009-yil 25-mart kuni yangi stadion qurish istagida boʻlgan kompaniyalar takliflarining rasmiy ochilish marosimi boʻlib oʻtdi. Takliflar narxi taxminan 522 mln zł dan 635 mln zł gacha oʻzgarib turadi. Ikki kundan keyin eng arzon taklifni kiritgan kompaniya bilan shartnoma imzolandi. Bu kompaniyalar konsortsiumi edi: Hydrobudowa Polska SA, Hydrobudowa 9, Alpine Bau Deutschland AG Berlin, Alpine Bau GmbH Avstriya, Alpine Construction Polska Sp. z oo[19]

2009-yil 28-mayda asosiy qurilish boshlanganda.[20] Iyul oyining oʻrtalarida tamal toshi qoʻyildi.[21] Keyingi yil ichida asosiy temir-beton konstruktsiyasi qurib bitkazildi va 2010-yil 24-iyulda toʻldirish marosimi boʻlib oʻtdi.

Stadion 2011-yil 19-iyulda ochilgan[22] PGE Arena Gdanskda birinchi rasmiy futbol tadbiri 2011-yil 14-avgustda boʻlib oʻtdi. Lechia Gdansk va KS Cracovia oʻrtasidagi oʻyin 1:1 hisobida yakunlandi va yangi stadionda birinchi gol muallifi Fred Benson boʻldi.[23]

Joylashuv va transport

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Stadion shaharning shimoliy qismida, Martva Visla daryosi boʻyida, Letnica tumanida joylashgan. Asosiy kirish eshigi yangi qurilgan ul tomonida joylashgan. Pokoleń Lechii Gdansk (Lechiya Gdansk koʻchasining avlodlari).

Stadionga olib boradigan asosiy yoʻllar ul. Marynarki Polskiej („Polsha dengiz floti koʻchasi“) va ul. Uczniowska. Stadionga jamoat transporti orqali, asosan, Mostostal va Stadion tramvay bekatlariga olib boruvchi № 7, 10 tramvay liniyalari yoki Stadion avtobus bekatiga olib boradigan № 158, 283 avtobus liniyalari tufayli osonlik bilan borish mumkin. №158 avtobus liniyasining tanlangan yoʻnalishlari AmberExpo va Wezeł Harfa avtobus bekatlarida Lechia Gdansk koʻchasi boʻylab toʻxtaydi. Oʻyin kunlari futbol ishqibozlari uchun qoʻshimcha tramvay kurslari mavjud.

Yevro 2012 oʻyinlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Stadion UEFA Euro 2012 oʻyinlari oʻtkaziladigan joylardan biri edi. U yerda Ispaniya ishtirokidagi C guruhining uchta oʻyini (bu guruhning boshqa oʻyinlari Poznan shahridagi Siti stadionida boʻlib oʻtdi), shuningdek, chorak finalning bitta oʻyini oʻtkazildi. Final bosqichida u homiylik sabab „Arena Gdansk“ nomi bilan tanilgan.

Ispaniya muxlislari Evro-2012 stadionining ochilish o'yinida, Ispaniya va Italiya.

Polsha milliy futbol jamoasi oʻyinlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Futbol boʻyicha Polsha terma jamoasi hozirga qadar arenada 10 ta oʻyin oʻtkazdi. Stadionning ochilish oʻyini 2011-yil 9-iyun kuni fransuzlarga qarshi oʻtkazilishi kerak edi, biroq stadion toʻliq tayyor boʻlmagani uchun, Stadion Voyska Polskiegoga koʻchirildi. Buning oʻrniga, „ Narodovy“ stadionida oʻtkazilishi rejalashtirilgan Germaniyaga qarshi oʻyin Gdanskga koʻchirildi (Varshavadagi stadion toʻliq boʻlmaganligi sababli). 2020-yil 11-oktabr kuni Gdanskda boʻlib oʻtgan stavkalar uchun birinchi oʻyinda Polsha Italiya bilan 0:0 hisobida durang oʻynadi.

  • Gdansk Lex Valensa aeroporti
  • A1 avtomagistrali
  • Polshadagi futbol stadionlari roʻyxati
  1. 1,0 1,1 „Stadion w Gdańsku zmieni nazwę. Grupa Polsat nowym sponsorem“. Business Insider Polska. Business Insider Polska. Qaraldi: 21-may 2021-yil.
  2. „Nazwa ulicy przy PGE Arenie już oficjalna“. neo. trojmiasto.pl. Qaraldi: 15-noyabr 2011-yil.
  3. „PGE Arena Gdańsk“. stadiony.net. stadiony.net. Qaraldi: 15-noyabr 2011-yil.
  4. „Remis na otwarcie Areny“. giti. 90minut.pl. Qaraldi: 15-noyabr 2011-yil.
  5. „Matches - Group Stage“. Union of European Football Associations. Qaraldi: 15-noyabr 2011-yil.
  6. „Gdansk to host 2020 UEFA Europa League final“. Union of European Football Associations (24-may 2018-yil). Qaraldi: 28-sentabr 2019-yil.
  7. „UEFA competitions to resume in August“. UEFA.com. Union of European Football Associations (17-iyun 2020-yil). Qaraldi: 17-iyun 2020-yil.
  8. „Gdańsk: Budowa PGE Areny przedłuży się“. PAP. Dziennik Bałtycki. 28-iyul 2012-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15-noyabr 2011-yil.
  9. 9,0 9,1 9,2 „Stadion w liczbach“. pgearena.gdansk.pl. 29-noyabr 2011-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15-noyabr 2011-yil.
  10. „Rok 2011 pod znakiem nowych stadionów“. Wirtualna Polska. Qaraldi: 15-noyabr 2011-yil.
  11. „VIP obejrzy mecz w luksusie“. trojmiasto.pl. Qaraldi: 15-noyabr 2011-yil.
  12. „Pierwsze krzesełka na gdańskiej arenie“. WP. www.2012.org.pl. 28-avgust 2011-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15-noyabr 2011-yil.
  13. „Stadion w Letnicy to już oficjalnie PGE Arena Gdańsk“. Marzena Klimowicz-Sikorska. trojmiasto.pl. Qaraldi: 15-noyabr 2011-yil.
  14. „Gdańsk: Już bez PGE, wkrótce demontaż logo“. stadiony.net. Qaraldi: 1-oktabr 2015-yil.
  15. „Oświadczenie w sprawie zakończenia współpracy z Energa SA - 06.11.2020 R“. 30-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-avgust 2022-yil.
  16. „Archived copy“. 3-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-iyun 2012-yil.
  17. „Polacy i Niemcy zaprojektują Baltic Arenę“. Jacek Stańczyk. trojmiasto.pl. Qaraldi: 1-iyun 2012-yil.
  18. „Pierwsza koparka na budowie Balic Areny“. trojmiasto.pl. Qaraldi: 1-iyun 2012-yil.
  19. „Znamy wykonawcę stadionu Balic Arena“. wiadomosci24.pl. Qaraldi: 1-iyun 2012-yil.
  20. „Ruszyła budowa gdańskiej areny“. 2012.org.pl. 20-mart 2011-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-iyun 2012-yil.
  21. „Kamień węgielny już jest“. trojmiasto.pl. Qaraldi: 1-iyun 2012-yil.
  22. „PGE Arena oddana do użytku“. wp.pl. Qaraldi: 1-iyun 2012-yil.
  23. „Remis na otwarcie Areny“. giti. 90minut.pl. Qaraldi: 1-iyun 2012-yil.