Kontent qismiga oʻtish

Shri-Lanka prezidenti

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Shri-Lanka Prezidenti (inglizcha: President of Sri Lanka) Shri-Lanka Janadhipathi, — Shri-Lankaning davlat va hukumat boshligʻi hisoblanadi.

Prezident vazirlar mahkamasi aʼzosi va rahbari boʻlib, parlament ishonchiga sazovor boʻlgan parlament aʼzosini bosh vazir etib tayinlaydi. Boshqa vazirlar bosh vazir bilan kelishilgan holda prezident tomonidan tayinlanadi.

1970-yilda maxsus chaqirilgan Taʼsis assambleyasi 1972-yil 22-mayda kuchga kirgan Shri-Lanka uchun yangi konstitutsiya matnini ishlab chiqishga kirishdi. Unga koʻra, mamlakat parlamental respublikaga aylandi, unda parlament oldida masʼul boʻlgan va unda koʻpchilik ovozga ega boʻlgan partiyalar deputatlaridan tuzilgan hukumat vakolatlari mamlakat prezidenti vakolatlaridan ustun keldi va davlat rahbari deb eʼlon qilindi. Shri-Lankaning oxirgi general-gubernatori Uilyam Gopallava birinchi prezident etib saylandi.

Birlashgan Milliy partiya rahbari J. R. Jayavardene boshchiligidagi 1977-yil 4-sentabrda Konstitutsiyaga oʻzgartirish kiritib, toʻliq ijro etuvchi hokimiyatni bir vaqtning oʻzida hukumat boshligʻi boʻlgan prezidentga topshirdi. Prezidentning hukumatdagi yordamchisi boʻlgan bosh vazir saylovda koʻpchilikni qoʻlga kiritgan partiya rahbari hisoblanadi. Yangi vakolatlar miqdorini olgan birinchi prezident J. R. Jayavardene boʻlib, u prezidentlik lavozimini egallash uchun bosh vazir lavozimini tark etdi (1978-yil 4-fevral).

Egalik qilish jadvali

[tahrir | manbasini tahrirlash]
G. RajapaksaSirisenaM. RadjapaksaKumaratungaVidjetungePremadasaJayavardeneGopallava

1 — mustaqil partiya; 2 — Birlashgan milliy partiya; 3 — Ozodlik partiyasi; 4 — Shri-Lanka xalq fronti partiyasi

Prezidentlar roʻyxati

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Shri-Lanka Respublikasi prezidentlari (1972-1978)

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yoʻq. Ism familya (tugʻilgan va vafot etgan yillari) Kuchlar Partiya Vakolatlarning kombinatsiyasi
Boshlash Oxiri
1 Uilyam Gopallava
(1897-1981)
1972-yil 22-may 1978-yil

4-fevral

Mustaqil
2 Junius Richard Jayawardene(1906-1996) 1978-yil 4-fevral 1978-yil 7-sentabr[1] Birlashgan millat partiyasi Mudofaa vaziri
Iqtisodiyot va rejalashtirish vaziri
Rejani amalga oshirish vaziri
Oliy taʼlim vaziri

Shri-Lanka prezidentlari (1978-yildan keyin)

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1978-yil 7-sentabrda Shri-Lankaning yangi Konstitutsiyasi kuchga kirdi, unga koʻra mamlakat Shri-Lanka Demokratik Sotsialistik Respublikasi deb nomlandi.

ism va familya

Hayot yillari

Muddatlar
Boshlash Oxiri
1 Junius Richard Jayawardene
(1906-1996)
1978-yil 7-sentabr[1] 1989-yil 2-yanvar
2 Ranasinghe Premadasa
(1924-1993)
1989-yil

2-yanvar

1993-yil

1-may[2]

3 Dingiri Banda Wijetunge
(1922-2008)
1993-yil

1-may[3]

1993-yil

7-may

4 1993-yil

7-may[4]

1994-yil 12-noyabr
5 Chandrika Bandaranaike Kumaratunga
(1945—)
1994-yil

12-noyabr

2005-yil 19-noyabr
6 Persi Mahendra Rajapaksa
(1945—)
2005-yil

19-noyabr

2015-yil

9-yanvar

7 Palleuatte Gamaralage Maithripala Yapa Sirisena
(1951—)
2015-yil

9-yanvar

2019-yil 18-noyabr
8 Nandasena Gotabaya Rajapaksa
(1949—)
2019-yil

18-noyabr

Hozirda ham
  • Shri-Lanka bosh vazirlari roʻyxati
  1. 1,0 1,1 Prinyatie novoy Konstitutsii i provozglashenie Demokraticheskoy Sotsialisticheskoy Respubliki Shri-Lanka.
  2. 1-maya 1993 goda vo vremya pervomayskoy demonstratsii ubit v rezultate vzriva bombi, osuщestvlyonnogo terroristom-smertnikom, prinadlejavshim k gruppirovke Тигры освобождения Тамил-Илама.
  3. Vstupil v doljnost, zamestiv ubitogo 1-maya 1993 goda prezidenta Ranasingxe Premadasa, do 7-maya ostavalsya ispolnyayuщim obyazannosti.
  4. Izbran parlamentom na post prezidenta v sootvetstvii so statyoy 40 Konstitutsii.