Shifoxona ichki infeksiyalar
Shifoxona ichki infeksiyalar butun dunyo boʻylab sogʻliqni saqlashning eng muhim muammolaridan biri hisoblanadi. Bularning ijtimoiy-iqtisodiy taʼsiri juda katta. Zamonaviy davolash-diagnostika texnologiyalarining rivojlanishiga qaramay, IBD muammosi tibbiy va ijtimoiy ehtiyojni har qachongidan ham dolzarb qilib qoʻyadi. Bizning va xorijiy tadqiqotchilarning maʼlumotlariga koʻra, SHII kasalxonaga yotqizilgan odamlarning 5-20 foizida uchraydi.
Rivojlanishga taʼsir qiluvchi omillar
[tahrir | manbasini tahrirlash]ShII ning hozirgi oʻsishi va rivojlanishi quyidagi omillarga bogʻliq: Yirik shifoxona komplekslarini yaratish. Kasalliklarning kundalik va yaqin oʻzaro taʼsiri. Yuqumli qoʻzgʻatuvchilarning kuchli va sunʼiy uzatish mexanizmini shakllantirish. Bu invaziv davolash va diagnostika usuliga bogʻliq. Davolash va diagnostikada sterilizatsiyaning maxsus usullarini talab qiluvchi murakkab jihozlardan foydalanish ham oʻz samarasini bermoqda. Yuqumli qoʻzgʻatuvchilarning yuqish mexanizmining faoliyati. Ayniqsa, davolanish muassasalarida kasalliklar va shifokorlarning yaqin oʻzaro taʼsirida uy-roʻzgʻor aloqasi havo orqali tarqalishi múmkin. Hali aniqlanmagan yuqumli kasallik bilan kasalxonaga yotqizilgan shaxs infeksiyaning asosiy manbai hisoblanadi. Antimikrobiyal preparatlarni nazoratsiz qoʻllash. Turli xil dori-darmonlarga va noqulay ekologik omillarga moslashgan mikroorganizmlarning shakllanishi. Aholining atrof-muhit oʻzgarishlariga va yashash sharoitlariga chidamliligi va barqarorligining pasayishi.
ShII etiologiyasi boʻyicha ikki guruhga boʻlinadi:
[tahrir | manbasini tahrirlash]Majburiy
[tahrir | manbasini tahrirlash]Majburiy patogen mikroorganizmlarni ragʻbatlantirish tufayli. Bu guruhga „anʼanaviy“ yuqumli kasalliklar-bolalar kasalliklari, ichak kasalliklari, HBV, HSV va boshqalar kiradi. ga tegishli. Ushbu kasalliklar ShIIning 15% ni tashkil qiladi. Toza shifoxonada patogenlar quyidagi hollarda boʻlishi mumkin:
- kasalxonaga patogen agentning tashuvchisi kirishi;
- kasalxona xodimlari orasida patogenning tashuvchisi boʻlsa;
- kasallarga tashrif buyuruvchilar yoki sovgʻa qilingan kiyim-kechak va oziq-ovqat orqali;
Shartli
[tahrir | manbasini tahrirlash]Shartli patogen mikroorganizmlar, shuningdek, oddiy inson mikroflorasiga kiritilganlar sabab boʻladi. Bu guruhga shartli patogen mikroorganizmlar keltirib chiqaradigan kasalliklar kiradi. Bu yiringli-yalligʻlanish kasalliklari bilan belgilanadi. Sabablari: stafilokokklar, streptokokklar, grammusbat bakteriyalar. Baʼzi hollarda nozokomial kasalliklar psevdomonadalar, legionellalar, rotoviruslardan kelib chiqadi. Siydik chiqarish yoʻllarining patologiyasi, gramm-manfiy mikroorganizmlar tufayli, koʻk yiringli tayoqchalar pastki nafas yoʻllarining infeksiyasini keltirib chiqaradi. Psixiatriya shifoxonasida ichak infeksiyasi, gastroenterologik shifoxonada chelinobakterioz va boshqalar yuzaga keladi.
ShII ni keltirib chiqaradigan asosiy patogenlar:
[tahrir | manbasini tahrirlash]Bakteriyalar | Viruslar | Oddiylar | Qoʻziqorin |
---|---|---|---|
Stafilokokklar
|
HBV virusi
|
Pnevmosistlar
|
* Candida
|
ShII ning epidemiologik xususiyatlari:
[tahrir | manbasini tahrirlash]Infeksion rivojlanish manbalarining koʻpligi. Yiringli jarrohlik, kuyish, urologik va sil kasalxonalarida infeksiya manbai sifatida kasalliklarning ustunligi. Onkologiya shifoxonasida, OIV kasalliklari boʻlimlarida ekzogen kasalliklarning mavjudligi LPUni nafaqat real yoʻllar bilan, balki sunʼiy, sunʼiy, invaziv va davolash muolajalari bilan bogʻliq holda yuborish mexanizmidir. Har xil turdagi shifoxonalarga xos omillar va kontingentlarning mavjudligi. ShII patogenlari manbalari sifatida kasalliklar, tibbiyot xodimlari, kasalliklarga kelgan va ketayotgan odamlar koʻrsatilgan. Stafilokokk va streptokokk infeksiyalari tarqalishida infeksiyaning aerozol orqali uzatilishi muhim oʻrin tutadi. Yuqumli havo legionellyozni keltirib chiqaradi. Choyshab ham anafilokokk rivojlanishining omili hisoblanadi. Maishiy yuqish gram-manfiy bakteriyalar keltirib chiqaradigan kasalliklar bilan bogʻliq.
Transmissiya omillari:
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ifloslangan asboblar, nafas olish apparatlari, ishchilarning ifloslangan qoʻllari va boshqalar. Etiologik vositalardan kelib chiqqan infeksiya oziq-ovqat orqali yuqadi. Koʻkrak suti bilan oziqlanadigan yosh chaqaloq onadan infeksiyani yuqtirishi múmkin. Oziq-ovqat mahsulotlarini tayyorlash texnologiyasini buzish, agar oziq-ovqat mahsulotlarini qayta ishlash korxonalarida ishlaydigan ishchilar infeksiyani tashuvchisi boʻlsa, ichak infeksiyalari paydo boʻlishiga olib kelishi mumkin.Infeksion sunʼiy yoʻl bilan yuqishining taʼsiri kuchaymoqda. Biz diagnostika va davolash texnologiyalarining haqiqiy agressiyasiga duch kelyapmiz. Parenteral yuqish iflos shprits va ignalardan foydalanganda, qonga kontaminatsiyalangan dorilarni kiritishda sodir boʻladi. Tibbiyot xodimlari tomonidan antisepsis va aseptika qoidalariga rioya qilmaslik, asboblarni notoʻgʻri dezinfeksiya qilish shunday holatga olib keladi.
Sunʼiy zarardan himoyalanishning oldini olish
[tahrir | manbasini tahrirlash]- bir marta ishlatiladigan asboblardan foydalanish
- stomatologiya muassasalarining ishlashini nazorat qilish
- STK tizimini kengaytirish va ularning faoliyati ustidan nazoratni kuchaytirish
- qon quyish stansiyalarida yangi yuqori sezgir diagnostika usullarini joriy etish
- endoskopik boʻlimlar ishini qatʼiy nazorat qilish
- plazma va qonning boshqa tarkibiy qismlarini faqat juda zarur boʻlganda quyish
- jarrohlik amaliyotiga kamroq shikastli usullarni joriy etish
ShII ning oldini olishning umumiy shartlari:
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Odamlarni emlash sxemasi va koʻrsatkichlari boʻyicha emlash
- Pseudomonas aerudinosa ga qarshi emlash
- zarur dieta
- eubiotiklar va takteriofaglardan foydalanish
ShII kasalliklari darajasini pasaytirishning oldini olish quyidagi usullar bilan amalga oshiriladi:
[tahrir | manbasini tahrirlash]- dispanser nazorati vaqtida AIni aniqlash va roʻyxatga olish
- har xil turdagi statsionar bemorlarda xavf guruhlari va xavf omillarini aniqlash
- ShII kasalliklarining epidemiologik tahlili
- tibbiyot xodimlarining maxsus profilaktikasini oʻtkazish
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- http://www.medicinform.net/immun/immun_spec11.htm (Wayback Machine saytida 2-may 2014-yil sanasida arxivlangan) Mұragʻattalgʻan 2 2014-yil may yil.
- http://www.itogi.ru/zdorovie/2011/42/170679.html (Wayback Machine saytida 2012-11-08 sanasida arxivlangan)
- http://www.nytimes.com/2010/02/27/business/27germ.html?em=&adxnnl=1&adxnnlx=1267412412-yP2bfl/3pu4+g34XVmluJA&_r=0
- http://nursebook.ru/vnutribolnichnaya_infektsiya_vbi[sayt ishlamaydi]