Salm ibn Ziyad
Abu Harb Salm ibn Ziyod ibn Abihiy (arabcha: سلم بن زياد) (692-yil oxirida vafot etgan) – Umaviylar xalifaligining lashkarboshchisi va davlat arbobi. Ikkinchi fitna davrida Abdulloh ibn az-Zubayr xalifaligiga oʻtgan. Salm xalifa Yazid I (hukmronligi 680–683) tomonidan 681-yilda Xuroson va Seyistonga hokim etib tayinlangan. Oʻz gubernatorligi davrida Oʻrta Osiyo mintaqalariga, jumladan, Samarqand, Xorazm va Movarounnahrga yurishlar qilgan[1][2] . Uning muvaffaqiyatlari va urush oʻljalarini Xuroson arab qoʻshinlari orasida saxiylarcha taqsimlashi ularga keng shuhrat keltirdi. Biroq, Yazid vafot etgandan soʻng, Salm qoʻshinlarning Umaviylar sulolasiga boʻlgan sodiqligini uzoq vaqt saqlab qola olmadi. Uning qoʻshinlari va tanlangan oʻrinbosar Abdulloh ibn Xozim as-Sulamiy Abdulloh ibn Zubayrning raqib xalifaligiga bay’at qilgandan soʻng, Salm Basraga yoʻl oldi. U yerda u oxir-oqibat Ibn az-Zubayrning qarorgohiga qoʻshildi, lekin shunday boʻlsa-da, Ibn al-Zubayr uni Makkada qamoqqa oldi. Katta miqdordagi pora toʻlaganidan soʻng, u ozod etildi. 692-yil oxirida Ibn az-Zubayr Umaviylar qoʻlida halok boʻlgach, u yana Xuroson hokimi etib tayinlandi. Biroq, oʻz vazifalarini bajara boshlamasidan oldin vafot etdi.
Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Bosworth, C. E.. Sīstān under the Arabs : from the Islamic conquest to the rise of the Ṣaffārids (30-250, 651-864). Rome: Istituto italiano per il Medio ed Estremo Oriente, 1968.
- Bosworth, C. E. (1995). "Salm b. Ziyād b. Abīhi". in Bosworth, C. E.. Encyclopaedia of Islam. Volume VIII: Ned–Sam (2nd nashri). Leiden: E. J. Brill. p. 997. ISBN 978-90-04-09834-3. https://referenceworks.brillonline.com/search?s.q=Salm+b.+Ziy%C4%81d+b.+Ab%C4%ABhi&s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=Search.
- Levy, Reuben. Orientalism: Early Sources, Volume 12: The Social Structure of Islam, 2nd, Routledge, 2000. ISBN 0-415-20910-2.